Enter the Void
Recensie

Enter the Void (2009)

Een psychedelische nachtmerrie van de regisseur van Irréversible. Duister, hallucinerend en schokkend: Enter the Void is een nieuwe cultklassieker.

in Recensies
Leestijd: 2 min 45 sec
Regie: Gaspar Noé | Cast: Nathaniel Brown (Oscar), Paz de la Huerta (Linda), Cyril Roy (Alex), Olly Alexander (Victor), Masato Tanno (Mario), Ed Spear (Bruno), e.a. | Speelduur: 155 minuten | Jaar: 2009

Op drieëntwintigjarige leeftijd zag regisseur Gaspar Noé van Robert Montgomery. Een film waar van begin tot eind het perspectief van hoofdpersonage Phillip Marlowe werd aangehouden. Alsof je door zijn ogen kijkt. Noé, die een psychedelisch middeltje tot zich had genomen, kon zich moeiteloos verplaatsen in het hoofd van Marlowe, en het cinematografische trucje dat de makers gebruikten maakte een onuitwisbare indruk op de meesterprovocateur. Hij besloot hetzelfde perspectief toe te passen als hij ooit een film zou maken over het hiernamaals. Na vijftien jaar aan een script te hebben gesleuteld, is het resultaat dan eindelijk te bewonderen. In komt de kijker zelf in een psychedelische nachtmerrie terecht, en dat levert verbluffende cinema op.

In zien we de wereld door de ogen van Oscar. Samen met zijn zus Linda woont hij sinds kort in Tokio, waar hij leeft van de inkomsten van kleine drugsdeals. Tijdens een inval van de politie gaat het echter goed mis; Oscar wordt dodelijk getroffen door een kogel. Zijn geest verlaat zijn lichaam, maar door zijn belofte dat hij zijn zus nooit zal verlaten, weigert Oscar te verdwijnen uit de wereld van de levenden. Zelfs na zijn dood probeert hij Linda te beschermen, die als stripper in een ongure nachtclub werkt. Langzaamaan verandert Oscars dwaaltocht echter steeds meer in een chaotische draaikolk van visioenen, waarin verleden, heden en toekomst dwars door elkaar lopen.

Met het op de schop gooien van de chronologie heeft Gaspar Noé al eens eerder geëxperimenteerd. Het achterstevoren vertelde toonde ons de onomkeerbaarheid van een wreed lot. Expliciet geweld en een minutenlange verkrachtingsscène maakten het tot de meest omstreden film van de afgelopen jaren, maar de film zwakte door de bewuste vertelstructuur nergens af tot goedkope exploitatie. Die vertelstructuur is in een stuk minder relevant. Het middenstuk van de film is voornamelijk een maalstroom van hallucinerende beelden, die doen vermoeden dat de vliegende cameraperspectieven en de lange takes uit nog slechts als opwarmertje dienden.

Ook nu dringt de regisseur een duistere wereld binnen (hier slechts verlicht door felle neonlichten), waarbij de camera dwars door muren heen raast, om vervolgens op de meest onwaarschijnlijke plaatsen op te duiken. Jawel, zelfs in vrouwelijke geslachtsdelen. Het geeft een vervreemdend effect, maar werkt perfect voor het weergeven van een hogere dimensie. Ondanks die overdaad aan artistieke finesse, wordt Oscars menselijkheid nooit uit het oog verloren. Hoewel zijn gezicht slechts een enkele keer in de spiegel te zien is, en de dialogen beperkt blijven, heeft de relatie met zijn zus oprecht iets dramatisch.

is zeker niet voor iedereen, met zijn duistere, hallucinerende en schokkende beelden. Alsof je vast zit in één lange lsd-trip, waarbij de regisseur niet schuwt om seks en geweld expliciet in beeld te brengen. Sommigen zullen moeite hebben met de lange speelduur en de onthutsende wijze waarop Gaspar Noé zijn verhaal heeft geconstrueerd. Het staat echter buiten kijf dat de regisseur hier een buitengewoon originele film heeft afgeleverd, die een onontdekt terrein in de filmische wereld betreedt. is een nieuwe cultklassieker.