Alles Van Waarde
Recensie

Alles Van Waarde (2011)

De nieuwe documentaire van Frans Bromet verwoordt een persoonlijke angst en ergernis. De maker heeft zeker een punt als het gaat om de verwoestende managementcultuur.

in Recensies
Leestijd: 3 min 9 sec
Regie: Frans Bromet | Cast: Frans Bromet, Laura Bromet, e.a. | Speelduur: 85 minuten | Jaar: 2011

Frans Bromet is ontheemd en vooral boos. Hij voelt zich niet meer thuis in deze tijd waarin managers de dienst uit maken. Hun enige talent is het managen ‘van iets’, waarbij het geen donder uitmaakt of ze nou een dropfabriek aansturen of een televisiezender leiden. Ze denken in jeuktermen als ‘effiency’, ‘schaalvergroting’ en ‘stroomlijning’. Bromet is ervan overtuigd dat de managers onze maatschappij er steeds minder leefbaar op maken. Ze vullen hun zakken zonder kennis te hebben van het veld waarin ze opereren. Het is zichtbaar op alle mogelijke gebieden. De thuiszorginstellingen vertalen zorgtaken in ‘producten’; de scholengemeenschappen moeten alsmaar groter waarbij elke uitgegeven cent moet worden verantwoord.

Bromets dochter Laura heeft niet zo’n last van al die zakkenvullende managers. Als fractievoorzitter van de lokale GroenLinks-afdeling is ze ervan overtuigd dat je zaken kunt veranderen door dicht bij huis te beginnen. Ze kan zich dan ook moeiteloos vastbijten in iets luttels als een fietspad of een leegstaand bejaardentehuis waar niets mee gedaan wordt. Haar ambities zorgen ervoor dat ze als fractiemedewerker in de Tweede Kamer aan de bak kan. Van de pessimistische levensinstelling van haar vader heeft ze niet veel meegekregen. Ze vindt dan ook dat hij schromelijk overdrijft. Het grote complot ziet ze dan ook niet helemaal.

De Amsterdamse filmmaker vraagt zich wel hardop af of zijn blik op de alsmaar individualiserende samenleving nou wordt veroorzaakt door de ouderdom. Hoort dit doemdenken er niet gewoon bij naarmate je de herfst van je leven ingaat? Zijn instelling doet in een tijd van torenhoge bestuursbonussen lekker demagogisch aan en Bromet schroomt dan ook niet de zaken eens lekker te overdrijven. Ongenuanceerde stemmingmakerij zoals bij Michael Moore wordt het echter niet. Daarvoor is Bromet te nuchter. En gelukkig staat zijn dochter aan de zijlijn om tegengas te geven; een aanpak die effectief werkt. De discussies tussen vader en dochter gaan continu door, of ze op ‘werkbezoek’ zijn of in de trein of een klein rood autootje zitten.

Alles van Waarde is in veel opzichten weer typisch Bromet. Naast zijn kenmerkende verveelde nasale stemgeluid zet de documentairemaker zichzelf en zijn familie nu eens op de voorgrond. Zijn betrokken manier van documentaire maken, vaak met de camera op de schouder en zonder dingen over te doen, heeft hij niet losgelaten. Bromet blikt daarnaast terug op de tijd, ruim veertig jaar geleden, toen hij met zijn nog jonge gezin in Ilpendam kwam wonen. De ‘vroeger was alles beter’-mentaliteit weet hij niet van zich af te schudden. Bovendien heeft Bromet moeite om zijn documentaire in goede banen te leiden. Zijn aanpak is soms wat te ambitieus. Zo zoomt hij kort in op een tandartspraktijk die ruzie heeft met een telefoonmaatschappij. De onpersoonlijke menu’s waar je je doorheen moet worstelen zijn ongetwijfeld bedacht door die vermaledijde managers, maar Bromet schiet door de haastige uitwerking op dit vlak zijn doel voorbij.

Deze aanklacht tegen de managementcultuur draaft soms wat te ver door en mist de stroomlijning en efficiency waar de managers nou juist zo dol op zijn. Bewust is dit allerminst, want Bromet lijkt door opgekropte frustraties en woede soms het grote plaatje wat uit het oog te verliezen. Alles van Waarde loopt lekker vlot door en moet het vooral hebben van een handjevol sterke scènes, bijvoorbeeld als de directeur van een ROC aan de tand wordt gevoeld over de kosten van het nieuwe schoolgebouw en elke keer weer een uitvlucht vindt om de cijfers achterwege te kunnen laten. Of het schrijnende beeld van een zorginstelling die haar werkzaamheden compleet heeft ontmenselijkt. Hier heeft Bromet dan ook zeker een punt, dat uitnodigt tot overdenking en misschien zelfs een kleine revolutie. Nu moet een van Nederlands bekendste documentairemakers nog even zijn ergernissen zien te kanaliseren.