A Fool's Paradise is een interessant egodocument, of liever gezegd: een egodocument waarin interessante vragen gesteld worden die veel verder gaan dan het ego van filmmaakster Saskia Vredeveld. En daar wringt de schoen: het blijft uiteindelijk een egodocument, de beloofde boeiende bredere blik blijft uit. Vredeveld lijkt haar persoonlijke perspectief te gebruiken voor een portret van de Zuid-Afrikaanse samenleving, maar houdt het uiteindelijk toch geheel bij haarzelf.
Saskia Vredeveld is een Nederlandse die opgroeide in een nog door apartheid gescheiden Zuid-Afrika. Haar jeugd in Zuid-Afrika was idyllisch, en ze herinnert zich het land als vreedzaam en mooi. Dat de verschillende bevolkingsgroepen op basis van ras apart van elkaar leefden leek haar als kind heel normaal. Pas toen haar ouders op haar zeventiende besloten terug naar Nederland te migreren, kwam ze erachter dat de zwarte bevolking daar andere ideeën over had, dat er al jaren een strijd gaande was en dat daardoor Zuid-Afrika internationaal een zeer slechte reputatie had.
Dit vertelt Vredeveld in A Fool's Paradise in het kader van een terugkeer naar Zuid-Afrika, op zoek naar het land dat zij ooit haar thuis noemde. Ze komt erachter dat dat land niet meer bestaat. Sterker nog, de vraag is of dat land ooit bestaan heeft. Was dat vredige, harmonische bestaan niet slechts een illusie, een leugen die de blanken zich voorhielden of die werd voorgehouden door een controlerende staat?
Door in haar voice-over zo expliciet op zoek te gaan naar het Zuid-Afrika van haar jeugd, stelt Vredeveld zich vrij naïef op voor iemand die vertelt een aantal keer per jaar naar het land terug te keren en er al sinds 1992 documentaires filmt. Het is tekenend voor de vreemde mentale kronkelingen die Vredeveld in haar voice-over maakt. Aan de ene kant vraagt ze zich oprecht af of ze alleen al door blank te zijn tijdens het apartheidsregime, schuldig is aan het racisme dat het land in tweeën deelde. Een vraag die door een aantal zwarte studenten die ze spreekt met een volmondig ja wordt beantwoord. Op dat moment geeft ze hen in voice-over gelijk.
Met die gedachte in het achterhoofd reist Vredeveld door heel Zuid-Afrika naar plekken met bekende plaatsnamen als Utrecht, Rotterdam, Haarlem, Amersfoort en Middelburg. Ze gebruikt haar persoonlijke zoektocht naar wat Zuid-Afrika is (geworden) als middel om een stem te geven aan allerlei lagen van de bevolking en hoe die nu leven. De arme blanken verloren hun banen na de afschaffing van apartheid, toen ze niet meer werden beschermd door de overheid. De oorspronkelijke inheemse bevolking, de Khoikhoi en de San, voelen zich als etnische minderheid nog altijd onderdrukt en genegeerd door de huidige regering, waarin volgens hen alle Bantoevolken een stem hebben maar zij niet. Zij voelen zich net als Vredeveld ontheemd in Zuid-Afrika, dat niet meer 'hun land' is.
De vergelijking tussen haarzelf en de Khoikhoi en San die Vredeveld in voice-over trekt - en in de geluidsmix over het verhaal van een oorspronkelijke bewoner zet - loopt nogal mank. De ontheemding die een blanke in Zuid-Afrika voelt, doordat ze niet meer de dominante minderheid in het land is die zijn wil met geweld en onderdrukking bijna een eeuw aan de rest van de bevolking oplegde, kan nooit echt te vergelijken zijn met de ontheemding van een volk dat al zo'n duizend jaar plaats heeft moeten maken voor andere volkeren in hun thuisland. Door het perspectief puur bij zichzelf te houden en alles uiteindelijk telkens weer op zichzelf te betrekken, blijft A Fool's Paradise voornamelijk een egodocument met een beperkende blik in plaats van een gelaagde kijk op de Zuid-Afrikaanse samenleving en bevolkingsgroepen.
