Michel Petrucciani
Recensie

Michel Petrucciani (2011)

Menselijke en oprechte documentaire over de gedreven jazzpianist Michel Petrucciani, die in 1999 op 36-jarige leeftijd overleed.

in Recensies
Leestijd: 2 min 21 sec
Regie: Michael Radford | Cast: Michel Petrucciani, Tony Petrucciani, Roger Willemsen, Erlinda Montano, e.a. | Speelduur: 105 minuten | Jaar: 2011

In deze documentaire over jazzpianist Michel Petrucciani verschijnen regelmatig klokken in beeld. Tijd nam een belangrijke plaats in zijn leven in, want hij wist dat hij niet oud zou worden. De muzikant deed dus niets met mate, leefde voor de muziek en stierf op zesendertigjarige leeftijd. Aan de hand van archiefmateriaal en interviews met vrienden, familie en collega’s laat Michael Radford een oprecht beeld zien van de gedreven, getalenteerde, maar lichamelijk beperkte muzikant.

Petrucciani was niet groter dan tweeënnegentig centimeter. De Fransman werd geboren met osteogenesis imperfecta, een erfelijke aandoening die zijn botten broos maakte en hem dat kleine postuur gaf. Zijn handen waren wel van normale lengte, dus hij kon ondanks zijn gestel toch zijn passie met volle overtuiging uitoefenen. Bijna onmenselijk zijn de beelden waarin zijn vingers over de pianotoetsen vliegen. Voor de hoogste of de laagste tonen moest Petrucciani zich zo ver uitstrekken dat één hand de vleugel moest vastgrijpen terwijl de andere razendsnel heen en weer schoot en complete partijen kon spelen.

Petrucciani was een virtuoos die zijn hele leven inrichtte naar de muziek. School sloeg hij over om van jongs af aan achter de piano te kruipen, tien tot twaalf uur per dag. Hij trok al snel de aandacht, mocht optreden en vertrok naar de Verenigde Staten. Wie hem niet kent, zal in het eerste half uur misschien nog denken dat zijn opvallende gestalte sterk heeft bijgedragen aan zijn beroemdheid. Maar steeds meer komt zijn talent naar voren in deze documentaire, die grofweg in chronologische volgorde zijn leven doorloopt.

Regisseur Michael Radford dankt zijn bekendheid niet aan het maken van documentaires. Hoewel zijn carrière daar in de jaren zeventig wel mee begon, zijn het films als 1984 en Il Postino die hem op de kaart zetten. Iets recenter op het netvlies staat de overdonderend mooie verfilming van The Merchant of Venice uit 2004. Nu hij weer terug is bij het documentaire maken, blijft hij ingetogen en laat hij het materiaal voor zichzelf spreken. Michel Petrucciani legt de kijker geen mening of oordeel op, maar geeft een genuanceerd beeld van een gedreven artiest.

De documentaire is zeker geen verheerlijking. Sommige mooie verhalen worden tegengesproken en meerdere malen horen we nabestaanden over Petrucciani’s slechte kanten uitweiden. Hij had een sterke bezieling en ambitie, maar die gingen hand in hand met opportunisme en gevoelloosheid. De pianist versleet vrouwen, gebruikte drank en drugs bij de vleet en deed alles zoals hij het zelf wilde.

Deze documentaire is dan ook niet bedoeld om respect af te dwingen. Het gaat niet om ophemeling of bewondering, maar om het neerzetten van een menselijk en integer portret van een muzikant die op meerdere vlakken uitzonderlijk was en daar op zijn eigen manier mee omging.