Never Rarely Sometimes Always
Recensie

Never Rarely Sometimes Always (2020)

Een aangrijpend voorbeeld van hoe een ingetogen film het publiek eindeloos de ruimte kan geven tot nadenken.

in Recensies
Leestijd: 2 min 31 sec
Regie: Eliza Hittman | Scenario: Eliza Hittman | Cast: Sidney Flanigan (Autumn), Talia Ryder (Skylar), Théodore Pellerin (Jasper), e.a. | Speelduur: 101 minuten | Jaar:2020

In een conservatieve uithoek van Pennsylvania komt Autumn erachter dat ze zwanger is. Het tienermeisje heeft het al niet makkelijk, met een vader die meer liefde toont voor de hond dan voor zijn dochter, die hij maar een chagrijnig kind vindt. Ook haar klas- en leeftijdsgenoten gunnen haar meestal geen blik waardig, hooguit een minachtende. Ze weet niets zo zeker als dat ze geen moeder wil worden. Over niets is ze echter zo onzeker als hoe ze dat voor elkaar moet krijgen. De enige die haar onvoorwaardelijk helpt is haar vriendin en nichtje Skylar. Maar hoeveel kunnen twee tienermeisjes?

Hoe weinig het systeem kan en hoe beknellend het Amerikaanse systeem kan zijn voor degenen die aan de verkeerde kant van de onbegrensde mogelijkheden zitten, wordt nergens zo duidelijk als bij de Autumns lokale abortuskliniek. Het vermoeden dat ze zwanger is, wordt door de dienstdoend arts bevestigd met een zwangerschapstest uit de supermarkt, waarna ze een videoband te zien krijgt waarin een witte man in een gedateerd pak de schadelijke gevolgen van een abortus opsomt. Thuis mogen ze echter niets van de zwangerschap weten en al gauw lijken de mogelijkheden binnen de grenzen van de wet uitgeput.

Autumn en Skylar vluchten naar het liberaler ingestelde New York, waar een abortus bespreekbaar is en de vragen die worden gesteld menselijker zijn. Maar ook hier blijken het systeem en Autumn als water en vuur en moet de iets minder introverte Skylar al haar onvoorwaardelijke liefde inzetten om te voorkomen dat het persoonlijke drama een dramatische ramp wordt. De meiden ondergaan de dagen grotendeels in stilte, iedere nieuwe dag met nieuwe problemen. Het zijn maar een paar dagen, met maar een paar problemen, maar ze lijken eindeloos en onoverkomelijk.

Never Rarely Sometimes Always krijgt het op een aangrijpende manier voor elkaar om deze twee thema's, het grote opgelegde systeem en het kleine persoonlijke leed, samen te laten smelten. Absoluut hoogtepunt en dieptepunt is de scène waaraan de film zijn titel ontleent. Een shot dat minutenlang lijkt te duren - of wellicht zelfs duurt, het besef van tijd ontgaat je - waarbij een zichtbaar brekende Autumn de vooroordelen van een systeem te verstouwen krijgt. Een goedbedoelende hulpverlener moet haar nou eenmaal een aantal voorgeschreven vragen stellen, met de instructie eventuele seksuele trauma's te reduceren tot een antwoord op een vierpuntsschaal: "Nooit, zelden, soms of altijd".

Tel daarbij op dat het duo in de hoofdrol de eerste stappen in de filmwereld aan het zetten is en het onpersoonlijke tl-licht waarin de ondergrondse metrostations en bovengrondse abortusklinieken baden en de film wordt een aanklacht tegen een systeem. Een systeem waarvan je niet kunt winnen, maar waarbij je alleen je best kunt doen je verlies te beperken, ongeacht wat je wilt en waar je vandaan komt. Het zijn maar een paar dagen, met maar een paar problemen, maar meer dan genoeg om een film of een tienermeisje te tekenen.