All of Us Strangers
Recensie

All of Us Strangers (2023)

Ontmoeting tussen een zoon en zijn verloren ouders maakt het volwassen leven in ijzingwekkende eenzaamheid invoelbaar.

in Recensies
Leestijd: 5 min 15 sec
Regie: Andrew Haigh | Scenario: Andrew Haigh, Taichi Yamada | Cast: Andrew Scot (Adam), Paul Mescal (Harry), Jamie Bell (Papa), Claire Foy (Mama), Carter John Grout (jonge Adam), e.a. | Speelduur: 105 minuten | Jaar: 2023.

Als de volwassen Adam op een dag het dorp bezoekt waar hij is opgegroeid en voor zijn ouderlijk huis staat, opent zijn moeder de deur en nodigt hem in perfect Brits uit: "Ah, daar ben je! Kom binnen". Alsof hij geen dag weg is geweest. De zoon is verbijsterd maar ook zielsgelukkig. Hun huis lijkt te zijn bevroren in de tijd. Zijn ouders wonen er nog zoals ze dertig jaar geleden deden. Wat volgt is een gespannen weerzien tussen ouders en zoon.

All Of Us Strangers heeft een zeer interessant gegeven: wat als je veel te jong je ouders bent verloren en op een dag als volwassen persoon je ouderlijk huis zou kunnen betreden? Wat als je ouders er zouden vertoeven alsof er geen dag is verstreken? Wat als je ze alsnog zou kunnen leren kennen? Wat voor ingesleten familiepatronen zouden zich herhalen? Welke onbesproken thema's zouden worden uitgesproken? Hoeveel geluk en verdriet zou er bovenkomen? Hoe volwassen en zelfstandig we ook worden, we blijven altijd het kind van onze ouders. Bij het weerzien met zijn ouders zie je direct het kwetsbare, overgeleverde en voorzichtige kind in Adams gezicht terug.

Een waanzinnig mooie scène speelt zich af terwijl moeder en zoon aan tafel bijkletsen met een Brits kopje thee en hij de moed verzamelt om tegenover zijn moeder uit de kast te komen. Zijn moeder probeert haar draaikolkende emoties zo goed mogelijk weg te slikken, maar haar blik is scherp en het gesprek verloopt stroef. Ze kan zichzelf in haar bezorgdheid niet bedwingen en brengt de tranen bijna op zijn gezicht met haar vragen. Want is homo zijn niet moeilijk? Word je dan niet gediscrimineerd? Ben je niet eenzaam? Heb je geen aids? Zijn vader biedt zijn excuses voor haar gedrag aan en merkt op dat zijn moeder bij zal draaien.

Als Adam met kerst terugkeert hangen ze zoals vroeger kerstversiering in de kerstboom en zingt zijn moeder schuldbewust Always On My Mind van de Pet Shop Boys. Ze liggen samen op bed en ze vraagt hem om vergeving van haar korzeligheid en irritatie. Ze is zich bewust van de steken die ze als moeder heeft laten vallen en had het moederschap graag beter onder de knie gekregen.

Een gelijktijdige verhaallijn vormt de verweesde en dronken buurman Harry, die voor de deur hangt met de boodschap: 'There's vampires at my door'. Dit is zijn Frankie Goes To Hollywood-referentie ('Keep the vampires from your door' uit The Power of Love) om aan te geven dat hij de liefde zoekt. Langzaam ontwikkelt zich een relatie tussen de mannen, die beide in de loop van hun leven in een eenzaam bestaan terecht zijn gekomen. Harry heeft zich als homoseksueel naar de buitengrens van zijn familie begeven, want hij is niet getrouwd en heeft geen kinderen. Veel aandacht voor hem is er binnen zijn familie niet meer en dit heeft hij als gegeven geaccepteerd.

Heteroseksuelen zitten in hun eigen ratrace van huisje, boompje, beestje en staan weinig stil bij de eenzaamheid die tot een minderheid te behoren met zich meebrengt, omdat ze daarvoor doorgaans te druk zijn met zichzelf. Als alleenstaande mannen staan Harry en Adam steeds meer aan de zijlijn. De mannen begrijpen dat ze hun eigen leven moeten leven en dat daar inmiddels een zekere mate van eenzaamheid bij hoort.

Ondanks hun ontluikende romance blijft de kille sfeer in de torenflat in London grenzen aan sinister en duister. Dat ijzige en intens kille gevoel van hun flat bekruipt je ook op klaarlichte dag als Adam over zijn ouders schrijft. Hij is zo moederziel alleen. Je wilt graag met hem mee terug naar het knusse, warme huis met de gebloemde motieven, de ingezakte meubels en het vertrouwde geroezemoes van zijn ouders.

De film maakt het levensgrote verschil tussen een huis en een thuis sterk invoelbaar. Bij zijn ouders heeft alles betekenis, is hij onderdeel van een geheel, draait zijn leven ergens om. Zelfs al zijn ze niet perfect, ze vormen zijn veilige haven. De buitenwereld is beangstigend en er is een bloedstollende scène in de metro waarin het spiegelbeeld van de volwassen man (Adam) verandert in het verlaten en rouwende kind, dat het uitschreeuwt van eenzaamheid. All of Us Strangers maakt duidelijk dat we de mensen van wie we houden vast moeten houden en niet tussen onze vingers door moeten laten glippen.

Het heimische van zijn thuissituatie wordt in één genadeloze knap unheimisch gemaakt als Adam zijn nieuwe liefde op een avond aan zijn ouders wil voorstellen. Ook voor de niet al te bang uitgevallen filmliefhebbers is een waarschuwing voor een lichte hartverzakking hier op zijn plaats.

Claire Foy, die Queen Elizabeth volledig met al haar maniertjes tot leven bracht, is vlijmscherp en indringend als moeder. Ze is liefdevol, ondersteunend, optimistisch, zakelijk, pragmatisch, afstandelijk, zorgzaam, geïrriteerd, angstig, rationeel, hoopvol en sterk. Dat verfijnde en haarfijn afgestemde emotionele spectrum zie je in een korte tijd voorbijtrekken op haar gezicht. De inschattingen tegenover haar zoon kun je naadloos in haar blikken lezen. Ze is de moeder die tegelijkertijd ook gewoon maar een mens is en het beste wil voor haar kind. Jamie Bell is eveneens aangrijpend als jonge vader, in al zijn eenvoud en gebreken toch liefdevol en steunend.

Als All Of Us Strangers iets blootlegt dan is het waarschijnlijk onze schijntolerantie en dat homoseksualiteit in onze hedendaagse maatschappij niet makkelijk is, of liever gezegd, dat de buitenwereld een vijandige plek is die het je beslist niet makkelijk maakt.

Een vraag die wel opdoemt in deze schitterende, magisch-realistische cinematografie, waarin de geesteswereld en onze wereld met elkaar verbonden zijn in de hoofdpersoon, is of deze keiharde, wrede en brute realiteit de LHBTIQA+-community een hart onder de riem steekt of juist mismoedig maakt. De film is zo intens verdrietig (een verdienste van Normal People-ster Paul Mescal) dat de tranen nog minstens een week in je ogen staan.

All of Us Strangers is een film die zich in zijn sinistere desolaatheid in het beenmerg van je botten nestelt. Na All of Us Strangers is het hoog tijd voor een luchtige komedie over twee mannen die samen als zielsgelukkige zonnestralen door het leven gaan.