Stel, je vindt geheime informatie over een extreem controversiële kwestie die de koers van de geschiedenis mogelijk kan veranderen. Zou je dit bekendmaken? En wat nou als er een zware straf op staat? Reality Winner vond zichzelf geconfronteerd met dit dilemma en deze film is de onfortuinlijke uitwas van haar beslissing. Regisseuse Tina Satter, die er ook al een toneelstuk over maakte, debuteert met dit minimalistische docudrama. Ze laat meteen zien dat ze van wanten weet. De film is namelijk in slechts zestien dagen geschoten.
Het leven van de vijfentwintigjarige Reality Winner krijgt op 3 juni 2017 een onverwachte wending wanneer zij twee FBI-agenten in haar tuin treft als zij terugkomt van boodschappen doen. De agenten hebben een huiszoekingsbevel maar de nietsvermoedende luchtmacht-veteraan en CrossFittende yogalerares maakt zich vooral zorgen over haar huisdieren en de boodschappen die de ijskast in moeten. De communicatie verloopt allervriendelijkst en de sfeer is eerder ongemakkelijk dan ernstig. Totdat Reality een onverwachte beweging maakt en de agenten er meteen bovenop zitten. Drie geblindeerde SUV's rijden voor en het wordt duidelijk dat er wel degelijk iets serieus gaande is.
Reality krijgt de keuze of ze thuis of op het FBI-kantoor wil worden ondervraagd, waarop het verhoor zich naar een met tl-buizen verlichte lege achterkamer van haar huis verplaatst. Terwijl haar woning op de achtergrond ondersteboven wordt gekeerd leggen de agenten haar het vuur aan de schenen. Maar waar wordt ze nou precies van verdacht? We leren dat Reality als vertaler bij de geheime dienst werkt en in die hoedanigheid toegang heeft tot vertrouwelijke informatie. De kaarten komen langzaamaan op tafel en Reality voelt de strop om haar nek steeds strakker aantrekken. Er is een geheim document gelekt en zij is de hoofdverdachte.
Ben je niet bekend met de zaak van Reality Winner dan is het begin van de film ontzettend vervreemdend en vraag je je echt af waar het nou in vredesnaam allemaal naartoe gaat. In tegenstelling tot wat je wellicht verwacht bij zo'n inval verloopt alles buitengewoon traag en de spanningsopbouw zit hem dan ook met name in het ongemakkelijke en haast surrealistische karakter van het tafereel. De agenten gaan zo amateuristisch en stoethaspelig te werk dat je je haast niet kunt voorstellen dat het in het echt zo zou kunnen gaan, maar het tegendeel is waar.
De film is namelijk gebaseerd op het FBI-transcript van de audio-opname van die dag, en dit wordt ook meermaals benadrukt. Zo vaak zelfs dat het bijna een gimmick wordt. Elk woord en geluid - inclusief rare kuchjes, gestotter en zelfcorrecties - is letterlijk en onaangepast overgenomen uit het transcript en dit verschaft de film een onmiskenbare authenticiteit. Tina Satters keuze om er specifiek een film van te maken, in tegenstelling tot bijvoorbeeld een documentaire, had echter ook best enige dramatisering gerechtvaardigd want het relaas voelt nu naast authentiek vooral erg surreëel.
Doordat de agenten hun kaarten zo strak op de borst houden krijgt het verhoor een haast absurdistisch karakter en het ongetwijfeld tactische rekken wordt na een tijdje best irritant. De speelduur van slechts tachtig minuten voelt hierdoor soms lang. Hun passief-agressieve gedrag, in combinatie met de felverlichte kille kamer en de onheilspellende achtergrondmuziek, creëert tegelijkertijd wel een ontzettend beklemmende sfeer. De wijze waarop Reality zich met het zwaard van Damocles boven haar hoofd door de geforceerde beleefdheden heen worstelt gaat je dan ook zeker niet in de koude kleren zitten.
Dit is absoluut ook te danken aan het fenomenale spel van Sydney Sweeney, die het personage vol overgave neerzet. Sweeneys vertolking is rauw en geloofwaardig en ze schittert dankzij haar overtuigende lichaamstaal met name in de ongemakkelijke stiltes. Met verfijnde mimiek, vurige ogen en goed geveinsde zenuwtrekjes weet ze het gevoel van ongemak daadwerkelijk onder je huid te laten kruipen. De verstillende shots - van bijvoorbeeld een slak die zich terugtrekt in zijn huisje - om Reality's binnenwereld te symboliseren waren dan ook absoluut niet nodig geweest.
Dat gezegd hebbende, Reality blijft een regiedebuut dus een beetje experimenteren met verschillende stijlen is absoluut geoorloofd. Het eindresultaat is een intrigerend docudrama dat zonder al te veel opsmuk laat zien wat Reality Winner die bewuste dag heeft meegemaakt. Het maakt voor de filmbeleving wel uit of je al op de hoogte was van de zaak of niet, waardoor de film voor de één een zenuwslopende, en voor de ander een vooral tenenkrommende ervaring kan zijn. Eén ding is in elk geval zeker, Sweeney is met haar sterke spel de gedoodverfde 'Winner' van de film.
