Acteur Charles Laughton (1899-1962) werkte onder vermaarde regisseurs als Billy Wilder, Alfred Hitchcock, Stanley Kubrick en Otto Preminger, en won een Oscar voor zijn rol in The Private Life of Henry VIII. In 1955 stond Laughton zelf achter de camera voor de sprookjesachtige noir-thriller Night of the Hunter met Robert Mitchum. Het werd een eenmalig avontuur, want de film werd neergesabeld door pers en publiek, waarop Laughton besloot nooit meer een film te regisseren. Jaren nadien bewierookt als meesterwerk en nu compleet gerestaureerd brengt het Filmmuseum Night of the Hunter uit in drie kopieën.
West-Virginia tijdens de Grote Depressie in de crisisjaren dertig. Robert Mitchum is Harry Powell, een diepgelovige seriemoordenaar die in naam van God de wereld schoon wast van het kwaad dat naar zijn mening overal schuilt: in muziek, parfum, drank en dans. Direct al in de eerste scènes biecht hij een flink aantal moorden op en vraagt de lieve Heer: Wat wordt het dit keer God, weer een weduwe? Hoeveel zijn het er nu al? Zes, twaalf; ik ben de tel kwijt. Verkleed als priester is Powell op weg naar het gezin van een voormalige celmaat die vast zat voor een gewapende overval. Deze Ben Harper vertelde in zijn slaap dat hij de vindplaats van zijn laatste buit had toevertrouwd aan zijn twee kinderen. Powell is vastbesloten om hen het geld te ontfutselen.
De in Engeland geboren, klassiek geschoolde acteur Laughton verfilmde de gelijknamige roman met een zeer fijn oog voor detail, sfeer en compositie. Hij heeft daarbij goed gekeken naar het Duitsexpressionisme van bijvoorbeeld Das Kabinett des Dr. Caligari, waar hij de nadruk op dramatische compositie en lichtval vandaan haalde. Ieder shot in Night of the Hunter is zeer zorgvuldig geconstrueerd om een maximaal dramatisch effect te bereiken door een scherp onderscheid tussen zwart en wit. Schaduwen regeren dan ook van begin tot eind en geven de film een sterke, onderhuidse spanning mee die tot meesterlijke hoogte wordt gevoerd door de dominante, dreigende rol van Robert Mitchum.
Met zijn fysieke aanwezigheid en bassende stem is Mitchum de perfecte vertolker van seriemoordenaar Powell, een incarnatie van Blauwbaard uit De Sprookjes van Moeder de Gans van de zeventiende-eeuwse schrijver Charles Perrault. In dit sprookje mag de jonge vrouw van de woeste Blauwbaard in alle kamers van zijn reusachtige kasteel komen, behalve in eentje. Als ze uiteindelijk toch besluit te gaan kijken, treft ze in die kamer de lijken van al zijn eerdere vrouwen aan. In Night of the Hunter dicteert Powell ook wat iedereen wel en niet mag doen. Zo staan er op zijn knokkels de woorden LOVE en HATE getatoeëerd, aan de hand waarvan deze neppriester het de wereld wel even zal uitleggen.
De expressionistische compositie, het verbluffende camerawerk, de meesterlijke rol van Mitchum en het duistere, sprookjesachtige script maken van Night of the Hunter een waar meesterwerk, waaraan sindsdien door vele filmmakers is gerefereerd. Onder andere in Spike Lees Do the Right Thing, Joel Coens The Man Who Wasnt There, Martin Scorseses Cape Fear en Jim Sharmans The Rocky Horror Picture Show om er maar een paar te noemen. Het sombere script viel zoals gezegd in 1955 bij pers en publiek in het verkeerde keelgat, waarop de uitzonderlijk getalenteerde filmmaker Laughton het uit onvrede bij deze ene film heeft gelaten. Met deze nauwkeurig gerestaureerde print is de film nu gelukkig in al zijn pracht te bewonderen.
Night of the Hunter zal ook draaien ter gelegenheid van het klassiekerprogramma van de Filmmuseum Biënnale 2007, dat van 11 tot en met 15 april te zien zal zijn in het Filmmuseum in het Amsterdamse Vondelpark.
