Manufactured Landscapes
Recensie

Manufactured Landscapes (2006)

Plichtmatige documentaire voegt weinig toe en blijft hangen in mooie, platte plaatjes.

in Recensies
Leestijd: 1 min 46 sec
Regie: Jennifer Baichwal | Cast: Edward Burtynsky e.a. | Speelduur: 80 minuten | Jaar: 2006

In onze constante zoektocht naar vooruitgang eigent de mens zich natuurlijke landschappen toe en vervormt die tot industriële, gefabriceerde landschappen: een moedwillige creatie in naam van de ontwikkeling van onze eigen soort. De Canadese fotograaf Edward Burtynsky legt zich al jarenlang toe op het vastleggen van somber stemmende overblijfselen van onze zucht naar vooruitgang: geëxploiteerde kolenmijnen, vervuilde rivieren, bergen van onbruikbare computeronderdelen, olievelden en immense fabriekshallen.

De documentaire Manufactured Landscapes volgt Burtynsky gedurende een werkbezoek in Azië. Met name China is als lage lonenland dat relatief laat industrialiseerde een uitgelezen plek om artificiële landschappen vast te leggen. Zo varen er dagelijks enorme schepen de Chinese havens binnen met gerecycled materiaal vanuit de hele wereld, waarna een container vol computeronderdelen met schroevendraaiers tot op het laatste minuscule onderdeeltje uit elkaar worden geprutst en op enorme bergen belanden. En in die bergen is Burtynsky geïnteresseerd.

Regisseur Baichwal laat zien hoe de fotograaf werkt, hoe hij over zijn werk vertelt en ze interviewt sporadisch een van de geportretteerde personen. De foto’s nemen de centrale plaats in en hebben vooral esthetische, maar geen hoogwaardig kunstzinnige waarde. Burtynsky benadert zijn onderwerpen niet kritisch, maar plat en populair. Al geeft de fotograaf in nietzeggende monoloogjes wel enkele opzetjes, haalt hij met zijn werk de angel uit de door hemzelf opgeroepen milieu- en sociale problematiek. Waar Al Gore met An Inconvenient Truth een bewustwording creëerde over de staat van de planeet én opriep tot actie, werpt Burtynsky geen schuldvraag op.

De Canadees toont de destructie van onze planeet op een zo esthetisch mogelijk wijze en geeft in een slotwoord aan dat het industrialisatieprobleem geen simpele kwestie van goed of fout is. In dit bedenkelijke, overgesimplificeerd betoog stelt de fotograaf dat het probleem van industrialisatie en modernisering een heel andere manier van denken vergt. Platitudes als deze zijn door de hele documentaire vervlochten en geven in combinatie met de platte fotografie en het algemene gebrek aan dwingende actualiteit deze documentaire iets overbodigs. Ze maken Manufactured Landscapes slechts interessant voor liefhebbers van het werk van Edward Burtynsky.