Hoeveel van onze keuzes nemen we met ons volle bewustzijn? Maken we elke noodzakelijke afweging alvorens tot een besluit te komen, of worden we eigenlijk vooral gedreven door onze impulsen en pogen we pas naderhand te duiden waarom we bepaalde dingen wel of niet hebben gedaan? Voor het antwoord op die vraag neigt God Exists, Her Name Is Petrunya naar de tweede optie. Dus waarom hoofdpersonage Petrunya in een rivier springt om een crucifix op te duiken? Ze zou het zelf waarschijnlijk niet eens kunnen vertellen. Maar ze doet dit toch en forceert daarmee een keerpunt in de film, wat uitmondt in allerlei onvoorziene consequenties. Deze brengen haar en tal van andere personages steeds weer terug bij de kernvraag: waarom deed ze dat nou eigenlijk?
Het is een vraag die gelukkig nooit expliciet wordt beantwoord. Maar toch, wanneer Petrunya ogenschijnlijk zonder specifieke reden de sprong in het ijskoude water maakt, zou de kijker door de voorafgaande twintig minuten wel enig idee moeten hebben waar die impuls vandaan komt. In deze openingsfase zien we de titelfiguur als een 32-jarig muurbloempje: ze is dik en heeft geen werkervaring, geen eigen woning, geen partner en zelfs geen innemende persoonlijkheid om dat alles te compenseren. En ja, dat ze een universitaire studie geschiedenis heeft afgerond is heel leuk en aardig, maar volkomen verwaarloosbaar in het Noord-Macedonische gehucht waar ze haar dagen slijt. De trieste staat van haar leven wordt breed geëtaleerd in een sollicitatiegesprek, dat helaas niet eindigt met een baan maar met ongewenste seksuele avances, uitmondend in het besef bij haar gesprekspartner dat Petrunya eigenlijk niet eens "neukbaar" genoeg is om aan te nemen.
Tijdens de wandeling naar huis belandt Petrunya bij een jaarlijks ritueel waarbij de lokale priester een crucifix in de rivier werpt die geluk en welvaart zou moeten brengen aan degene die hem uit het water haalt. Dat blijkt dus Petrunya te zijn, ook al had ze geen intentie hieraan deel te nemen. Dat zou ze niet eens mogen, want deelname is voorbehouden aan mannen. Haar 'winst' schiet de vele in badkleding klaarstaande mannen dan ook in het verkeerde keelgat. Wanneer Petrunya met het kruis bovenkomt, krijgt ze van haar tegenstanders dus geen applaus of gejuich, maar enkel pogingen het object uit haar hand te graaien. Degene die daarin slaagt, oogst wel het applaus en gejuich van zijn opponenten, zelfs al maakt de toekijkende priester zijn ongenoegen hierover luid kenbaar. Maar nog voordat het conflict aan wie de crucifix toekomt kan worden beslecht, gaat de kletsnatte Petrunya er snel mee vandoor.
Daarmee is het incident echter verre van voorbij. De politie komt eraan te pas, maar Petrunya plant haar hakken in het zand en weigert het kruisbeeld af te staan. Haar sprong in de rivier mag achteraf gezien dan misschien een willekeurige wanhoopsdaad zijn geweest, maar ze is nu zeer resoluut in haar overtuiging niets fout te hebben gedaan. Daarin moet de politie haar gelijk geven, want wettelijk is er geen basis om haar te vervolgen. De wet schikt zich immers niet naar de tradities van de kerk. Maar probeer dat maar eens uit te leggen aan de alsmaar bozer wordende menigte die er niet van gediend is dat deze jonge vrouw zich heeft gemengd in een exclusief mannelijke traditie. De situatie escaleert zodanig dat het politiebureau waar Petrunya naartoe is gebracht voor een stevige doch onbevooroordeelde ondervraging, al gauw de enige plek blijkt waar ze veilig is van een volkstribunaal.
Deze extreme reactie legt mooi bloot hoezeer het patriarchaat de macht heeft op het Noord-Macedonische platteland en welke rol de kerk daarin vervult. Interessant aan deze situatie is dat Petrunya geen waarde lijkt te hechten aan de door de kerk toegekende betekenis van de crucifix, maar dat dit evenmin geldt voor de mannen die haar erom belagen. Voor hen oogt het opduiken ervan niet als een religieuze ervaring, maar eerder als een uiterst competitief wedstrijdje ver plassen. De film schopt dan ook niet zozeer tegen georganiseerde religie, maar haalt vooral uit naar degenen die religie gebruiken om hun doorgeslagen machismo te verantwoorden. Want hoewel Petrunya in haar principiële strijd tegengas krijgt van de lokale priester, is dit gelukkig niet de gebruikelijke dogmatische driftkikker die veelvuldig in films opduikt, maar een opvallend geduldige man die heel wat meer begrip voor haar kan opbrengen dan degenen die trouw zijn kerk bezoeken.
Aangenaam genoeg wordt niet al te veel gepoogd Petrunya's onbezonnenheid te duiden, maar gaat schrijver-regisseur Teona Strugar Mitevska vooral in op wat een kleine daad van verzet (zelfs een onbedoelde) zoal teweeg kan brengen. Dat zien we misschien wel het best tot uiting komen bij een televisieverslaggeefster (niet geheel toevallig een vrouw die weinig opheeft met de plattelandstradities), die in het lokale incident haar kans op een landelijke doorbraak ruikt. Gedurende de film maakt zij een subtiele draai, waardoor Petrunya in haar verhaal verandert van lijdend voorwerp naar onderwerp. De verslaggeefster blijft weliswaar zoeken naar Petrunya's onderliggende drijfveren - die journalistieke inslag laat zich maar moeilijk uitschakelen - maar lijkt wel door te krijgen dat het feit dát deze ogenschijnlijk onbeduidende jonge vrouw in de rivier sprong om de crucifix op te duiken interessanter is dan de precieze reden daarvoor.
Hoewel God Exists, Her Name Is Petrunya qua scenario en regie goed in elkaar steekt, is de grootste troef waarschijnlijk toch wel de sterke hoofdrol van debutante Zorica Nusheva. Zij maakt van de titelfiguur een opvallend veelzijdig personage dat regelmatig zowel haar opponenten als de kijker weet te verrassen. Toch blijft ze altijd iets kwetsbaars houden en de cameravoering weet haar daarin knap te ondersteunen. Door het gebruik van een brede beeldverhouding en de focus volop op Nusheva's gezicht te houden, zit er in de shots aan weerszijden veel leegte. Zowel thematisch als visueel staat Petrunya centraal doch alleen. Maar gaandeweg deelt ze steeds vaker het beeld met mensen die zich aan haar zijde scharen. Want die innemende persoonlijkheid blijkt ze uiteindelijk toch te hebben; ze had alleen een goede gelegenheid nodig hem boven water te krijgen.
