Een jaar om nooit meer te vergeten en snel weer te vergeten. Door corona moesten bioscopen noodgedwongen en soms voorgoed hun deuren sluiten. Veel films liggen al maanden op de plank te wachten op betere tijden. Is 2020 daardoor een slecht filmjaar geworden? Zeker niet. Onder de puinhopen van de pandemie viel genoeg moois te ontdekken.
De meeste blockbusters zijn uitgesteld (wie wil No Time to Die en Dune nou niet in de bioscoop bewonderen?), maar aan goede films geen gebrek dit jaar. Je moest ze wel weten te vinden, want ze verschenen niet alleen in de bioscoop, maar ook op Netflix, Disney+, Amazon Prime Video, Picl en al die andere aanbieders. Onze eindejaarslijst bevat hoofdzakelijk bioscoopreleases, maar de streamingdiensten laten zich steeds meer gelden. De levensvatbaarheid van de bioscoop stond dit jaar sterk ter discussie, maar vooralsnog lijkt het streaminglandschap te gesegmenteerd om een serieuze bedreiging te vormen. Bovendien biedt de bioscoop een ervaring waar we nog steeds - en steeds meer - behoefte aan hebben: samen iets leuks doen in een andere omgeving dan thuis.
Ook onze (uitgesproken) winnaar leent zich bij uitstek voor het grote witte doek. 1917 is een visueel en technisch hoogstandje dat je midden op het slagveld van de Eerste Wereldoorlog plaatst. Je voelt de explosies, je ziet de ontreddering, je ruikt de angst. Het was zonder twijfel een van de meest intense bioscoopervaringen van het afgelopen jaar. Laten we hopen dat 2021 dat ook weer in petto heeft.
Een heel gelukkig (film)jaar gewenst!
Remko Mewe
Hoofdredacteur
FILMTOTAAL TOP 20 VAN 2020
1. 1917 (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Sam Mendes | Cast: Dean-Charles Chapman, George MacKay, Daniel Mays, Colin Firth | Duur: 119 min | Review
Hoewel de gebeurtenissen in 1917 vaak compleet willekeurig zijn, is de film zelf dat absoluut niet. De toewijding spat bij elke scène van het scherm en de perfecte afstemming tussen regisseur Sam Mendes en cameraman Roger Deakins zuigt je het verhaal in. Hierdoor word je letterlijk deelgenoot van de levensgevaarlijke missie van deze twee Britse soldaten en voel je hun emoties - voornamelijk angst en opluchting - zelf ook door je lichaam gieren. Door 1917 ligt de lat ineens een stuk hoger voor oorlogsfilms en misschien zelfs wel voor films in het algemeen. En dat in ogenschijnlijk één shot!
Jan-Peter Rook
2. Uncut Gems (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Ben Safdie, Joshua Safdie | Cast: Adam Sandler, Adam Sandler, Adam Sandler, Keith Stanfield | Duur: 135 min | Review
Filmmoment van het jaar? Adam Sandler gaat op de vuist met The Weeknd, die in deze film zichzelf speelt. Uncut Gems is een test van je uithoudingsvermogen. De alsmaar slechtere levenskeuzes van gokverslaafde juwelier Howard zetten de boel op scherp en laten je geen moment rustig ademhalen. Ritmisch, pulserend, stressvol. Hoeveel van deze intense waanzin kun je verdragen? Sandler is retegoed, een basketbalwedstrijd uit 2012 opnieuw razend spannend en achteraf ben je uitgeput.
Ruud Vos
3. Jojo Rabbit (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Taika Waititi | Cast: Roman Griffin Davis, Thomasin McKenzie, Scarlett Johansson, Taika Waititi | Duur: 108 min | Review
Geïsoleerd 2020 kent waarschijnlijk een geboortegolf aan ingebeelde vriendjes. Die van Jojo zette de sadistische toon met zijn borstelige snorretje en zijn geperfectioneerde Hitlergroet. Een grappige Hitlerjugend, een lief Joods meisje en een wulpse verzetsmoeder tonen verrassende kanten van de Tweede Wereldoorlog. Gitzwart blijkt een implosie van kleur en lachen exact hetzelfde als huilen. Na Jojo Rabbit ren je naar boven, naar de zolder van je jeugd, hopend daar een verborgen onderduikstertje aan te treffen.
Roel Jansen
4. The Lighthouse (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Robert Eggers | Cast: Robert Pattinson, Willem Dafoe, Willem Dafoe, Willem Dafoe | Duur: 109 min | Review
Na zijn bejubelde debuutfilm The VVitch bewijst Robert Eggers opnieuw zijn grote talent als scenarist en regisseur met The Lighthouse, een schuimende cocktail van dronkenzeemanshorror, Griekse mythologie en pesterige meeuwen. Eggers filmt in prachtig zwart-wit en vat alles in benauwende, vierkante beeldkaders, waardoor er vormtechnisch eigenlijk ook niet meer te ontsnappen valt aan deze nachtmerrie. Willem Dafoe en Robert Pattinson leveren daarnaast (mogelijk) de beste rollen uit hun carrières. Dat mag gevierd worden: stukje kreeft, iemand?
Frank Stol
5. Mank (2020)
Bekijk de afbeeldingRegie: David Fincher | Cast: Lily Collins, Tuppence Middleton, Gary Oldman, Amanda Seyfried | Duur: 131 min | Review
David Fincher krijgt het voor elkaar om ook zonder kleur de beelden van het doek te laten spetteren. Niet alleen in visuele zin, maar ook in auditieve. De dialogen zijn schitterend, de verhaalontwikkeling is van een kwaliteit die je maar zelden ziet. Gary Oldman heeft zijn flow gevonden in de hoofdrol en Lily James schittert van schoonheid. Een prachtige film met een plot om je vingers bij af te likken.
Niels van Arkel
6. Da 5 Bloods (2020)
Bekijk de afbeeldingRegie: Spike Lee | Cast: Chadwick Boseman, Jean Reno, Paul Walter Hauser, Delroy Lindo | Duur: 154 min | Review
Het oeuvre van Spike Lee is een beetje hit-and-miss voor mij. Naast enkele tijdloze klassiekers heeft hij ook middelmatige tussendoortjes afgeleverd. Da 5 Bloods is gelukkig weer raak. Voorzien van een heerlijke cast met oude rotten, maar - hoe cliché ook - de ogen zijn toch vooral gericht op de bijrol van Chadwick Boseman. Het resultaat is een lekkere avonturenfilm over de zoektocht naar een verborgen schat. Voorzien van een vleugje oorlog, humor en actie.
Timothy van Damme
7. The Gentlemen (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Guy Ritchie | Cast: Matthew McConaughey, Charlie Hunnam, Michelle Dockery, Jeremy Strong | Duur: 113 min | Review
Sinds RocknRolla verscheen er eigenlijk geen échte Guy Ritchie-film meer. The Gentlemen was dat zeker wel, met bijzonder gave rollen van Matthew McConaughey, Charlie Hunnam, Colin Farrell en Hugh Grant. De film is gewoon enorm genieten van behoorlijk dwaze momenten, gevatte humor, heerlijke muziek en uiteraard bikkelharde misdaad.
Bram de Groot
8. Tenet (2020)
Bekijk de afbeeldingRegie: Christopher Nolan | Cast: Elizabeth Debicki, Robert Pattinson, Kenneth Branagh, John David Washington | Duur: 150 min | Review
Tenet is alles wat we verwachten van een ultieme Nolan-productie: een complex centraal plotelement dat briljant wordt gevisualiseerd, stijlvolle personages, een oorverdovende soundtrack (en wat voor een!), expositionele dialogen en spectaculaire, praktisch gerealiseerde actiescènes. Lang niet iedereen lijkt Tenet te waarderen, maar ik heb met volle teugen genoten. Voor mij persoonlijk de ultieme tweeënhalf uur afleiding en vermaak in dit bizarre (film)jaar.
Zilko Tarici
9. The Invisible Man (2020)
Bekijk de afbeeldingRegie: Leigh Whannell | Cast: Elisabeth Moss, Oliver Jackson-Cohen, Harriet Dyer, Aldis Hodge | Duur: 124 min | Review
Nog voordat de pandemie ervoor zorgde dat Hollywood niet langer zijn peperdure films kon slijten, liet The Invisible Man al zien wat je met een fractie van een gemiddeld blockbusterbudget zoal voor elkaar kunt krijgen. Gemaakt volgens het vertrouwde Blumhouse-recept (weinig geld, veel creatieve vrijheid) weet Leigh Whannell het eenvoudige gegeven van een onzichtbare stalker geweldig te benutten voor een film die ongekend spannend en visueel indrukkend is, maar zowaar ook ergens over durft te gaan.
Thierry Verhoeven
10. Onward (2020)
Bekijk de afbeeldingRegie: Dan Scanlon | Cast: Tom Holland, Chris Pratt, Julia Louis-Dreyfus, John Ratzenberger | Duur: 102 min | Review
Na vijfentwintig jaar aan Pixar-producties zou ik zo onderhand wel wat gewend moeten zijn, maar toch word ik nog steeds met regelmaat verrast door de enorme effectiviteit van de films die deze animatiestudio voortbrengt. Wat aanvankelijk een luchtig tussendoortje leek te worden, pakte uit als een opwindend avontuur waarin elk plotelement zeer efficiënt werd uitgespeeld en de emotionele betrokkenheid bij de personages aan het einde toch weer heel wat groter bleek dan gedacht.
Thierry Verhoeven
10 (ex aequo). Wolfwalkers (2020)
Bekijk de afbeeldingRegie: Tomm Moore, Ross Stewart | Cast: Honor Kneafsey, Honor Kneafsey, Sean Bean, Simon McBurney | Duur: 103 min | Review
Opnieuw een prachtig productie van de Ierse animatiestudio Cartoon Saloon. In het jaar 1650, midden in de strijd tussen de Ieren en de Britten, ontstaat een vriendschap tussen het Engelse meisje Robyn, een wolvenjager, en het roodharige meisje Mebh dat 's nachts in een wolf verandert. De magische mooie tekeningen (denk aan de illustraties in een authentiek sprookjesboek) combineren Keltische mythes met boodschappen die ook nu relevant zijn en benadrukken bovendien de schoonheid van de natuur.
Lisa van der Waal
12. Atlantique (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Mati Diop | Cast: Mariama Gassama, Mariama Gassama, Ibrahima Mbaye, Ibrahima Mbaye | Duur: 106 min | Review
Mati Diops eerste lange speelfilm na een reeks shorts is meteen een schot in de roos. Atlantique is een film vol letterlijke en figuurlijke spoken, waarin de echo's van kolonialisme, globalisme, (westers) kapitalisme en mondiale ongelijkheid doordreunen in een voorstad van Dakar, aan de Atlantische kust. Desalniettemin is Atlantique niet eenduidig te definiëren. Met mooie beelden van nachtelijk Dakar door Claire Mathon (die in 2019 Portrait de la Jeune Fille en Feu schoot).
Kaj van Zoelen
13. Barn (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Dag Johan Haugerud | Cast: Henriette Steenstrup, Jan Gunnar Røise, Thorbjørn Harr, Thorbjørn Harr | Duur: 157 min | Review
Tijdens een gymles veroorzaakt een twaalfjarig meisje per ongeluk de dood van een klasgenoot. Een gruwelijk uitgangspunt, waarna zich een gedetailleerde, haast literaire studie ontvouwt. De dader, de families, het schoolbestuur; Barn neemt de tijd en zoomt in op alle betrokken partijen.
Een fraai, genuanceerd drama dat toont wat de gevolgen zijn van één noodlottig incident.
Sil Smit
14. The Last Black Man in San Francisco (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Joe Talbot | Cast: Jimmie Fails, Jonathan Majors, Rob Morgan, Tichina Arnold | Duur: 121 min | Review
De debuutfilm van regisseur Joe Talbot brengt een prachtige ode aan de stad San Francisco, die door de toenemende gentrificatie hard aan het veranderen is. De twee hoofdpersonages die zich samen op één skateboard door de stad bewegen levert het mooiste beeld van dit filmjaar op. De fantastische soundtrack, geweldige cinematografie en een enorm vernuftig script maken dit tot een totaal uniek meesterwerk over verandering, liefde voor een stad en mannelijke vriendschap.
Tom van der Krieke
15. For Sama (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Edward Watts | Duur: 100 min | Review
Een verslag van de oorlog in Syrië, bezien vanuit het perspectief van een moedige vrouw. Dat is For Sama in een notendop, maar eigenlijk is deze aangrijpende documentaire nog veel meer dan dat. Terwijl de stad Aleppo wordt belegerd, brengt journalist Waad Al-Kataeb haar eerste kind ter wereld: Sama. Ze vraagt haar dochtertje bij voorbaat om vergeving, voor de verschrikkelijke omstandigheden waarin ze zal moeten opgroeien. Probeer het maar eens droog te houden. Lukt je niet.
Frank Stol
16. The Assistant (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Kitty Green | Cast: Julia Garner, Owen Holland, Jonny Orsini, Rory Kulz | Duur: 87 min | Review
In Hollywood verschuift het onderwerp #metoo steeds meer van de rechtbank naar het witte doek. Geen film kon het vooralsnog zo ijzingwekkend mooi brengen als The Assistant dit jaar. Er lijkt toch nog een laatste werk van Dostojevski opgedoken met deze dag uit het leven van een Hollywood-voetveeg. Een ongelijke dans tussen goed en kwaad openbaart zich in een oorverdovende stilte, met als epicentrum van iedere scène een fenomenale Julia Garner als hulpeloze onschuld.
Symen Boersma
17. The Trial of the Chicago 7 (2020)
Bekijk de afbeeldingRegie: Aaron Sorkin | Cast: Eddie Redmayne, Alex Sharp, Sacha Baron Cohen, Jeremy Strong | Duur: 129 min | Review
Met een prachtige, maar gelukkig niet over-de-top cast is dit een pakkend drama over een bizarre rechtszaak van zo'n vijftig jaar oud. Het thema blijft enorm actueel en je vraagt je af hoeveel er sindsdien is veranderd. De rollen van Mark Rylance, Eddie Redmayne en vooral Sacha Baron Cohen zijn sterk. Zeker als de laatste op stoom komt.
Bram de Groot
18. Sound of Metal (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Darius Marder | Cast: Olivia Cooke, Riz Ahmed, Mathieu Amalric, Lauren Ridloff | Duur: 130 min | Review
Doof worden is het ergste dat een muzikant kan overkomen en vooral als je nog een heel leven voor je hebt. In deze Amazon Prime-productie wordt het proces waar drummer Ruben doorheen gaat voelbaar gemaakt door te spelen met geluidseffecten. Je wordt daarmee in zijn (belevings)wereld gezogen. Ook het drama tussen Ruben en zijn geliefde wordt op treffende wijze uitgewerkt. Zelden werd het accepteren en het persoonlijke drama van een handicap zo invoelbaar gemaakt.
Arjan Welles
19. Corpus Christi (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Jan Komasa | Cast: Bartosz Bielenia, Aleksandra Konieczna, Eliza Rycembel, Tomasz Zietek | Duur: 115 min | Review
Met Corpus Christi stelt regisseur Jan Komasa de waarde(n) van geloof aan de kaak; zowel op individueel als maatschappelijk niveau. Jeugddelinquent Daniel krijgt het als neppriester voor elkaar de leden van een kleine gemeenschap het licht te laten zien, omdat hij door zijn levenservaring exact weet hoe de Poolse maatschappij en de mens in het algemeen in elkaar steken. De film balanceert op de grens van kattenkwaad en misdaad en verglijdt heel geleidelijk van humoristisch naar schrijnend.
Lisa van der Waal
20. I'm Thinking of Ending Things (2020)
Bekijk de afbeeldingRegie: Charlie Kaufman | Cast: Jesse Plemons, Jessie Buckley, Toni Collette, David Thewlis | Duur: 134 min | Review
In een totaal vervreemdende film weet Charlie Kaufman op geniale wijze een verbeelding van de menselijke psyche te geven. Het sluimerende ongemak weet tot diep in het lichaam door te dringen, terwijl je op intellectueel vlak steeds een aantal stappen op de film lijkt achter te lopen. Dit alles leidt tot een ervaring die je tot in het diepst van de ziel vastgrijpt en dagen na het zien van de film nog steeds niet heeft losgelaten.
Tom van der Krieke
Top 10's individueel
Jan-Peter Rook
1.1917
2.Uncut Gems
3.Jojo Rabbit
4.The Lighthouse
5.Matthias & Maxime
6.Kajillionaire
7.Corpus Cristi
8.Sweet Thing
9.Tenet
10.I'm Thinking of Ending Things
Ruud Vos
1.Uncut Gems
2.The Lighthouse
3.Mank
4.The Last Black Man in San Francisco
5.The Vast of Night
6.Da 5 Bloods
7.Never Rarely Sometimes Always
8.Jojo Rabbit
9.The Half of It
10.I'm Thinking of Ending Things
Roel Jansen
1.Jojo Rabbit
2.Uncut Gems
3.The Assistant
4.Paradise Drifters
5.Mind My Mind
6.Richard Jewell
7.The Gentlemen
8.Goldie
9.The Kingmaker
10.1917
Frank Stol
1.The Lighthouse
2.1917
3.For Sama
4.The Painted Bird
5.Mank
6.Duelles
7.The Platform
8.Skate Kitchen
9.Tenet
10.Les Misèrables
Niels van Arkel
1.Ma Rainey's Black Bottom
2.Mank
3.Jojo Rabbit
4.1917
5.Da 5 Bloods
6.The Trial of the Chicago 7
7.Soul
8.Uncut Gems
9.Clouds
10.The Devil All the Time
Timothy van Damme
1.1917
2.Onward
3.Tenet
4.Da 5 Bloods
5.Extraction
6.Enola Holmes
7.De Kuthoer
8.The Platform
9.The Old Guard
10.Kruimeltje en de Strijd om de Goudmijn
Zilko Tarici
1.Tenet
2.The Invisible Man
3.Uncut Gems
4.The Sound of Metal
5.1917
6.The Gentlemen
7.Relic
8.The Lighthouse
9.Da 5 Bloods
10.Color Out of Space
Bram de Groot
1.The Lighthouse
2.The Gentlemen
3.Mank
4.1917
5.Il traditore
6.The Devil All The Time
7.The Trial of the Chicago 7
8.Escape from Pretoria
9.The Invisible Man
10.Tenet
Thierry Verhoeven
1.Jojo Rabbit
2.The Invisible Man
3.The Trial of the Chicago 7
4.Onward
5.Dark Waters
6.1917
7.Bad Education
8.The Lodge
9.Buiten is het Feest
10.Emma
Lisa van der Waal
1.L'Extraordinaire Voyage de Marona
2.Wolfwalkers
3.Mind My Mind
4.Corpus Christi
5.1917
6.Atlantique
7.Ghost Tropic
8.Gemmeker
9.Babyteeth
10.Farewell Paradise
Kaj van Zoelen
1.Lovers Rock
2.For Sama
3.Atlantique
4.Nasir
5.Children of the Sea
6.Da 5 Bloods
7.Wolfwalkers
8.I'm Thinking of Ending Things
9.Bacurau
10.The Wild Goose Lake
Sil Smit
1.Barn
2.Sweet Thing
3.1917
4.Matthias & Maxime
5.Little Women
6.Uncut Gems
7.Corpus Christi
8.The Lodge
9.The Lighthouse
10.The Assistant
Tom van der Krieke
1.The Last Black Man in San Francisco
2.I'm Thinking of Ending Things
3.About Endlessness
4.Wolfwalkers
5.Atlantique
6.House of Hummingbird
7.Adam
8.Little Women
9.Les Misérables
10.Bacurau
Arjan Welles
1.Kanarie
2.The Sound of Metal
3.Barn
4.Weathering with You
5.I Am Greta
6.Punt Uit-Schluss Aus - Full Stop
7.Onward
8.His House
9.The Invisible Man
10.Monster Hunter
Symen Boersma
1.Uncut Gems
2.Jojo Rabbit
3.The Assistant
4.Berlin Alexanderplatz
5.The Gentlemen
6.1917
7.Never Rarely Sometimes Always
8.Honeyland
9.On the Rocks
10.Paradise Drifters
1917 is de opvolger van Parasite (Eindejaarslijst 2019).
Eerder wonnen Mission: Impossible - Fallout (Eindejaarslijst 2018), Dunkirk (Eindejaarslijst 2017), La La Land (Eindejaarslijst 2016), Mad Max: Fury Road (Eindejaarslijst 2015), Nightcrawler] (Eindejaarslijst 2014), Gravity (Eindejaarslijst 2013), Shame (Eindejaarslijst 2012), Drive (Eindejaarslijst 2011), The Social Network (Eindejaarslijst 2010), Let the Right One In (Eindejaarslijst 2009), No Country for Old Men (Eindejaarslijst 2008), 4 Maanden, 3 Weken & 2 Dagen (Eindejaarslijst 2007) en Caché (Eindejaarslijst 2006).
De meeste blockbusters zijn uitgesteld (wie wil No Time to Die en Dune nou niet in de bioscoop bewonderen?), maar aan goede films geen gebrek dit jaar. Je moest ze wel weten te vinden, want ze verschenen niet alleen in de bioscoop, maar ook op Netflix, Disney+, Amazon Prime Video, Picl en al die andere aanbieders. Onze eindejaarslijst bevat hoofdzakelijk bioscoopreleases, maar de streamingdiensten laten zich steeds meer gelden. De levensvatbaarheid van de bioscoop stond dit jaar sterk ter discussie, maar vooralsnog lijkt het streaminglandschap te gesegmenteerd om een serieuze bedreiging te vormen. Bovendien biedt de bioscoop een ervaring waar we nog steeds - en steeds meer - behoefte aan hebben: samen iets leuks doen in een andere omgeving dan thuis.
Ook onze (uitgesproken) winnaar leent zich bij uitstek voor het grote witte doek. 1917 is een visueel en technisch hoogstandje dat je midden op het slagveld van de Eerste Wereldoorlog plaatst. Je voelt de explosies, je ziet de ontreddering, je ruikt de angst. Het was zonder twijfel een van de meest intense bioscoopervaringen van het afgelopen jaar. Laten we hopen dat 2021 dat ook weer in petto heeft.
Een heel gelukkig (film)jaar gewenst!
Remko Mewe
Hoofdredacteur
FILMTOTAAL TOP 20 VAN 2020
1. 1917 (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Sam Mendes | Cast: Dean-Charles Chapman, George MacKay, Daniel Mays, Colin Firth | Duur: 119 min | Review
Hoewel de gebeurtenissen in 1917 vaak compleet willekeurig zijn, is de film zelf dat absoluut niet. De toewijding spat bij elke scène van het scherm en de perfecte afstemming tussen regisseur Sam Mendes en cameraman Roger Deakins zuigt je het verhaal in. Hierdoor word je letterlijk deelgenoot van de levensgevaarlijke missie van deze twee Britse soldaten en voel je hun emoties - voornamelijk angst en opluchting - zelf ook door je lichaam gieren. Door 1917 ligt de lat ineens een stuk hoger voor oorlogsfilms en misschien zelfs wel voor films in het algemeen. En dat in ogenschijnlijk één shot!
Jan-Peter Rook
2. Uncut Gems (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Ben Safdie, Joshua Safdie | Cast: Adam Sandler, Adam Sandler, Adam Sandler, Keith Stanfield | Duur: 135 min | Review
Filmmoment van het jaar? Adam Sandler gaat op de vuist met The Weeknd, die in deze film zichzelf speelt. Uncut Gems is een test van je uithoudingsvermogen. De alsmaar slechtere levenskeuzes van gokverslaafde juwelier Howard zetten de boel op scherp en laten je geen moment rustig ademhalen. Ritmisch, pulserend, stressvol. Hoeveel van deze intense waanzin kun je verdragen? Sandler is retegoed, een basketbalwedstrijd uit 2012 opnieuw razend spannend en achteraf ben je uitgeput.
Ruud Vos
3. Jojo Rabbit (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Taika Waititi | Cast: Roman Griffin Davis, Thomasin McKenzie, Scarlett Johansson, Taika Waititi | Duur: 108 min | Review
Geïsoleerd 2020 kent waarschijnlijk een geboortegolf aan ingebeelde vriendjes. Die van Jojo zette de sadistische toon met zijn borstelige snorretje en zijn geperfectioneerde Hitlergroet. Een grappige Hitlerjugend, een lief Joods meisje en een wulpse verzetsmoeder tonen verrassende kanten van de Tweede Wereldoorlog. Gitzwart blijkt een implosie van kleur en lachen exact hetzelfde als huilen. Na Jojo Rabbit ren je naar boven, naar de zolder van je jeugd, hopend daar een verborgen onderduikstertje aan te treffen.
Roel Jansen
4. The Lighthouse (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Robert Eggers | Cast: Robert Pattinson, Willem Dafoe, Willem Dafoe, Willem Dafoe | Duur: 109 min | Review
Na zijn bejubelde debuutfilm The VVitch bewijst Robert Eggers opnieuw zijn grote talent als scenarist en regisseur met The Lighthouse, een schuimende cocktail van dronkenzeemanshorror, Griekse mythologie en pesterige meeuwen. Eggers filmt in prachtig zwart-wit en vat alles in benauwende, vierkante beeldkaders, waardoor er vormtechnisch eigenlijk ook niet meer te ontsnappen valt aan deze nachtmerrie. Willem Dafoe en Robert Pattinson leveren daarnaast (mogelijk) de beste rollen uit hun carrières. Dat mag gevierd worden: stukje kreeft, iemand?
Frank Stol
5. Mank (2020)
Bekijk de afbeeldingRegie: David Fincher | Cast: Lily Collins, Tuppence Middleton, Gary Oldman, Amanda Seyfried | Duur: 131 min | Review
David Fincher krijgt het voor elkaar om ook zonder kleur de beelden van het doek te laten spetteren. Niet alleen in visuele zin, maar ook in auditieve. De dialogen zijn schitterend, de verhaalontwikkeling is van een kwaliteit die je maar zelden ziet. Gary Oldman heeft zijn flow gevonden in de hoofdrol en Lily James schittert van schoonheid. Een prachtige film met een plot om je vingers bij af te likken.
Niels van Arkel
6. Da 5 Bloods (2020)
Bekijk de afbeeldingRegie: Spike Lee | Cast: Chadwick Boseman, Jean Reno, Paul Walter Hauser, Delroy Lindo | Duur: 154 min | Review
Het oeuvre van Spike Lee is een beetje hit-and-miss voor mij. Naast enkele tijdloze klassiekers heeft hij ook middelmatige tussendoortjes afgeleverd. Da 5 Bloods is gelukkig weer raak. Voorzien van een heerlijke cast met oude rotten, maar - hoe cliché ook - de ogen zijn toch vooral gericht op de bijrol van Chadwick Boseman. Het resultaat is een lekkere avonturenfilm over de zoektocht naar een verborgen schat. Voorzien van een vleugje oorlog, humor en actie.
Timothy van Damme
7. The Gentlemen (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Guy Ritchie | Cast: Matthew McConaughey, Charlie Hunnam, Michelle Dockery, Jeremy Strong | Duur: 113 min | Review
Sinds RocknRolla verscheen er eigenlijk geen échte Guy Ritchie-film meer. The Gentlemen was dat zeker wel, met bijzonder gave rollen van Matthew McConaughey, Charlie Hunnam, Colin Farrell en Hugh Grant. De film is gewoon enorm genieten van behoorlijk dwaze momenten, gevatte humor, heerlijke muziek en uiteraard bikkelharde misdaad.
Bram de Groot
8. Tenet (2020)
Bekijk de afbeeldingRegie: Christopher Nolan | Cast: Elizabeth Debicki, Robert Pattinson, Kenneth Branagh, John David Washington | Duur: 150 min | Review
Tenet is alles wat we verwachten van een ultieme Nolan-productie: een complex centraal plotelement dat briljant wordt gevisualiseerd, stijlvolle personages, een oorverdovende soundtrack (en wat voor een!), expositionele dialogen en spectaculaire, praktisch gerealiseerde actiescènes. Lang niet iedereen lijkt Tenet te waarderen, maar ik heb met volle teugen genoten. Voor mij persoonlijk de ultieme tweeënhalf uur afleiding en vermaak in dit bizarre (film)jaar.
Zilko Tarici
9. The Invisible Man (2020)
Bekijk de afbeeldingRegie: Leigh Whannell | Cast: Elisabeth Moss, Oliver Jackson-Cohen, Harriet Dyer, Aldis Hodge | Duur: 124 min | Review
Nog voordat de pandemie ervoor zorgde dat Hollywood niet langer zijn peperdure films kon slijten, liet The Invisible Man al zien wat je met een fractie van een gemiddeld blockbusterbudget zoal voor elkaar kunt krijgen. Gemaakt volgens het vertrouwde Blumhouse-recept (weinig geld, veel creatieve vrijheid) weet Leigh Whannell het eenvoudige gegeven van een onzichtbare stalker geweldig te benutten voor een film die ongekend spannend en visueel indrukkend is, maar zowaar ook ergens over durft te gaan.
Thierry Verhoeven
10. Onward (2020)
Bekijk de afbeeldingRegie: Dan Scanlon | Cast: Tom Holland, Chris Pratt, Julia Louis-Dreyfus, John Ratzenberger | Duur: 102 min | Review
Na vijfentwintig jaar aan Pixar-producties zou ik zo onderhand wel wat gewend moeten zijn, maar toch word ik nog steeds met regelmaat verrast door de enorme effectiviteit van de films die deze animatiestudio voortbrengt. Wat aanvankelijk een luchtig tussendoortje leek te worden, pakte uit als een opwindend avontuur waarin elk plotelement zeer efficiënt werd uitgespeeld en de emotionele betrokkenheid bij de personages aan het einde toch weer heel wat groter bleek dan gedacht.
Thierry Verhoeven
10 (ex aequo). Wolfwalkers (2020)
Bekijk de afbeeldingRegie: Tomm Moore, Ross Stewart | Cast: Honor Kneafsey, Honor Kneafsey, Sean Bean, Simon McBurney | Duur: 103 min | Review
Opnieuw een prachtig productie van de Ierse animatiestudio Cartoon Saloon. In het jaar 1650, midden in de strijd tussen de Ieren en de Britten, ontstaat een vriendschap tussen het Engelse meisje Robyn, een wolvenjager, en het roodharige meisje Mebh dat 's nachts in een wolf verandert. De magische mooie tekeningen (denk aan de illustraties in een authentiek sprookjesboek) combineren Keltische mythes met boodschappen die ook nu relevant zijn en benadrukken bovendien de schoonheid van de natuur.
Lisa van der Waal
12. Atlantique (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Mati Diop | Cast: Mariama Gassama, Mariama Gassama, Ibrahima Mbaye, Ibrahima Mbaye | Duur: 106 min | Review
Mati Diops eerste lange speelfilm na een reeks shorts is meteen een schot in de roos. Atlantique is een film vol letterlijke en figuurlijke spoken, waarin de echo's van kolonialisme, globalisme, (westers) kapitalisme en mondiale ongelijkheid doordreunen in een voorstad van Dakar, aan de Atlantische kust. Desalniettemin is Atlantique niet eenduidig te definiëren. Met mooie beelden van nachtelijk Dakar door Claire Mathon (die in 2019 Portrait de la Jeune Fille en Feu schoot).
Kaj van Zoelen
13. Barn (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Dag Johan Haugerud | Cast: Henriette Steenstrup, Jan Gunnar Røise, Thorbjørn Harr, Thorbjørn Harr | Duur: 157 min | Review
Tijdens een gymles veroorzaakt een twaalfjarig meisje per ongeluk de dood van een klasgenoot. Een gruwelijk uitgangspunt, waarna zich een gedetailleerde, haast literaire studie ontvouwt. De dader, de families, het schoolbestuur; Barn neemt de tijd en zoomt in op alle betrokken partijen.
Een fraai, genuanceerd drama dat toont wat de gevolgen zijn van één noodlottig incident.
Sil Smit
14. The Last Black Man in San Francisco (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Joe Talbot | Cast: Jimmie Fails, Jonathan Majors, Rob Morgan, Tichina Arnold | Duur: 121 min | Review
De debuutfilm van regisseur Joe Talbot brengt een prachtige ode aan de stad San Francisco, die door de toenemende gentrificatie hard aan het veranderen is. De twee hoofdpersonages die zich samen op één skateboard door de stad bewegen levert het mooiste beeld van dit filmjaar op. De fantastische soundtrack, geweldige cinematografie en een enorm vernuftig script maken dit tot een totaal uniek meesterwerk over verandering, liefde voor een stad en mannelijke vriendschap.
Tom van der Krieke
15. For Sama (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Edward Watts | Duur: 100 min | Review
Een verslag van de oorlog in Syrië, bezien vanuit het perspectief van een moedige vrouw. Dat is For Sama in een notendop, maar eigenlijk is deze aangrijpende documentaire nog veel meer dan dat. Terwijl de stad Aleppo wordt belegerd, brengt journalist Waad Al-Kataeb haar eerste kind ter wereld: Sama. Ze vraagt haar dochtertje bij voorbaat om vergeving, voor de verschrikkelijke omstandigheden waarin ze zal moeten opgroeien. Probeer het maar eens droog te houden. Lukt je niet.
Frank Stol
16. The Assistant (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Kitty Green | Cast: Julia Garner, Owen Holland, Jonny Orsini, Rory Kulz | Duur: 87 min | Review
In Hollywood verschuift het onderwerp #metoo steeds meer van de rechtbank naar het witte doek. Geen film kon het vooralsnog zo ijzingwekkend mooi brengen als The Assistant dit jaar. Er lijkt toch nog een laatste werk van Dostojevski opgedoken met deze dag uit het leven van een Hollywood-voetveeg. Een ongelijke dans tussen goed en kwaad openbaart zich in een oorverdovende stilte, met als epicentrum van iedere scène een fenomenale Julia Garner als hulpeloze onschuld.
Symen Boersma
17. The Trial of the Chicago 7 (2020)
Bekijk de afbeeldingRegie: Aaron Sorkin | Cast: Eddie Redmayne, Alex Sharp, Sacha Baron Cohen, Jeremy Strong | Duur: 129 min | Review
Met een prachtige, maar gelukkig niet over-de-top cast is dit een pakkend drama over een bizarre rechtszaak van zo'n vijftig jaar oud. Het thema blijft enorm actueel en je vraagt je af hoeveel er sindsdien is veranderd. De rollen van Mark Rylance, Eddie Redmayne en vooral Sacha Baron Cohen zijn sterk. Zeker als de laatste op stoom komt.
Bram de Groot
18. Sound of Metal (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Darius Marder | Cast: Olivia Cooke, Riz Ahmed, Mathieu Amalric, Lauren Ridloff | Duur: 130 min | Review
Doof worden is het ergste dat een muzikant kan overkomen en vooral als je nog een heel leven voor je hebt. In deze Amazon Prime-productie wordt het proces waar drummer Ruben doorheen gaat voelbaar gemaakt door te spelen met geluidseffecten. Je wordt daarmee in zijn (belevings)wereld gezogen. Ook het drama tussen Ruben en zijn geliefde wordt op treffende wijze uitgewerkt. Zelden werd het accepteren en het persoonlijke drama van een handicap zo invoelbaar gemaakt.
Arjan Welles
19. Corpus Christi (2019)
Bekijk de afbeeldingRegie: Jan Komasa | Cast: Bartosz Bielenia, Aleksandra Konieczna, Eliza Rycembel, Tomasz Zietek | Duur: 115 min | Review
Met Corpus Christi stelt regisseur Jan Komasa de waarde(n) van geloof aan de kaak; zowel op individueel als maatschappelijk niveau. Jeugddelinquent Daniel krijgt het als neppriester voor elkaar de leden van een kleine gemeenschap het licht te laten zien, omdat hij door zijn levenservaring exact weet hoe de Poolse maatschappij en de mens in het algemeen in elkaar steken. De film balanceert op de grens van kattenkwaad en misdaad en verglijdt heel geleidelijk van humoristisch naar schrijnend.
Lisa van der Waal
20. I'm Thinking of Ending Things (2020)
Bekijk de afbeeldingRegie: Charlie Kaufman | Cast: Jesse Plemons, Jessie Buckley, Toni Collette, David Thewlis | Duur: 134 min | Review
In een totaal vervreemdende film weet Charlie Kaufman op geniale wijze een verbeelding van de menselijke psyche te geven. Het sluimerende ongemak weet tot diep in het lichaam door te dringen, terwijl je op intellectueel vlak steeds een aantal stappen op de film lijkt achter te lopen. Dit alles leidt tot een ervaring die je tot in het diepst van de ziel vastgrijpt en dagen na het zien van de film nog steeds niet heeft losgelaten.
Tom van der Krieke
Top 10's individueel
Jan-Peter Rook
1.1917
2.Uncut Gems
3.Jojo Rabbit
4.The Lighthouse
5.Matthias & Maxime
6.Kajillionaire
7.Corpus Cristi
8.Sweet Thing
9.Tenet
10.I'm Thinking of Ending Things
Ruud Vos
1.Uncut Gems
2.The Lighthouse
3.Mank
4.The Last Black Man in San Francisco
5.The Vast of Night
6.Da 5 Bloods
7.Never Rarely Sometimes Always
8.Jojo Rabbit
9.The Half of It
10.I'm Thinking of Ending Things
Roel Jansen
1.Jojo Rabbit
2.Uncut Gems
3.The Assistant
4.Paradise Drifters
5.Mind My Mind
6.Richard Jewell
7.The Gentlemen
8.Goldie
9.The Kingmaker
10.1917
Frank Stol
1.The Lighthouse
2.1917
3.For Sama
4.The Painted Bird
5.Mank
6.Duelles
7.The Platform
8.Skate Kitchen
9.Tenet
10.Les Misèrables
Niels van Arkel
1.Ma Rainey's Black Bottom
2.Mank
3.Jojo Rabbit
4.1917
5.Da 5 Bloods
6.The Trial of the Chicago 7
7.Soul
8.Uncut Gems
9.Clouds
10.The Devil All the Time
Timothy van Damme
1.1917
2.Onward
3.Tenet
4.Da 5 Bloods
5.Extraction
6.Enola Holmes
7.De Kuthoer
8.The Platform
9.The Old Guard
10.Kruimeltje en de Strijd om de Goudmijn
Zilko Tarici
1.Tenet
2.The Invisible Man
3.Uncut Gems
4.The Sound of Metal
5.1917
6.The Gentlemen
7.Relic
8.The Lighthouse
9.Da 5 Bloods
10.Color Out of Space
Bram de Groot
1.The Lighthouse
2.The Gentlemen
3.Mank
4.1917
5.Il traditore
6.The Devil All The Time
7.The Trial of the Chicago 7
8.Escape from Pretoria
9.The Invisible Man
10.Tenet
Thierry Verhoeven
1.Jojo Rabbit
2.The Invisible Man
3.The Trial of the Chicago 7
4.Onward
5.Dark Waters
6.1917
7.Bad Education
8.The Lodge
9.Buiten is het Feest
10.Emma
Lisa van der Waal
1.L'Extraordinaire Voyage de Marona
2.Wolfwalkers
3.Mind My Mind
4.Corpus Christi
5.1917
6.Atlantique
7.Ghost Tropic
8.Gemmeker
9.Babyteeth
10.Farewell Paradise
Kaj van Zoelen
1.Lovers Rock
2.For Sama
3.Atlantique
4.Nasir
5.Children of the Sea
6.Da 5 Bloods
7.Wolfwalkers
8.I'm Thinking of Ending Things
9.Bacurau
10.The Wild Goose Lake
Sil Smit
1.Barn
2.Sweet Thing
3.1917
4.Matthias & Maxime
5.Little Women
6.Uncut Gems
7.Corpus Christi
8.The Lodge
9.The Lighthouse
10.The Assistant
Tom van der Krieke
1.The Last Black Man in San Francisco
2.I'm Thinking of Ending Things
3.About Endlessness
4.Wolfwalkers
5.Atlantique
6.House of Hummingbird
7.Adam
8.Little Women
9.Les Misérables
10.Bacurau
Arjan Welles
1.Kanarie
2.The Sound of Metal
3.Barn
4.Weathering with You
5.I Am Greta
6.Punt Uit-Schluss Aus - Full Stop
7.Onward
8.His House
9.The Invisible Man
10.Monster Hunter
Symen Boersma
1.Uncut Gems
2.Jojo Rabbit
3.The Assistant
4.Berlin Alexanderplatz
5.The Gentlemen
6.1917
7.Never Rarely Sometimes Always
8.Honeyland
9.On the Rocks
10.Paradise Drifters
1917 is de opvolger van Parasite (Eindejaarslijst 2019).
Eerder wonnen Mission: Impossible - Fallout (Eindejaarslijst 2018), Dunkirk (Eindejaarslijst 2017), La La Land (Eindejaarslijst 2016), Mad Max: Fury Road (Eindejaarslijst 2015), Nightcrawler] (Eindejaarslijst 2014), Gravity (Eindejaarslijst 2013), Shame (Eindejaarslijst 2012), Drive (Eindejaarslijst 2011), The Social Network (Eindejaarslijst 2010), Let the Right One In (Eindejaarslijst 2009), No Country for Old Men (Eindejaarslijst 2008), 4 Maanden, 3 Weken & 2 Dagen (Eindejaarslijst 2007) en Caché (Eindejaarslijst 2006).
