Met Jurassic Park, Terminator, Mad Max en nu het iconische Star Wars lijkt 2015 een bijzonder anachronistisch filmjaar te worden. Niet elke franchise kon een balans vinden tussen eervolle nostalgie en een boeiend nieuw verhaal. Deze keer neemt franchisedoctor J.J. Abrams na Mission Impossible en Star Trek het meest succesvolle ruimteavontuur aller tijden onder zijn hoede. Dat er boxofficerecords zullen sneuvelen is zo goed als zeker, de grote vraag is: wordt The Force Awakens een karakterstudie zoals Abrams eerste Star Trek of de fanplezierende herkenbaarheidsfilm zoals opvolger Star Trek Into Darkness?
Het antwoord ligt een beetje in het midden. In de meeste gevallen pakken de fanplezierende elementen goed uit: Han Solo en Leia Organa worden zeer smaakvol in beeld gebracht en de herintroductie van de Millenium Falcon is zowel hilarisch als een lust voor het oog. J.J. Abrams en schrijver Lawrence Kasdan hebben goed afgekeken bij de oudste trilogie, waarvan het sjabloon overduidelijk is overgenomen. De verhaalopbouw van deel IV, het familiedrama van V en de actie van deel VI vormen het skelet en zijn aardig in elkaar gestoken als een soort 'best of' van herkenbaarheid. Jammer genoeg zorgt dat soms voor een verminderd effect omdat de emotionele manipulatie van de filmmakers dan net te doorzichtig is. Die overduidelijke verwijsmomenten in dienst van de fans worden echter prachtig aangevuld door een nieuwe cast die, in tegenstelling tot die van bijvoorbeeld Jurassic World, bijna allemaal een mooie karakterboog doorlopen.
De sterkste punten van het zevende Star Wars-deel zijn dan ook deze nieuwe elementen. Uitblinker binnen de debutanten is BB-8. De voetbaldroid heeft meer persoonlijkheid dan R2-D2 omdat hij niet alleen humoristisch reageert, maar ook echt meegenomen wordt in discussies en keuzes maakt. Stormtrooper Finn, X-wingpiloot Poe Dameron en Jedi-fangirl Rey zijn daarnaast allen verfrissend dankzij hun nieuwe perspectieven. Hoewel Poe Dameron in zijn actiescènes niet al te veel nieuws biedt en nog wel wat meer schermtijd had kunnen gebruiken, is zijn bromance met Finn kort maar krachtig genoeg. Samen met Rey vormen ze een ongebruikelijke en diverse groep protagonisten. Aan de Dark Side zien we de nieuwe opperschurk Kylo Ren. Hij wordt neergezet met een uiterst theatrale en vermakelijke karaktertrek en doet dienst als een soort eerbetoon aan Darth Vader, al wordt slim toegegeven dat hij hem nooit zal kunnen vervangen. Zijn motivaties zijn niet altijd even goed uitgediept, maar hij biedt de gedrevenheid en het fanatisme die de hoofdpersonen nodig hebben om uitgedaagd te worden.
Als Episode I-III de val van Anakin vertelt en Episode IV-VI zijn verlossing, dan zal de nieuwe trilogie zeker gaan om Skywalkers nalatenschap. Wat dat betreft sluit The Force Awakens thematisch uitstekend aan en vervult hij prachtig de rollen van zowel vervolgfilm als de aftrap van een trilogie. Gezien de taak die J.J. had, is het in zekere zin het beste vervolg dat hij had kunnen maken en slaat hij nergens een flater met een ondoordachte mengelmoes van referenties. Het is een tot de nok gevulde en uiterst herkijkbaar ruimtesprookje geworden dat perfect aansluit op Return of the Jedi en je zeer nieuwsgierig maakt naar deel acht.
Kanttekening van zo'n mooie fanboyfilm die geweldig in het grote gehele past, is dat de opzet voor toekomstfilms en nostalgiemomentjes tijd wegnemen van het originele verhaal. Bij de start is dat nog amper merkbaar en verloopt alles erg natuurlijk, maar hoe meer personages opduiken, hoe vertroebelder het geheel wordt. Hierdoor heeft Captain Phasma weinig te doen en blijft haar Boba Fett-achtige potentie nog even uit. De film is dus enigszins te druk, waardoor actiescènes soms inboeten aan opbouw en het als stand-alonefilm A New Hope of The Empire Strikes Back niet geheel verslaat. Toch zit er een bijzondere familiekern in die alles verbindt. De mooiste scène is dan ook niet een episch conflict tussen de sterren maar een intiem en kleinschalig lightsabergevecht vol met pijn. The Force Awakens is niet de beste Star Wars-episode, maar wel een perfecte vervolg- en/of doorstartfilm. J.J. Abrams zal niet door het leven gaan als Jar Jar Abrams, maar hij heeft op een zeldzaam doordachte manier Star Wars nieuw leven ingeblazen en een van de meest verzadigende films van het jaar opgeleverd.
Lees hier recensie 1