Volgens Metacritic is Carol de beste film van 2015, volgens Rotten Tomatoes Mad Max: Fury Road en volgens de Kring van Nederlandse Filmjournalisten Son of Saul. Wie moet je nou geloven? Wij weten het wel, want Mad Max: Fury Road won met grote afstand onze verkiezing Beste Film van het Jaar 2015. In maar liefst dertien van de achttien jaarlijstjes die onze filmgekke FilmTotaal-medewerkers samenstelden, werd de krankzinnige woestijnracefilm van George Miller vermeld. Met vijf nummer-éénposities leed het geen enkele twijfel: Mad Max is de glorieuze opvolger van Nightcrawler (zie 2014), Gravity (2013), Shame (2012), Drive (2011), The Social Network (2010), Let the Right One In (2009), No Country for Old Men (2008), 4 Maanden, 3 Weken & 2 Dagen (2007) en Caché (2006).

Zoals gebruikelijk kon men kiezen uit de kleine vierhonderd films die dit jaar een landelijke bioscooprelease kregen. Ongeveer één op de vijf titels uit dat overzicht schopte het tot een notering in één van onze lijstjes, waarmee gezegd kan worden dat het over de hele breedte een uitstekend filmjaar was. Onze collectieve top tien (berekend door de individuele noteringen – nummers één krijgen tien punten, nummers twee negen punten, etc. – bij elkaar op te tellen) vind ik eerlijk gezegd niet echt verrassend te noemen, maar dat maakt het rijtje niet minder sterk. Het zijn de onbetwiste films die men het afgelopen jaar gezien moet hebben. Om toch nog wat variatie aan te brengen, tonen we dit jaar voor het eerst ook de nummers elf tot en met twintig. Daar zijn titels te vinden die net wat alternatiever (Victoria, mijn persoonlijke favoriet) of excentrieker (The Lobster) zijn. Van andere titels (Paddington, Carol) vermoed ik dat ze door te weinig recensenten gezien zijn. Het tekent hun kracht dat ze toch de top twintig hebben gehaald.

We horen graag in hoeverre je het met ons eens bent (de Mad Max-onverschilligen kunnen hun lol op), maar ik hoop dat je onze keuzes respecteert en rustig de tijd neemt om de toelichtingen door te nemen. Die maken niet alleen veel duidelijk, maar ze verdienen het ook om gelezen te worden, want de filmpassie spat ervan af. Op naar de eerste films van 2016!!!

Remko Mewe
Hoofdredacteur

---

DE FILMTOTAAL TOP 20 VAN HET JAAR 2015

---

Fabian Melchers


1. Inside Out

De manier waarop het uitgangspunt is uitgewerkt straalt niet alleen een ontzagwekkende vindingrijkheid uit, maar bewijst ook dat animatie inmiddels een volgroeide vertelvorm is. Neem twee prachtige eerdere Pixar-films als voorbeeld: in theorie had Ratatouille een live-actionfilm met CGI kunnen zijn en de strekking van Finding Nemo zou ook nog aan zijn gekomen als hij zich in de mensenwereld had afgespeeld. Maar om de diep doorvoelde en inzichtelijke film te krijgen die Inside Out is geworden, was er een mate van abstractie nodig die met live-action onhaalbaar zou zijn geweest. Zou dit de eerste animatiefilm worden die een Oscar voor Beste Film krijgt?

2. Turist

Een man rent tijdens een lawine weg van zijn gezin om zichzelf te redden, maar luttele seconden later bleek het alleen maar om een wolk met stuifsneeuw te gaan. Niks aan de hand dus, maar dat ene moment verandert alles. Een geweldig gegeven voor een zwartkomisch drama, dat regisseur en schrijver Ruben Östlund briljant uitwerkt tot een messcherpe en diep intrigerende film, die eerst de verhoudingen tussen mannen en vrouwen uitpluist en daarna bewijst dat uiteindelijk ieder mens een rol aanneemt om eigen tekortkomingen te maskeren.

3. Citizenfour

In een uiterst zakelijke stijl toont documentairemaakster Laura Poitras hoe ze in contact kwam met Edward Snowden en hoe hij zijn verhaal aan haar en journalist Glenn Greenwald deed. De rest is geschiedenis, maar de registratie van begin tot eind onderstreept de bittere ernst van de situatie nog eens. Citizenfour is als een ijzersterk opgebouwde, bloedstollende paranoiathriller met een extra element: alles is echt.

4. Le Meraviglie

Een onweerstaanbaar liefdevolle film over mensen die zich niet kunnen of willen schikken naar de norm. Daarmee zou je dit fijngevoelige gezinsdrama kunnen zien als het Italiaanse arthousezusje van Little Miss Sunshine. Subtieler, gelaagder en sprookjesachtig, met een dromerige sfeer, zeker in het prachtige laatste half uur.

5. Victoria

Een achtbaanrit van een film, dankzij een razend knappe uitvoering. Eén shot van honderdveertig minuten in nachtelijk Berlijn zorgt voor een onontkoombare thriller met een handjevol acteurs die de spanning geen seconde laten verslappen.

6. Son of Saul

De horror in Auschwitz komt akelig dichtbij, terwijl je er nauwelijks iets van ziet. Regisseur László Nemes legt consequent de focus op zijn hoofdpersoon, sterk gespeeld door Géza Röhrig. Extreem benauwend. En schokkend: de gruwelijke, mensonterende taferelen blijven altijd op de achtergrond en worden daarmee angstaanjagend alledaags.

7. Big Hero 6

Disney’s beste film sinds The Lion King. Zo goed verpakt met humor en actie, dat je pas in de prachtige sleutelscène weer beseft dat je al die tijd naar een rouwverwerkingsdrama hebt gekeken.

8. Birdman

Een satire over behaagzucht en de strijd om aandacht en erkenning, verpakt in een extravagante, virtuoze stijl, waarmee regisseur Iñárritu zichzelf ook in die strijd lijkt te mengen. Fictie en realiteit komen samen, met als mooiste voorbeeld hoofdrolspeler Michael Keaton, als een acteur die eindelijk weer eens serieus genomen wil worden.

9. A Pigeon Sat on a Branch Reflecting on Existencel

Met dit afsluitende deel van zijn trilogie geeft Roy Andersson weer een geabstraheerd, zwartkomisch beeld van het menselijk bestaan. De uitvergrote troosteloosheid is grappig, maar in iedere scène zit ook een scherpe kern van waarheid, die de kijker er zelf uit moet zien te vissen.

10. Star Wars: The Force Awakens

Hij breekt record na record en het is te begrijpen waarom. De nieuwste Star Wars is niet alleen een dikke twee uur topvermaak, maar voelt ook als een warm bad. Heerlijk hoe trouw J.J. Abrams is gebleven aan de eerste trilogie.

---

Kaj van Zoelen


1. Mad Max: Fury Road

Niet alleen een waardige toevoeging aan het universum van het origineel, maar laat als actiefilm ook nog eens de hedendaagse concurrentie in het stof bijten. Zinderende actiescènes hard scheurende wagens, veel explosies en schietscènes, gefilmd met een mooi geel en blauw kleurenpalet. Waarin ook nog eens ruimte is voor veel verschillende vrouwelijke ervaringen en personages. Mad Max: Fury Road is het werk van een kunstenaar, wiens kunst lange autoachtervolgingen door de woestijn is.

2. Masaan

Er waren veel fantastische Indiase films te zien dit jaar in Nederland, op festivals en zelfs een keer in de Pathé. Er werd er echter slechts één uitgebracht via reguliere distributie. Masaan is op zichzelf een mooie arthousefilm over modern India en de strijd van jonge mensen met tradities. Maar Masaan staat hier ook als vertegenwoordiger voor films als Labour of Love, Margarita, With a Straw, Court, Tamasha en Baahubali: The Beginning.

3. Carol

Liefdesdrama waarin de liefde wordt uitgedrukt in korte aanrakingen en het opvangen van elkaars steelse blikken. Waarin het gaat om wat er tussen de regels door wordt gezegd, in plaats van de dialogen zelf. Maar ook waarin de woorden “I love you” op verscheidene momenten met heel verschillende betekenissen worden uitgesproken, met soms enorme impact. Juist door de afstandelijke filmstijl worden kleine gebaren, gezichtsuitdrukkingen en blikken ontzettend emotioneel en veelzeggend.

4. Girlhood

Met Girlhood zet Céline Sciamma zowel inhoudelijk als stilistisch een grote stap voorwaarts in haar oeuvre over tieners op zoek naar hun identiteit. Verrassend rijk, ontroerend en visueel fraai, mede dankzij hoofdrolspeelster Karidja Touré.

5. Jauja

Bijna een western door de manier waarop Viggo Mortensen (in zijn beste rol in jaren) steeds meer wordt verzwolgen door harde, onherbergzame grasvlaktes en rotslandschappen en de negentiende-eeuwse Zuid-Amerikaanse setting. De surrealistische sfeer gaat mooi samen met de fantastische kadrering. Voortdurend zijn mensen in beeld bezig met wat zich buiten beeld afspeelt en de immense vlaktes krijgen door het 4:3-kader paradoxaal genoeg juist iets claustrofobisch, een hel waaruit niet meer te ontsnappen is.

6. Tussen 10 en 12

Schandalig genegeerd bij de Gouden Kalveren dit jaar, behalve de terechte winst van de KNF-juryprijs op het NFF. De beste Nederlandse film van het jaar kan zich meten met de internationale concurrentie, en niet zo'n beetje ook. Een intens drama over het allereerste moment van rouw – elk lid van een familie krijgt in twee uur tijd te horen dat hun zus of dochter is overleden. Simpel maar sterk.

7. Inside Out

Een verrukkelijke en slimme verbeelding van de werking van het brein van een kind, waarin de emoties samen moeten werken om het kind gelukkig te houden tijdens de eerste stappen richting uiteindelijke volwassenheid. De terugkeer van Pixar naar het niveau van eind vorig decennium (denk aan Ratatouille, WALL•E of Toy Story 3), met een geweldig concept en prima uitvoering (hoewel er allicht nog meer uit het concept te halen was).

8. Belle

Een Brits kostuumdrama over racisme, slavernij én feminisme, met een zwarte vrouw in de hoofdrol, het is zeldzaam. Belle is bijzonder door de manier waarop regisseuse Amma Asante deze elementen subtiel laat samenkomen in het verhaal van Dido Belle. Een gelaagde verbeelding van hoe de waarde en waardigheid van mensenlevens in het geding komen in een systeem waarin personen als handelswaar geaccepteerd worden, waarbij nog altijd relevante, moeilijke vragen over rassen- en genderverhoudingen worden opgeroepen.

9. Mission: Impossible – Rogue Nation

Tom Cruise die zijn eigen stunts doet en met die intense kop van hot naar her rent, wat wil je nog meer? De vijfde onmogelijke missie draait vooral om de actie, met een hoop heerlijke spionagenonsens die puur dient om Cruise en co van spektakel naar spektakel te voeren. Heerlijk ouderwets vermaak, waar nog best een paar vervolgen op gemaakt mogen worden, zolang Cruise het nog aankan en de juiste mensen blijft inhuren.

10. Timbuktu

Krachtige weergave van verzet tegen religieus dogmatisch denken, van directe conversaties die de gaten in de logica van de hoofdmannen van de religie aankaarten, tot prachtige poëtische scènes. Zoals die waarin een groep mannen een voetbalwedstrijd spelen zonder bal, omdat sport verboden is onder het strenge regime van Ansar Dine; een jihadistische groepering die recentelijk delen van Mali bezette. Inclusief tijdelijk de stad Timboektoe.

---

Jelle Fastenau


1. Birdman

Vanaf het moment dat ik Birdman op de valreep van 2014 al op het grote scherm kon bewonderen, was de film van Alejandro González Iñárittu direct dé topfavoriet om bovenaan dit lijstje te mogen prijken. Hoewel een aantal titels gevaarlijk dicht in de buurt kwam, blijf ik een jaar later nog steeds bij mijn eerste keuze: een virtuoze satire met louter prachtrollen van de gehele cast.

2. The Lobster

Net als David – fenomenaal vertolkt door Colin Farrell – zag ik dit jaar een relatie aan een eind komen. Het is een geruststellende gedachte dat ik, in tegenstelling tot David, vervolgens niet ben afgevoerd naar een afgelegen hotel met het doel zo snel mogelijk een geschikte nieuwe levenspartner te vinden, of in een kreeft te worden veranderd. Welkom in de absurdistische wereld van Giorgios Lanthimos, die de kijker op geheel eigen wijze laat nadenken over liefde in een moderne samenleving.

3. Frank

Frank is onmogelijk in een hokje te plaatsen en daarom des te leuker. Evenals de leadzanger van de alternatieve band The Soronprfbs, is Lenny Abrahamsons komische muziekdrama ontroerend, hilarisch en bij vlagen geniaal. Daarbij hoeft Michael Fassbender niet eens zijn gezicht te tonen om zijn status als een van – zo niet dé – beste acteur van het moment te bevestigen. Dat hij dan ook nog eens over een prima zangstem blijkt te beschikken, is overigens nog een welkome bijkomstigheid.

4. Mad Max: Fury Road

Veel cinefielen beklagen zich nog weleens (terecht) over de overweldigende vrachtlading aan reboots, remakes en anderen gebreken aan creativiteit die de bioscoopganger steeds regelmatiger over zich heen gestort krijgt. Gelukkig zijn er ook nog filmmakers als George Miller die bewijzen dat niet elke doorstart van een franchise iets slechts hoeft te zijn. Sterker nog: deze kleurrijke, bomvolle, orgastische explosie van geweld en entertainment is met afstand de beste actiefilm van het jaar!

5. Ex Machina

Ex Machina is science fiction in zijn puurste vorm: boeiende materie die niet al te ver van de huidige technologie verwijderd staat, waarbij niet veel meer dan een interessant uitgangspunt en het sterke spel van de hoofdrolspelers nodig is om spannend te worden. Reden genoeg voor mij om nu al reikhalzend uit te kijken naar debuterend regisseur Alex Garlands volgende regieproject.

6. It Follows

David Robert Mitchell maakt horror weer lekker retro, sfeervol en cool. Met een dreigende soundtrack vol synthesizers voelt It Follows in eerste instantie een nostalgische hommage aan de jarentachtighorror van onder meer John Carpenter, maar door op inventieve wijze te spelen met genreconventies krijgt Mitchells eerbetoon wel degelijk een eigen smoel. Een aangenaam frisse wind door het in de laatste jaren zo vastgeroeste griezelgenre.

7. Inside Out

Graag wil ik even van het moment gebruik maken om te vermelden dat het mierzoete Lava, dat voorafgaand aan Pixars nieuwste vertoond werd, één van de meest afschuwelijke bioscoopervaringen van het afgelopen jaar was. Gelukkig bleek het allerminst een graadmeter voor de hoofdfilm. Inside Out is kleinschalig van opzet, maar zit boordevol verbeeldingskracht. Op bewonderenswaardige wijze slagen de makers erin de complexe psychologische ontwikkelingen in het brein van een jong meisje behapbaar te maken voor een breed publiek.

8. Sicario

Wederom een ijzersterke nagelbijter uit de koker van Denis Villeneuve, die zich zoals gebruikelijk weer eens akelig diep onder de huid van de kijker weet te nestelen. Bovendien is zijn nieuwste weer fraai in beeld gebracht door cinematograaf Roger Deakins, wiens naam haast ieder jaar weer ter sprake lijkt te komen wanneer ik een top tien opstel. Met name de climax – een zenuwslopende missie in het pikkedonker van de nacht – is weer een cinematografisch hoogstandje.

9. Inherent Vice

Is het mogelijk om nog steeds van een film te genieten als je als kijker tweeënhalf uur lang het spoor bijster bent? Jazeker. Met een steeds verwarrender wordende verhaalstructuur plaatst Paul Thomas Andersons verfilming van Thomas Pynchons roman je direct in dezelfde paranoiatrip als de stonede privédetective Doc Sportello. Dat is al een ervaring op zich, maar buiten alle plotwendingen en dwaalsporen om valt wonderwel een even mooie als melancholische subtekst te bespeuren over de teloorgang van het ooit zo zorgeloze hippietijdperk.

10. Star Wars Episode VII: The Force Awakens

Met J.J. Abrams aan het roer heeft de Star Wars-franchise eindelijk datgene weer terug waar het in de prequeltrilogie zo aan ontbeerde: een levendige, gedetailleerde wereld vol spektakel en avontuur, bevolkt door een charismatische cast die ik over twee jaar weer al te graag aan het werk wil zien. Verhaaltechnisch misschien een herhalingsoefening van een eerdere episode, maar als fan heb ik gekregen waar ik op hoopte: topamusement.

---

Thierry Verhoeven


1. Inside Out

Net wanneer je denkt dat het hoge niveau van de periode Ratatouille-Toy Story 3 nooit meer zal worden geëvenaard, brengt animatiestudio Pixar misschien wel zijn beste film ooit uit. Inside Out is grappig, spannend, hartverwarmend en bovenal creatief. Alleen al de eerste vijf minuten bevatten meer inventieve vondsten dan de meeste andere films in hun volledige speelduur laten zien.

2. Birdman

Het gebeurt niet vaak dat de film met het beste acteerwerk ook degene is met het meest inventieve camerawerk, maar Birdman krijgt het voor elkaar. De cast is geweldig op dreef en etaleert dit in een lange aaneenschakeling van memorabele scènes die op ingenieuze wijze in elkaar overvloeien. Duister, onthutsend en uniek in zijn soort.

3. The Martian

Wanneer iemand noodgedwongen de strijd aanbindt met de elementen, betekent dat meestal een terugkeer naar een meer primitieve leefstijl. The Martian doet dat net even anders: hier moet onze held duizenden jaren aan wetenschappelijke kennis benutten wil hij overleven. In een tijd waarin een mensenleven in films niet veel waard lijkt te zijn, is het bijzonder verfrissend om nu eens duizenden mensen alles op alles te zien zetten om er één te redden.

4. Woman in Gold

Er zijn weinig dingen zo mooi als zonder verwachtingen een bioscoopzaal binnenstappen en twee uur later realiseren dat de vertoonde film je emotioneel zodanig heeft meegesleurd dat een waterval van tranen de enige gepaste reactie is. Woman in Gold deed dat bij mij. Nu ik ben sowieso altijd wel te vinden voor een fijne David-tegen-Goliath-vertelling, maar deze film maakt ook nog eens een sterk pleidooi dat nationale trots ondergeschikt dient te zijn aan persoonlijk bezit.

5. Mad Max: Fury Road

De nieuwste Mad Max is niet alleen de beste actiefilm van 2015, maar zal in zijn genre waarschijnlijk ook een van de hoogtepunten van het decennium blijken te zijn. Terecht, want weinig films zijn zo spectaculair zonder te vervallen in overdaad. Alsof dat nog niet genoeg is, kruidt regisseur George Miller het geheel met sterke feministische tinten. Het is slechts een kwestie van tijd voor Furiosa zal toetreden tot het pantheon van vrouwelijke actiehelden.

6. Sicario

Denis Villeneuve kan bij mij weinig fout doen. De Canadese regisseur levert immers aan de lopende band films van topniveau af, waarin hij er niet voor terugdeinst het de kijker heerlijk ongemakkelijk te maken. Ook zijn nieuwste is sterk geacteerd, moreel intrigerend en op momenten bloedspannend. Ik heb een vervolg op Blade Runner altijd een slecht plan gevonden, maar als iemand mij van het tegendeel kan overtuigen, is Villeneuve het wel.

7. Gluckauf

Toen ik de trailer van Gluckauf zag, was mijn indruk dat dit een Belgische film was. Dat kwam onder meer door het onverstaanbare Limburgs, maar vooral de ervaring dat dit soort films nu eenmaal niet gemaakt worden in Nederland. Gluckauf laat zien dat het wel degelijk kan: een volwassen volksdrama, waarin de tragiek altijd menselijk blijft. Een terechte Gouden Kalfwinnaar die als Oscarinzending waarschijnlijk een stuk verder zou zijn gekomen dan The Paradise Suite.

8. A Most Violent Year

Is het een kritiekpunt te noemen dat een film schatplichtig is aan het werk van Sidney Lumet? Ik zie het namelijk eerder als een aanprijzing. A Most Violent Year is de derde voltreffer op rij van J.C. Chandor, die laat zien van alle markten thuis te zijn. Zijn sfeertekening van winters New York in 1981 is subliem en het acteerwerk van hoog niveau.

9. Loin des Hommes

Sinds The Lord of the Rings heeft Viggo Mortensen de grote publieksfilms consequent links laten liggen. Helemaal niet erg, want zijn talent komt het best uit de verf in kleinschaligere films als Loin des Hommes. Dit prachtig gefilmde avontuur heeft geen gebrek aan traditioneel spannende scènes, maar het is vooral de dreigende problematische nasleep van kolonialisme die beklijft.

10. A Perfect Day

Bloedserieuze films over de Balkanoorlog trek ik vrij slecht. Ik prefereer degene die wat meer inzetten op de absurdistische taferelen die destijds in Bosnië plaatsvonden, zoals No Man’s Land. A Perfect Day is daarvan een fijne opvolger en ook hierin wordt een heel aangename balans gevonden tussen zwarte humor en oorlogstragiek. Het einde is misschien wat zoetsappiger dan nodig was geweest, maar dat beschouwde ik dan maar als een leuke beloning aan de kijker.

---

Danitsa Linders


1. Prins

Western tussen de sociale huurwoningen van Amsterdam-Noord, rond de jonge Ayoub die bereid is alles te doen om het hart van zijn mooie buurmeisje te veroveren, zelfs aankloppen bij de grootste crimineel van het stadsdeel. Prins is een coming-of-agefilm die zowel ingetogen en geraffineerd als episch en meeslepend is. Fris, rauw en van een tragikomische schoonheid. Eeuwig zonde dat dit speelfilmdebuut van Sam de Jong er zo bekaaid vanaf kwam bij de uitreiking van de Gouden Kalveren.

2. A Most Violent Year

Het is 1981. Misdaad en corruptie zijn aan de orde van de dag in New York. Een man, The American Dream in hoogsteigen persoon, probeert tegen de klippen op geweld te mijden wanneer hij, zijn gezin en de werknemers van zijn stookoliebedrijf daar het slachtoffer van worden. Een bloedstollende whodunit met een fantastische Oscar Isaac en Jessica Chastain in de sfeer van Sidney Lumet en Martin Scorsese, die in feite een subtiel uitgemeten antimisdaadfilm is.

3. Steve Jobs

Zinderende drieakter over de man achter Apple, die in de aanloop naar drie iconische productreleases tussen 1984 en 1998, in zijn kleedkamer bezoek krijgt van collega’s en intimi. In de coulissen, minuten voor hij op moet, wordt Shakespeareaans geraasd, gekrenkt, getwijfeld, gevochten en verloren. Elk sleutelfiguur appelleert aan Jobs als werknemer, werkgever, vriend en vader. Waanzinnige vertolkingen (van o.m. Michael Fassbender en Kate Winslet), een look and feel om van te smullen, scherp, geestig en opzwepend.

4. Foxcatcher

Het waargebeurde en tragische verhaal van twee Amerikaanse broers, allebei professioneel worstelaar, die door hun trainer John du Pont uit elkaar gedreven worden. Du Pont is een wereldvreemde multimiljonair met een variëteit aan complexen die niet gewend is nee te horen en die zichzelf tot trainer benoemt: obsessief, onberekenbaar en doodeng, en fantastisch gespeeld door een bijna onherkenbare Steve Carell. Een krankzinnige geschiedenis waar regisseur Bennett Miller een beklemmende en duistere film van heeft weten te maken.

5. Ex Machina

(Scenario)schrijver Alex Garland debuteert als regisseur met een intrigerende en unheimische scifi-thriller. In een zwaarbeveiligde glazen bunker op zijn afgelegen landgoed werkt een schatrijke internetondernemer in het geheim aan de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie. Hij nodigt een van zijn nietsvermoedende werknemers uit om zijn vrouwelijke robot Ava te testen, maar stelt de jongeman nog veel meer op proef. Met wederom een enigmatische Oscar Isaac als de tegelijkertijd innemende en onbetrouwbare miljardair/kluizenaar.

6. Turist

Klein Zweeds drama tegen de achtergrond van het monumentale landschap van de Franse skipistes, waar de grilligheid van de natuur de onberekenbaarheid van de menselijke ziel blootlegt. Tijdens dat wat een gezellige wintersportvakantie met het gezin had moeten zijn, brengt een plotselinge lawine diepgewortelde huwelijksfrustraties aan het licht. Fenomenaal en ironisch gebruik van de grandeur van het besneeuwde landschap, nog eens versterkt door de eveneens megalomane soundtrack met Vivaldi. Eigenzinnig maar wel universeel ongemakkelijk.

7. Zurich

Sacha Polaks tweede speelfilm is een gevoelig portret van wanhoop en onmacht. In een indringende rol vertolkt debutant Wende Snijders de ontredderde Nina, die haar leven en pijn ontvlucht door langs de snelwegen van Europa te zwerven. De ingenieuze vertelstructuur, die afwikkeling met aanloop verwisselt, laat de kijker lang in het ongewisse en geeft eerdere scènes in retrospectief nog meer gewicht. Zelden is er een onthutsender beeld van verdriet neergezet dan in deze tegelijkertijd intieme en monumentale film.

8. Inherent Vice

Paul Thomas Anderson begeeft zich opnieuw in het Californië van de jaren zeventig en weet het Amerika van 1970 in alle tragiek én met humor te behandelen. Om de verwarring van het tijdperk invoelbaar te maken, zijn verhaal en hoofdpersoon bewust in nevelen gehuld. Inherent Vice laat zich het best kijken als een trip; een trip langs bonte figuren vertolkt door de leukste acteurs, in net zo’n prachtige, krankzinnige wereld als die van Boogie Nights.

9. The Martian

In dit overlevingsdrama verpakt in een spektakelfilm van Ridley Scott zien we een kostelijke Matt Damon als een Robinson Crusoe in de kosmos, een astronaut die moet zien te overleven op Mars. Het is een feest te zien hoe deze John McClane in space zijn basiskamp met duct tape bij elkaar probeert te houden, aardappelen bemest met eigen drollen en van ellende naar discomuziek luistert omdat hij geen andere muziek tot zijn beschikking heeft.

10. Son of Saul

Een gedurfd debuut van de Hongaarse László Nemes, die de onverfilmbare hel van de Holocaust heeft verbeeld. Hij maakt het onvoorstelbare voelbaar door Saul te volgen, een levende dode die zijn medegevangenen naar de gaskamers moet leiden, in een claustrofobisch kader dat niet breder is dan diens schouders. Wars van emotie, logica, gevoeligheid of hoop: de enige manier waarop een film over het vernietigingsapparaat van Auschwitz kan zijn. De belangwekkendste film van het jaar.

---

Bram de Groot


1. Mad Max: Fury Road

Deze film wist zelfs de fantastische eerste trailer te overtreffen. Wat een bioscoopervaring en wat een film. Vooral genoten van Nux. En hoe fijn was de terugrit na die toch al brute heenrit. Op naar Wasteland!

2. Still Alice

Julianne Moore is allesbehalve mijn favoriete actrice en bijna had ik Still Alice overgeslagen. Maar in deze film raakte ze mij diep. Een daadwerkelijk prachtige en aangrijpende rol in een film over een echt onderwerp.

3. Star Wars: The Force Awakens

Ter opfrissing de eerdere delen bekeken en met opzet met (zeer) weinig verwachtingen de zaal binnengestapt. En ja BOOM!!! BB-8... Cool! Finn en Rey... Top! Kylo Ren... Meesterlijk! En Han Solo... BOOM! De eerste plek had de film gekregen als er meer durf in had gezeten. Maar... JJ did it!

4. Crimson Peak

Van tevoren had ik om een of andere reden niet zoveel vertrouwen in Crimson Peak. Ik ben toch erg blij dat ik deze heb meegepakt op het grote scherm. Wat een prachtige film weer van Del Toro! Onbegrijpelijk dat de film zo matig is ontvangen en heeft gepresteerd.

5. The Theory of Everything

Net als Still Alice moet deze film het vooral hebben van de voortreffelijke hoofdrol. Eddie Redmayne zet het leven van Stephen Hawking op een briljante wijze neer.

6. Sicario

Opnieuw een prachtige film van Denis Villeneuve. Erg naar uitgekeken en misschien iets te veel. Desondanks een hoog niveau, veel spanning en uitstekende rollen, met name van Benicio Del Toro. Ergens toch jammer dat Villeneuve voor zijn volgende film aan de slag gaat met een vervolg.

7. Straight Outta Compton

In de periode net na NWA begon in me echt te interesseren in rap. Dr. Dre, Ice Cube, Snoop Dog en Tupac waren een tijdje grootje helden voor me. Een biopic over NWA zag ik in begin niet zo zitten, maar na die eerste trailer was ik verkocht. En wat een geweldige film is het geworden, met een mooie mix tussen de maatschappelijke issues (uit die tijd), de persoonlijke groei van de leden en de voortreffelijke muziek.

8. A Most Violent Year

Ook nu weer een film met een pakkende hoofdrol: Oscar Isaac en ook zeker Jessica Chastain. Een kleine en mooie misdaadfilm waarvan er toch te weinig van gemaakt worden...

9. Birdman

Als fan van de regisseur keek ik uit naar Birdman. Door de toneelsetting was het even wennen, maar door de pakkende rol van Michael Keaton en uiteraard de montage een film om niet snel te vergeten.

10. Inside Out

Een gevoelsmatig kleine(re), maar prachtige animatiefilm voor iedereen. Typisch Pixar. De reis door het hoofd is vindingrijk en geeft alle ruimte aan de (kinderlijke) fantasie. En hoe heerlijk fantasierijk was het personage Bing Bong!

---

Arjan Welles


1. Inside Out

Met de vele vervolgen die ook Pixar de laatste jaren op de filmliefhebber afvuurt was het nog maar de vraag of de animatiestudio nog met iets origineels op de proppen kon komen. In een jaar dat we ons op maar liefst twee Pixars mochten verheugen is Inside Out een instant klassieker. Zelden werden emoties en de menselijke psyche zo treffend en creatief verbeeld en het werkt ook nog eens op meerdere niveaus.

2. Mad Max: Fury Road

Werken scheurende voertuigen, het smeulende woestijnzand, leer, metaal, smeulend rubber en stroperige olie ook nog in een nieuw millennium? Het antwoord is een volmondig 'ja' in deze zinderende achtbaanrit die aandoet als een voortdenderende trip met weergaloze soundtrack van onze eigen Junkie XL.

3. 45 Years

Een vijfenveertig jaar durend huwelijk wordt door een spook uit het verleden langzaam maar trefzeker afgebroken. De aftakeling van een hechte relatie die niet kapot te krijgen lijkt, wordt op pijnlijke en gevoelige wijze vastgelegd in deze hele fijne acteursfilm van de maker van het eveneens beeldschone Weekend.

4. It Follows

De beste horror laat het meest aan de verbeelding over; die is namelijk enger dan wel schrikeffect of bak vol gorigheid dan ook. De verfrissende indie It Follows weet dit feilloos te plaatsen in een Amerikaanse buitenwijk waarin seks zowel de oorzaak als de oplossing van heel veel ellende is. Met een grandioze bulderende elektronische soundtrack vol dissonante synthesizers.

5. Birdman

Michael Keaton in een glansrol die misschien best wel op zijn eigen leven lijkt. Technisch en dramatisch razend knap geconstrueerd drama dat je het gevoel geeft dat je door de gangen en stegen, over de straten en langs de tonelen van Broadway waart.

6. Corn Island

Prachtig cyclische vertelling over een grootvader en zijn kleindochter die op een eilandje in een rivier maïs verbouwen en zich fysiek en psychologisch op het schemergebied tussen oorlog en vrede bevinden.

7. La Isla Minima

Sfeervolle en indringend crimi die zich in het zuiden van Spanje, rondom de zompige oevers van de Guadalquivir, afspeelt. Met schitterende luchtfotografie en een moeilijke dramatische spanning tussen twee politierechercheurs die een moordzaak moeten zien op te lossen.

8. Star Wars: The Force Awakens

Ik ben vreemd genoeg nooit opgegroeid met Star Wars en pas bij de prequelreeks aangehaakt en fan geworden. Dit eerste deel van de vervolgtrilogie laat zien hoe belabberd de prequels van Lucas zijn met hun overdaad aan veel te moeilijke plots (bij de optiteling van The Phantom Menace haak ik al na twee zinnen af) en irritante en veel te drukke digitale effecten. The Force Awakens is ouderwetse Star Wars-lol dat scènes uit oude films schaamteloos maar met respect recyclet, maar ook genoeg nieuws toevoegt (BB-8!).

9. Jurassic World

Mijn liefde voor film begon zo'n beetje met Jurassic Park en ondanks twee matige vervolgen was ik ongelooflijk nieuwsgierig naar dit vierde deel. Hierin klopt een boel: een aardig verhaaltje, eenvoudige maar doeltreffende thematiek en vooral heel veel boze dino's. Zuurpruimen vergeten nog wel eens dat film toch ook vooral vermaak moet bieden. Jurassic World doet dit uitstekend.

10. Crimson Peak

Het aanvankelijke enthousiasme voor de nieuwe Guillermo del Toro is een beetje getemperd door het wat clichématige verhaaltje, maar de overweldigende visuele aankleding en degelijke karakterinvulling maken dit moderne gotische horrorsprookje meer dan de moeite van een bioscoopbezoek in bij voorkeur Tuschinski waard.

---

Jim Pedd


1. Youth

Paolo Sorrentino maakte al een briljante film met La Grande Bellezza en doet dat gewoon nog eens met Youth. Zingeving, vergankelijkheid… weer met diepgaande thema’s en een fantastische luchtige blik daarop. Komt bij dat Michael Caine en Harvey Keitel een genot zijn om naar te kijken.

2. Mad Max: Fury Road

Zinderende actie, niet pretentieus. Gewoon dat en wat een heerlijke film. Nog lang nadat de film af was voelde ik de adrenaline door mijn aderen gieren. Wat een wereld heeft George Miller er omheen gebouwd! Ik kan in elk geval niet wachten op de volgende film.

3. Victoria

Bijzonder meeslepende film over de Spaanse Victoria die zin heeft in avontuur. En dat krijgt ze wanneer ze een paar gasten ontmoet die haar op sleeptouw nemen door de straten van het bruisende Berlijn en haar een riskant voorstel doen. En dat allemaal gefilmd in één shot van dik twee uur. Wat Birdman had moeten doen, deed de Duitser Sebastian Schipper gewoon even.

4. Son of Saul

Nog zo’n film die voelt alsof hij in één shot gedraaid is. Bijzonder ongemakkelijk om naar te kijken, omdat de film je midden in de akeligste plek van de wereld gooit: concentratiekamp Auschwitz. We volgen Sonderkommando Saul, die zijn zoon denkt te zien tussen de lijken in de gaskamer. Hij wil het kind een Joodse begrafenis geven en concentreert zich daar op.

5. Still Alice

Echt een fan van Julianne Moore ben ik niet, maar in Still Alice speelt ze zo sterk dat ik niet anders kon dan het een prachtige film vinden. Moore weet precies hoe ze de emoties van Alice over moet brengen en raakt daardoor de juiste gevoelige snaren. Erg aangrijpende film.

6. A Pigeon Sat on a Branch Reflecting on Existence

Heerlijk laatste deel in Anderssons trilogie over het menselijk leven. Vol amusante sketches en lekker theatraal.

7. Star Wars: The Force Awakens

Na de verschrikkelijke prequels ging ik gespannen naar The Force Awakens. De film kijkt nét iets teveel terug naar A New Hope, maar is verder precies wat je hoopt van een Star Wars-film. Eindelijk. En nu op naar film acht.

8. The Lesson

Hoe ver moet je gaan om aan je geld te komen? De Bulgaarse film The Lesson had er zo een van de gebroeders Dardenne kunnen zijn, maar komt van filmmakers Grozeva en Valchanov. Geweldig om te zien hoe lerares Nadezha er alles aan doet om haar geld te krijgen en haar huis te redden. Ook waar nodig lekker humoristisch.

9. The Martian

Het boek van Andy Weir was al geweldig en de manier waarop regisseur Ridley Scott dat naar het witte doek gebracht heeft, is bewonderenswaardig trouw. Matt Damon speelt de rol van een man gestrand op Mars verder fantastisch.

10. A Most Violent Year

Geweldig portret van een oliemagnaat in New York. Hoe hij trouw blijft aan zijn principes, terwijl er om hem heen zoveel gebeurt dat het nauwelijks meer kan.

---

Lieuwe van Albada


1. Paddington

Ik breek graag nog eens een lans voor deze heerlijke familiefilm, die het weliswaar goed deed aan de internationale Box Office maar door veel critici over het hoofd wordt gezien. Een film die alle belangrijke elementen in huis heeft: creativiteit, humor en een hart. En die elementen meer dan kundig combineert tot een bijzonder aangenaam geheel.

2. Mustang

Deze film over Turkse zusjes die vechten tegen letterlijke en figuurlijke gevangenschap door het patriarchaat verrast en ontroert.

3. Dheepan

Drie Sri Lankaanse mensen vluchten voor de oorlog in hun land, om vervolgens terecht te komen in een andere oorlog: een bendestrijd in een Franse achterbuurt. Indrukwekkende, spannende en verrassende film die met de vluchtelingencrisis nog actueel is ook.

4. It Follows

Voor het eerst sinds tijden weer eens een echt originele en vernieuwende horrorfilm, die je vanaf de eerste seconden in een ijzeren greep houdt. De horrorfilm van David Robert Mitchell is behalve origineel ook meeslepend en vreselijk spannend. De personages zijn sympathiek, het naamloze monster doodeng. De sfeerverhogende elektronische muziek van Disasterpeace zorgt voor één van de beste soundtracks van het jaar, en het slimme camerawerk sleurt je mee de film in. It Follows ontspoort in de laatste akte, maar dat de film net niet perfect is maakt hem misschien zelfs nog sympathieker.

5. Kingsman: The Secret Service

Matthew Vaughn heeft nog nooit teleurgesteld en doet dat nu ook niet. Een film die tegelijk een parodie op als een ode aan James Bond is. En aangezien Spectre toch teleurstelde weet Kingsman zijn voorbeeld zelfs van de troon te stoten met een zeer geslaagde mix van humor en actie. De actiescène in de kerk is ongetwijfeld een van de cineastische hoogtepunten van 2015.

6. Turist

Haarscherpe analyse van man-vrouwverhoudingen anno 2015. Met indrukwekkend acteerwerk en ook nog oog voor het prachtige natuurschoon van de Franse Alpen.

7. Wild

Reese Witherspoon en Laura Dern schitteren in dit verhaal over een jonge vrouw die zichzelf probeert te vinden en moet omgaan met geesten uit haar verleden tijdens een intense wandeltocht.

8. Mad Max: Fury Road

Misschien wel het leukste aan de nieuwe Mad Max is dat het een film is uit een ander tijdperk, die naadloos weet te integreren in het moderne filmlandschap. Met een regisseur van pensioengerechtigde leeftijd en voortbordurend op een reeks waarvan het laatste deel dertig jaar verscheen, leek een nieuwe Mad Max gedoemd te mislukken. Gelukkig blijkt ook anno 2015 dat het bioscooppubliek echte kwaliteit nog wel op waarde kan schatten. George Miller propt zoveel energie en plezier in zijn film, daar kan menig jonger regisseur jaloers op zijn.

9. The Diary of a Teenage Girl

Een ontroerend en grappig coming-of-agedrama met een fantastische hoofdrol voor Bel Powley.

10. Selma

Een belangrijke film en een interessant tijdsdocument. Een film die je laat meeleven met de historische strijd van de zwarte Amerikaanse bevolking tegen het geïnstitutionaliseerde racisme: alsof je er zelf bij bent. Intens en meeslepend.

---

Zilko Tarici


1. Mad Max: Fury Road

Ook in het bomvolle filmjaar 2015 is er één film die met kop en schouders boven de rest torent, en dat is Mad Max: Fury Road. Hulde voor regisseur George Miller, die op zeventigjarige leeftijd na jaren van geteisterde opnames een meesterwerk aflevert; een achtervolgingsscène van ruim twee uur die het toch stiekem voor elkaar krijgt om belangrijke thema’s zoals feminisme en het belang van de natuur aan te snijden. En dan heb ik het nog niet eens gehad over Tom Hardy, een meer dan waardige opvolger van Mel Gibson als Max en Charlize Theron, die met Furiosa een iconische filmheld in de trant van Ellen Ripley neerzet.

2. Sicario

Na vorig jaar mijn top 10 te hebben gehaald met Enemy, scoort meester-cineast Denis Villeneuve dit jaar wederom hoog met zijn meesterlijke, doch ietwat ondergewaardeerde thriller Sicario. Glansrollen van Emily Blunt, Josh Brolin en vooral Benicio Del Toro, alsmede een voortreffelijk script en de muzikale terreur van Jóhann Jóhannsson maken Sicario tot een film die de komende jaren alleen maar in status zal groeien.

3. Star Wars: The Force Awakens

J.J. Abrams lost met het zevende deel in de franchise alle verwachtingen in en spoelt de ranzige nasmaak van de prequels in één keer weg. Grootste plussen: de hilarische BB-8, Adam Drivers geconflicteerde schurk Kylo Ren, Daisy Ridley’s stoere Rey, John Boyega’s heldhaftige Finn en zijn interactie met Harrison Ford, die eindelijk weer de twinkeling in zijn ogen heeft die hem tot een ster maakte. Mag niet onbenoemd blijven: de muziek van John Williams!

4. Amy

Er waren in 2015 genoeg prachtige documentaires (zoals Listen to Me Marlon en Meru), maar deze docu over de alcoholverslaafde zangeres Amy Winehouse was voor mij een van de hoogtepunten van filmjaar 2015. Senna-regisseur Asif Kapadia laat met enkel door Winehouse en haar familie en vrienden gefilmde beelden op hartverscheurende wijze de ondergang zien van een muzikaal genie en de rol die de media en haar vader hierin speelden.

5. It Follows

De meeste horrorfilms die uitkwamen in 2015 waren ronduit matig, maar gelukkig was daar afgelopen voorjaar It Follows. Regisseur David Robert Mitchell is een openbaring en laat zien dat je met minimale middelen nog steeds kunt verrassen in dit overbelaste genre. Andere openbaringen zijn actrice Maika Munroe, van wie we in de komende jaren nog veel gaan zien en voormalig gamecomponist Disasterpeace, die de Carpenteresque synthscore nieuw leven inblaast met zijn briljante soundtrack.

6. Southpaw

Southpaw is mijn ‘guilty pleasure’ van 2015. Het verhaal is niet bijster bijzonder, maar ik kan ontzettend genieten van ‘underdog’-verhalen (met name wanneer ze over boksers gaan). Wanneer je dan ook nog eens Jake Gyllenhaal op zijn hoogtepunt cast en hem omringt met acteertalent zoals Forest Whitaker en Rachel McAdams en een bekwame regisseur zoals Antoine Fuqua zijn gang laat gaan, kan het haast niet misgaan. Hoogtepunt: de verplichte montagesequentie, waarin we Gyllenhaals Billy Hope onder de dreunende beats van Eminems ‘Phenomenal’ zien trainen.

7. Inside Out

Pixar-films hebben mij sinds Toy Story 3 niet meer weten te bekoren, maar met Inside Out weet de studio zich wederom te overtreffen. De werking van het menselijk brein, niet een van de makkelijkste ontwerpen, wordt op ogenschijnlijk simpele, maar o zo geniale wijze door de film uitgelegd en biedt evenveel entertainment voor kinderen als voor volwassenen. Inside Out kan zich met gemak scharen naast Up en WALL•E als een van Pixars meesterwerken.

8. The Martian

Zelfs als zijn films matig worden ontvangen (The Counselor, Prometheus), blijf ik een onbeschaamde fan van Ridley Scott. Wanneer hij echter een fantastisch script in handen heeft, zijn er weinig regisseurs die zijn niveau kunnen benaderen. Scott wist het (geniale) gelijknamige boek van Andy Weir op razendsnelle wijze te verfilmen en levert de meest vermakelijke film van het jaar af. Centraal in dit alles staat Matt Damon, die nooit beter op zijn plaats was dan in de rol van astronaut Mark Watney.

9. Kingsman: The Secret Service

Het eerste filmkwartaal van 2015 was weinig opzienbarend, maar gelukkig was er Kingsman om de sleur te doorbreken. Net als bij Kick-Ass wist Matthew Vaughn van onbekend materiaal een fenomeen te maken. Leukste verrassing is Colin Firth, die het gehad lijkt te hebben met saaie rollen en kont schopt als nooit tevoren (kerkscène!). Samuel L. Jackson speelt daarnaast een heerlijke schurk en twee nieuwe sterren zijn geboren in de vormen van Taron Egerton en Sofia Boutella.

10. Straight Outta Compton

Biopics, hoe goed geacteerd ze vaak ook zijn, volgen vaak dezelfde saaie opzet. Straight Outta Compton is echter geen Ray en laat zien dat ook dit subgenre energieke films kan afleveren. Wat natuurlijk helpt is dat de leden van legendarische hiphopgroep N.W.A. behoorlijk bewogen levens leidden, wat zorgt voor het nodige drama. Waarin de film excelleert is de casting: Jason Mitchell, Corey Hawkins en O’Shea Jackson, Jr zijn indrukwekkend als respectievelijk Eazy E, Dr. Dre en Ice Cube.

---

Michelle Iwema


1. Son of Saul

László Nemes weet je met zijn film mee te trekken in de verschrikkingen van Auschwitz. Geen hoog 'feelgood-gehalte' dus, maar wat een schitterende filmervaring.

2. Carol

Todd Haynes laat hiermee weer zien tot de besten binnen zijn vak te behoren. Een lust voor het oor vanwege de prachtige muziek en het oog vanwege de geweldige set, kostuums en natuurlijk de twee formidabele actrices die de spil van het verhaal vormen.

3. Kingsman: The Secret Service

Voor mij was deze film totaal onverwacht een van de leukste filmervaringen van het jaar dankzij de humor, leuke acteurs en spannende actie.

4. American Sniper

Ik ben een groot liefhebber van Clint Eastwood en kijk altijd erg uit naar zijn nieuwe werk. Deze stelde mij in ieder geval niet teleur dankzij de geweldige sfeer, het interessante verhaal en de mooie prestatie van Bradley Cooper.

5. Amy

Dit jaar waren er veel mooie documentaires waaronder deze over het leven van Amy Winehouse. Ik wist al veel over haar muziek en privéleven en toch zorgde deze documentaire ervoor dat ik een nog completer beeld van haar als persoon kreeg.

6. La Isla Minima

Niet voor niets wist deze sfeervolle en intelligente thriller tien Goya's in de wacht te slepen. Het interessante plot gecombineerd met de scherpe blik op Spanjes verleden zorgden voor een uiterst spannende film.

7. Turist

Het is alweer een tijdje terug dat ik deze zag (in 2014 in Cannes) maar deze kwam dit jaar pas in de Nederlandse bioscoop en verdient dan ook een plek in mijn lijst. De ethische dilemma's in de film zorgen zowel voor herkenning als hilariteit.

8. Ex Machina

Spannende en intrigerende scifi, die je ook aan het denken zet. Een film met de mogelijkheid uit te groeien tot een klassieker binnen haar genre.

9. Cinderella

Een prachtig aangekleed en gecast sprookje, dat de magie van de Disney-classic wist te behouden.

10. Testament of Youth

Ik was erg benieuwd hoe het prachtige werk van Vera Brittain verfilmd zou worden en deze film weet het gevoel uit het boek treffend weer te geven. Een prachtig melodrama vol mooie rollen en sfeer.

---

Jan Roselaar


1. Jurassic World

Objectief gezien niet de beste, maar over de Jurassic-films ben ik nooit objectief geweest. Ondanks die paar tekortkomingen die ik lekker negeer, bleek het een emotioneel weerzien met een oude vriend die ik veel te lang heb moeten missen. Een werkend park en hordes dino's is precies wat ik wilde hebben en precies wat ik kreeg. In de negen titels hierna volgt die gewraakte objectiviteit wel.

2. Mad Max: Fury Road

George Millers krankzinnige comeback naar de gekkigheid die hem op de kaart zette blijkt zowel voor fans van het eerste uur als de nieuwe generatie een volslagen surrealistische en hyperactieve hellevaart. 'Over the top' krijgt een geheel nieuwe invulling en het publiek de beste actiefilm in jaren.

3. The Martian

Sir Ridley weet 'science in space' na Nolans bombastische en absurde Interstellar weer interessant te krijgen met een zowel intiem als episch drama. Louter topacteurs en Mars zag er nog nooit zo prachtig maar toch zo gevaarlijk uit.

4. Ex Machina

Dit fenomenaal gespeelde drama kruipt onder je huid en zet de verhoudingen met je gadgets weer op scherp. Machines zijn zowel verleidelijk als beangstigend in deze intelligente maar constant onheilszwangere scifi-thriller. Oscars voor de hele cast alstublieft.

5. Star Wars Episode VII: The Force Awakens

De hype was zoals verwacht een tikkeltje extreem, maar toch bleek TFA een geslaagde nieuwe Star Wars-film die ons de teleurstellende prequels deed vergeten. Hoewel het verhaal bij vlagen een herbewerking van ouder materiaal leek, wist zowel de oude als de nieuwe cast te overtuigen. Het geheel werd met zoveel liefde door medefans geleverd dat het onmogelijk was er niet in mee te gaan.

6. Inside Out

Wie dacht dat Pixar tussen alle sequels door geen tijd meer had voor innovatieve ideeën bleek zich schromelijk te vergissen. De geest van Pixar leeft als nooit tevoren in deze Pixarfilm over de geest. Wederom een tranentrekker voor het hele gezin van de bovenste plank.

7. Sicario

In de 'war on drugs' is het recht de grootste verliezer, stelt pessimist Denis Villeneuve. Dankzij dit zenuwslopende drama moeten we hem gelijk geven. Intense spanning, fantastische acteurs en een luguber einde, alles wat we gewend zijn van onze favoriete Canadese zwartkijker.

8. Ant-Man

Na de teleurstelling van Avengers: Age of Ultron waren we wel toe aan iets kleiners, iets heel anders. We kregen het letterlijk in deze superheldenkomedie met een hart van goud. Ondanks het opstappen van Edgar Wright blijft zijn stempel goddank behouden.

9. Er Ist Wieder Da

Lachen om Hitler, mag dat? Ja hoor, maar de boodschap dat de komst van een nieuwe Führer met even onfrisse opvattingen dichterbij is dan we wellicht zouden denken gaat niet aan de kijker voorbij. Hilarisch maar confronterend tegelijk.

10. The Walk

Robert Zemeckis' ode aan doorzettende durfals kent een simpel plotje maar wordt met bijzonder veel vaart en enthousiasme verteld. Maar het zijn de effecten die de bioscoopervaring compleet maken. De derde dimensie werd zelden met zoveel effect geleverd. Mensen met hoogtevrees kunnen wellicht beter thuis blijven. Jammer genoeg zal deze film in de thuisbios lang zo'n indruk niet maken.

---

Rik Timmer


1. It Follows

Ik háát enge films, maar ben wel dol op horrors zoals slashers. Voordat It Follows uitkwam hoorde ik diverse mensen er al lovend over spreken. Mijn interesse nam nog verder toe toen ik de prachtige, nostalgische soundtrack hoorde, die het werk van John Carpenter netjes nabootst. Vanaf het openingsshot zat ik aan het beeld gekluisterd. Ondanks de terechte kritische punten van o.a. Quentin Tarantino acht ik deze imperfecte creatie bloedstollend en steengoed van begin tot eind. De constante angst dat er altijd iets vreselijks nabij is, werkt naar mijn gevoel iets té perfect.

2. The Man from U.N.C.L.E.

Onverwacht dé spionnenfilm van het jaar. Cavill is heerlijk op dreef met een stijlvolle, chique houding, Hammer doet zijn naam op Russische wijze eer aan en Vikander weet - ondanks haar lengte - boven de heren uit te torenen met haar elegante acteerkunsten, aantrekkelijke gestalte en humoristische bijdrages. Mede dankzij de montages, muziekstukken en prachtige ambiance overtroeft Ritchie de concurrentie.

3. The Martian

Heerlijk sciencefictiondrama waarin gestrande astronaut Matt Damon zijn onbedoelde isolement op Mars moet zien te overleven middels zijn intellect. Ridley Scott levert met deze boekverfilming een knap staaltje werk af. Damon zet een ontroerende en komische performance neer, en krijgt het voor elkaar dat ik met hem meeleef. De rode planeet is mooi vormgegeven en componist Harry Gregson-Williams maakt het prachtige plaatje af met een even zo daverende soundtrack.

4. The Imitation Game

Benedict Cumberbatch mag door enkelen met het achterwerk van een kat vergeleken worden, de beste man weet wel hoe je met ogen dicht een acteerprestatie fabriceert waar je 'u' tegen zegt. Met eigenaardige types weet de Engelsman raad en ook hier komt dat mooi tot zijn recht. Met behulp van harmonieuze dialogen, uitstekende decors, antieke kledij en de ontroerende muziek van Alexandre Desplat wist dit drama indruk op mij te maken.

5. Kingsman: The Secret Service

Na het geweldige Kick-Ass en het wat mindere X-Men: First Class weet Matthew Vaughn de draad weer prima op te pakken met een speelse spionagefilm, één die gewelddadig is (niet bijster bloederig) en leuke grappen bezit. Taron Egerton zet een hilarische rol neer en doet het simpelweg briljant. Dat geldt ook uiteraard voor de andere leden van het Britse Rijk, hoewel Michael Caine een te kleine rol heeft (!). Colin Firth is nog nooit zo geducht geweest en Samuel L. Jackson nog nooit zo irritant. Nee, ssserieussss, wasss het ssslissssssen echt nodig?

6. Mad Max: Fury Road

George Miller liet in 1985 de Australische dystopische woestijn achter zich, maar besloot de arme Max wederom in het diepe te gooien. De oud-agent, die dankzij visioenen ze niet meer op een rijtje heeft, gaat samen met de kordate Furiosa de strijd aan in een omvangrijke autoachtervolging, waarin stunts heersen en de excentrieke voertuigen van vijanden op de schroothoop belanden. Mede dankzij het strakke camerawerk en de luide bijdrage van Tom Holkenborg een aangenaam spektakel.

7. Star Wars: Episode VII - The Force Awakens

Wie keek er nou niet uit naar een nieuw vervolg op de grootste, legendarische franchise aller tijden? Luke, Han, Leia... Tjonge, zelfs de goeie ouwe Stormtrooper was weer geweldig om te zien, de één veranderd, de ander niet. Ondanks dat de makers het enigszins veilig hebben aangepakt, en zodoende elementen van de originele reeks hebben toegepast, zat ik de gehele voorstelling met een wijde grijns op mijn smoelwerk. "That's not how the Force works!"

8. Youth

Eerste film in mijn leven die ik in me opnam als schilderij. Schilderijen zijn menigmaal prachtige creaties, de betekenis ervan ontgaat mij echter even vaak. Het drama, dat plaatsvindt tijdens een kleurrijk jaargetijde, bevat prachtige opnames en de spelers voeren hun rollen vrijwel foutloos uit. Caine, Keitel, Weisz, Dano - klachten bestaan gewoon niet. Of het moet zijn dat de film te kort duurde of zijn boodschap te impliciet bracht.

9. The Gift

Acteurs die de overstap naar regisseur maken, wekken bij mij herhaaldelijk een gevoel van twijfel op. Joel Edgerton heeft dat wantrouwen mooi ingedamd met dit cadeau, waarin hijzelf, Jason Bateman en Rebecca Hall uitstekende vertolkingen opvoeren. Het topregiedebuut is fascinerend, spannend en aangrijpend. Op het eerste gezicht lijkt Edgertons primeur voorspelbaar, maar het mysterieuze drama wist mij alsnog te verbijsteren. De ontknoping - die niet alleen grimmige, maar ook opluchtende emoties teweegbrengt - laat je gissen tot het einde der tijden.

10. Scouts Guide to the Zombie Apocalypse

Wat kan ik zeggen over deze vreemde keuze? Als er iets bestaat wat er voor zorgt dat ik de bioscoop met een positieve instelling verlaat, dan is het wel een verrassing. De trailer en eindeloze spotjes gaven al aan dat we een soort Superbad konden verwachten met naar vlees hunkerende ondode wezens, en het eindproduct is zo knudde nog niet eens. In tegendeel: drie jongelingen met allen hun eigen puberale reacties, één zeer stoere, knappe cocktailserveerster en een reeks onzinnige taferelen waar je enkel je hoofd om kunt schudden (zombiepenis) zijn de perfecte ingrediënten voor deze horrorkomedie. Volgens mij ben ik wel een hersencel of twee kwijtgeraakt tijdens het kijken.

---

Martijn Hamerling


1. Mad Max: Fury Road

Vlammenwerpende gitaren, bepantserde trucks die moedermelk vervoeren en toch een emotioneel verhaal over verlossing. Deze semireboot ontstijgt zijn voorgangers dankzij brute doch schilderachtige actiescènes, sterke thema’s van overleving en vruchtbaarheid en een opvallend feministische cast. Bovendien zijn de bergen aan computerbeelden zo goed geïntegreerd met de praktische stunts dat de ‘making of’ verrassend veel onzichtbare CGI-beelden onthult. Vormt overigens een uitstekende ‘double bill’ met Turbo Kid, die andere geweldige retroapocalypsfilm van dit jaar.

2. Birdman

Een zittenblijvertje dankzij de latere Nederlandse release. De film sluit perfect aan op Michael Keatons carrièredip na zijn rol in Batman en vertelt een bijzonder metaverhaal over vergane glorie. Hij wordt geholpen door sterk acteerwerk van Emma Stone en Edward Norton, sinistere surrealistische beelden en een prachtig visueel crescendo dankzij één schijnbaar onophoudend shot. Het geheel is een droomachtige ervaring die ironisch genoeg Michael Keatons IMDB-profiel een verdiende boost gaf.

3. Victoria

Birdman heeft dan slimme overgangen en effecten, Victoria in het geheel niet. De film bestaat enkel dankzij doorzettingsvermogen en voorbereiding en is in drie pogingen in zijn geheel gefilmd. De meest geslaagde take werd de film die in de bios draaide. Toch is het zeker geen gimmick. Het acteerwerk is bijzonder realistisch dankzij de grote hoeveelheid improvisatie en de clubsoundtrack brengt je in een mooie trance. De emotionele, maar uiterst subtiele scène in de koffiebar vormt het hart van een imponerende film.

4. Kingsman: The Secret Service

Kingsman is de lekker tegenstrijdige verrassing dit jaar. Smakeloos, belachelijk en tevens een hartverwarmend verhaal over edelmoedigheid. Stiekem heeft het precies datgene wat mist in recente Bondfilms: een verre van serieuze toon. Hij durft keer op keer net even te ver te gaan en de geloofwaardigheid overboord te gooien voor kolderieke spionnenactie. En vergeet natuurlijk niet de ongelooflijke Colin Firth die tegelijkertijd nieuwe betekenis geeft aan zowel ‘badass’ als ‘hoffelijk’.

5. Ex Machina

Het is doodzonde dat Halo van Neil Blomkamp en geschreven door Alex Garland nooit tot stand is gekomen. Laatstgenoemde heeft namelijk een ijzersterke debuutfilm neergezet met Ex Machina. Het had ó zo makkelijk een eendagsvlieg kunnen zijn over de turingtest met een voorspelbare plottwist. Garland pakt het gelukkig veel subtieler aan, door de pijnpunten van kunstmatige intelligentie accuraat te bespreken en met het angstaanjagende personage van Oscar Isaacs vooral de morele kwesties aan te kaarten.

6. Star Wars: The Force Awakens

De zevende Star Wars is zowel een drukke en imperfecte standalonefilm als een ideaal vervolg dat bijna alles bereikt wat het ambieert. Namelijk een respectvol eerbetoon aan de klassieke trilogie, een imponerend debuut van nieuwe personages, een veelbelovende aanloop naar een nieuwe saga en een gezonde maximale dosis herkenningsplezier. Een onmogelijke film die eigenlijk niet zou moeten werken door de vele elementen, maar onverwacht goed gebalanceerd is en andere franchisedoorstarters in het stof doet bijten.

7. Inside Out

Een van de meest inventieve films dit jaar die opmerkelijk genoeg emoties tot protagonisten maakt en het hoofd van een tienermeisje kiest als setting. Hij weet met een bijzondere blend van humor, psychologie en metaforen iets neer te zetten dat bijna alleen maar mogelijk is met animatie. Zowel hilarisch als emotioneel volwassen, dit Pixarpareltje geeft op een prachtige en creatieve manier vorm aan een verhaal van volwassenwording die je nergens anders zult vinden.

8. Mission: Impossible - Rogue Nation

Tom Cruise toont Schwarzenegger en Willis hoe je als stuntacteur op leeftijd relevant blijft: een voorliefde voor praktische effecten en zoveel mogelijk stunts zelf doen om genadeloze en magische actiescènes te creëren waar geen ‘blue screen’ aan kan tippen. Ghost Protocol was geen gelukstreffer; Rogue Nation is de bevestiging dat Ethan Hunt geduchte concurrentie begint te worden voor James Bond.

9. Paddington

Een opvallend charmante liveaction-hybridefilm. Het had zomaar de nieuwe Garfield of The Smurfs kunnen zijn, maar deze film bevat meer dan dommige slapstick. Zelfs met de Cruella de Vil-achtige rol van Nicole Kidman vertelt hij een hartverwarmend verhaal over, in essentie, een vluchteling. Er wordt een bijzondere balans gevonden tussen familie-entertainment en een krachtig onderliggend thema, wat hem onderscheidt van de vele straight-to-dvd kinderfilms. Schattig, relevant en waarschijnlijk een populaire kerstfilm in de nabije toekomst.

10. Chappie

De ‘guilty pleasure’ van deze lijst. Volgens velen een filmmisser die Robocop, Wall-E en Short Circuit combineert. Laat die vergelijkingen vooral los. Misschien zie je dan de creatieve invulling van het machine-versus-mensthema dankzij de aandoenlijke robot die opgroeit in een hard oordelende wereld. ‘Nature versus nurture’ komt hier sterk naar voren en Sharlto Copley en Dev Patel maken het totaalplaatje af met hun inlevingsvermogen. Enigszins imperfect en ongeloofwaardig, maar stiekem fantastisch voor robotliefhebbers.

---

Jan-Peter Rook


1. Youth

Er bestaat geen middenweg als het om Youth gaat, je vindt deze film vreselijk of fantastisch. Ik behoor tot de laatste categorie. Ik ging er zonder verwachtingen of voorkennis heen en had twee uur lang het gevoel dat ik persoonlijk werd aangesproken. Paolo Sorrentino’s film bevat alledaagse thema’s als het leven, de dood, vriendschap en eenzaamheid, maar zit vol met visuele pracht en gecompliceerde, memorabele personages. Ik ben overigens wel huiverig om Youth nog een keer te bekijken, want zo perfect als de eerste keer zal het nooit meer worden.

2. Star Wars: The Force Awakens

Het is lang geleden dat ik me zo ver van tevoren al op een film zat voor te bereiden. Ik ben geen Star Wars-nerd en hoewel ik het mijn hele leven altijd wel heb meegekregen, kun je misschien niet eens als een echte Star Wars-fan beschouwen. Toch maakte de aankondiging van een herstart van de franchise iets in me los. Het veelvuldig terugkijken van de vorige trilogieën en de trailers van Episode VII deden mijn hart het afgelopen jaar steeds sneller kloppen. En op 16 december werd mijn anticipatie snoeihard terugbetaald met één van de leukste filmervaringen sinds tijden. De glimlach staat nog steeds op mijn gezicht gedrukt.

3. Birdman

Ik zag Birdman ruim een jaar geleden in New York en werd volledig weggeblazen. Alejandro González Iñárritu's film is een indrukwekkend staaltje regisseursschap en krijgt het daarnaast ook nog voor elkaar de kijker voortdurend op het verkeerde been te zetten. Fictie, realiteit, ruimte en tijd lopen constant in elkaar over en dit wordt in beeld gebracht met een iconische soundtrack en het meest indrukwekkende camerawerk sinds tijden. Als klap op de vuurpijl speelt Michael Keaton de beste rol uit zijn carrière.

4. It Follows

Misschien een opvallende aanwezige in mijn lijstje, maar wat mij betreft is It Follows één van de beste films van het jaar. Hoewel het verhaal zich nog wel leent voor een standaard griezelfilm, is de uitvoering een klasse apart. De film heeft een verslavende jarentachtigsoundtrack, een verder tijdloze stijl en enkele uit het leven gegrepen personages. Wat Drive voor het misdaadgenre was, is It Follows voor de horrorfilm.

5. Inherent Vice

Uiteraard behoort de nieuwste van Paul Thomas Anderson tot mijn favoriete films van het jaar. Inherent Vice is narratief gezien een chaos en het mooie is dat het er totaal niet toe doet of je het nog kan volgen of niet. Zelfs het personage van Joaquin Phoenix snapt de helft van de tijd niet wat er gebeurt. Maar wat maakt dit in godsnaam uit zolang de legendarische Josh Brolin in zijn zelfverzonnen Japans schreeuwend pannenkoeken bestelt.

6. Inside Out

Pixar leek het de laatste jaren een beetje kwijt te zijn, maar de animatiegenieën hebben zich met Inside Out op overtuigende wijze gerevancheerd. Hoewel de film dezelfde hartverwarmende thema’s aansnijdt als bijvoorbeeld Toy Story, is de inventieve en fantasierijke aanpak hier opnieuw om door een ringetje te halen. Inside Out staat garant voor een brok in de keel, hoe verdorven je ook bent.

7. Sicario

Na het geweldige Prisoners en de lovende verhalen over Incendies – die ik dus nog moet zien – keek ik erg uit naar Sicaro. Dit bleek terecht, want de nieuwe film van regisseur Denis Villeneuve is intens, spannend en prachtig geschoten. De show wordt gestolen door Benicio Del Toro, wiens ijzersterke rol als de geheimzinnige consultant Alejandro je gedurende de gehele film in onzekerheid laat.

8. Mad Max: Fury Road

Zoiets als Mad Max: Fury Road zien we veel te weinig. George Millers film is een rauwe en luidruchtige adrenalinekick, verpakt als krankzinnige achtervolging door de woestijn. Je kunt het zo gek niet bedenken of het zit in de film verwerkt. De kans is groot dat de beoogde vervolgen niet dezelfde impact zullen hebben, maar deze adembenemende ervaring nemen ze ons niet meer af.

9. De Surprise

Dit jaar was het niet moeilijk om een Nederlandse film in mijn lijstje te verwerken. Ik werd blij van De Boskampi’s, stond op mijn stoel bij Prins maar werd echt intens gelukkig van De Surprise. Regisseur Mike van Diem weigert zich aan te passen aan het hedendaagse filmklimaat en hanteert hier dezelfde traditionele stijl waarmee hij ons in 1997 op Karakter trakteerde. Het absolute hoogtepunt is Georgina Verbaan, die met haar vertederende rol aantoont dat ze veel te goed is voor een willekeurig rolletje in Mannenharten of Hartenstraat.

10. Carol

Op basis van de trailer zou Carol hoger in mijn lijstje komen, maar ondanks dat de film niet zo betoverend was als verwacht, valt er meer dan genoeg te genieten. Elke confrontatie tussen klasbak Cate Blanchett en aandoenlijke muurbloem Rooney Mara is om in te lijsten. Het is een waar privilege om deze dames verliefd op elkaar te zien worden en elk verhaalelement of personage dat dit proces vertraagt of tegenwerkt, is lastig te tolereren.

---

Esther Villerius


1. Inside Out

Nooit gedacht dat een dergelijke film op nummer één zou staan. Voor een kinder- en animatiefilm verrassend diepgaand, met enorm slimme grappen. Een film die de leus 'vermakelijk voor jong en oud' écht waar maakt.

2. Our Little Sister

Ondanks de enorme focus op de plaatselijke cultuur, een film die herkenbaar is voor praktisch iedereen met een zus.

3. La Famille Bélier

In één woord ontroerend. Niet alleen door de sullige maar liefdevolle familie-interactie, maar ook door goed geplaatste, niet afgezaagde en inhoudelijk treffende muziek. Heel af en toe wel wat te zoetsappig.

4. Durak

Durft kritisch te zijn op Rusland en is daarmee een van de weinige. De kritiek snijdt hout en de film, met beelden die een interessante sfeerimpressie van het leven in Rusland geven, is spannend.

5. Charlie's Country

Mooie beelden, geeft een goed inzicht in een onderbelicht Australisch probleem en is ook gewoon grappig.

6. Tu Dors Nicole

Vreemde film waar geen touw aan vast te knopen valt, maar daarin ligt juist de kracht en de bedoeling van de filmmaker. De regisseur moet overigens wel oppassen dat de kijker door de bizarre toon niet afhaakt, maar dit lukt aardig.

7. The Wakhan Front

Door vreemde elementen te implementeren in een realistische situatie geeft deze film een vernieuwende blik op oorlog als een situatie waarin je het overzicht kwijt raakt en eigenlijk niks kunt doen aan de vreselijke dingen die gebeuren, hoezeer je ook je best doet.

8. Meet Me in Venice

Voor een Nederlandse film (die ik over het algemeen niet zo verfijnd vind) heel goed. Zowel inhoudelijk sterk als vermakelijk, met overtuigend acteerwerk (iets wat ook niet elke Nederlandse acteur altijd lukt).

9. Big Hero 6

Big Hero 6 slaagt er goed in om de kijker te ontroeren - iets wat aardig knap is, gezien het feit dat de film over een robot gaat en robots over het algemeen allesbehalve schattig gevonden worden. Nog nooit eerder heb ik een traantje gelaten om een machine, tot ik deze film zag.

10. Ventoux

Een meisje wordt aanbeden door een groep kwajongens die zichzelf met hun zorgeloosheid in de nesten werken. Ventoux is wat voorspelbaar, maar tegelijkertijd blijft de uitkomst van de film tot het eind vaag en daardoor houdt de regisseur de spanning er goed in. Ook is het altijd leuk om de dynamiek binnen een groep mannen, die diep van binnen eigenlijk nog jongens zijn, te bekijken.

---

Bart Snoek


1. Still Alice

Misschien niet de meest opvallende film van het jaar, maar wel degene die bovengetekende het meest is bijgebleven. Lijdzaam toezien hoe je jezelf kwijtraakt aan Alzheimer is een ware nachtmerrie en dat maakt Julianne Moore met haar sterke rol pijnlijk voelbaar. Het is een rol waarvoor ze terecht – en eindelijk – een Oscar in ontvangst mocht nemen.

2. Ex Machina

Programmeur Caleb wordt door zijn baas uitgenodigd voor een uniek experiment: het onderzoeken van de door hem ontwikkelde kunstmatige intelligentie Ava. Het handjevol acteurs in Ex Machina is aan elkaar gewaagd, maar ondanks de aanwezigheid van Alicia Vikander als de bevallige androïde is het Oscar Isaac die de show steelt als manipulerend genie. Het slimme script zit vol wendingen en verkent actuele thema’s op het snijpunt van identiteit en technologie. Ex Machina is sciencefiction op zijn best.

3. Les Combattants

In een snikhete zomer ontmoet flierefluiter Arnaud de mooie Madeleine. Het klinkt als een typisch coming-of-agedrama, maar Les Combattants heeft net wat meer om het lijf. Regisseur Thomas Cailley vergelijkt het leven met een slagveld, die het best met zijn tweeën te bestormen is. Adele Haenel speelt een mooie ingetogen rol als de einzelgänger die tegen wil en dank tot dit besef komt.

4. It Follows

Op het eerste gezicht lijkt It Follows op een standaard horrorfilm, maar regisseur David Robert Mitchell past de bekende thema’s van het genre op geheel nieuwe wijze toe. Het precieze hoe en wat laat hij in het midden, maar tussen de regels door is er voldoende ruimte voor interpretatie. Het sterkste aan It Follows is echter de elektronische soundtrack. Die zet de paranoïde toon, en zit vol invloeden van de slashers uit de jaren tachtig.

5. Son of Saul

Als Sonderkommando Saul tussen de lijken van de gaskamers in Auschwitz zijn zoon denkt te herkennen, is hij vastbesloten de jongen een behoorlijke Joodse begrafenis te geven. Son of Saul is een ingetogen drama, dat ondanks zijn setting en harde realisme mooi in beeld is gebracht. De natuurlijke lichtval geeft de film een schilderachtige uitstraling en het krappe beeldformaat maakt van het kamp een claustrofobische omgeving waarin Saul letterlijk weinig kanten op kan.

6. The Lobster

Het uitgangspunt van The Lobster is net zo satirisch als absurd: single zijn is verboden en alleenstaanden die binnen vijfenveertig dagen geen partner vinden worden veranderd in een dier naar keuze. Er valt regelmatig te lachen om deze bizarre zwart-witte wereld waarin op ieder potje een dekseltje móét passen, maar de satire heeft ook zijn donkere randjes. Verstokte single of gelukkig stelletje, iedereen zal wel iets van zichzelf in The Lobster herkennen.

7. Charlie’s Country

De Nederlands-Australische regisseur Rolf de Heer zet een gedetailleerd beeld neer van de positie van de Aboriginals in Australië. David Gulpilil put uit zijn eigen ervaringen als Charlie, een Aboriginal die niet begrijpt waarom hij in zijn eigen land nergens welkom is. De Heer laat een aantal moeilijke vragen rijzen over wie nu aanspraak kan maken op het land. Antwoorden hierop heeft hij niet, maar met Charlie’s Country zet hij wel aan tot daar over na te denken.

8. Carol

Een stijlvol geregisseerd drama over een compliceerde relatie. Met oog voor detail brengt Todd Haynes de ontluikende liefde tussen de wereldwijze Carol en de jonge Therese in beeld. De aantrekking tussen de twee laat hij lang onuitgesproken, maar is vanaf het eerst moment voelbaar. Dat is te danken aan het tedere samenspel van Cate Blanchett en Rooney Mara. Vooral die laatste speelt een mooie rol als een jong meisje dat haar eerste grote liefde ervaart.

9. Steve Jobs

Een beetje mosterd na de maaltijd, maar Steve Jobs is niet zomaar een biopic. Danny Boyle volgt Jobs vlak voor drie cruciale productlanceringen waarbij vijf voor twaalf nog alles fout lijkt te gaan. De scherpe dialogen geven het drama extra urgentie en laten zien hoe onvermurwbaar Jobs in zijn eisen kon zijn. Zelfs in zwarte coltrui en witte sportschoenen lijkt Michael Fassbender nauwelijks op de man, maar hij weet Jobs’ gedrevenheid perfect te treffen.

10. Sicario

Denis Villeneuves derde Engelstalige film is opnieuw een schot in de roos. Sicario is een sfeervolle thriller over de oorlog tegen drugs, met een keiharde boodschap. Alles is geoorloofd in dit conflict en beide kanten deinzen niet terug voor manipulatie en grof geweld. Villeneuve schept een gespannen sfeer die wordt versterkt door de soundtrack en de cinematografie van Roger Deakins. De explosieve openingsscène zet de toon, maar vooral de ‘vuurwerk’-scène is exemplarisch voor het conflict.

---

Frank Stol


1. Mad Max: Fury Road

George Miller oogst veel bewondering met zijn postapocalyptische achtervolgingsfilm door het leeuwendeel van de stunts en explosies praktisch uit te voeren. Het resultaat mag er zijn: de verzengende woestijnhitte en het geratel en gebeuk van de oorlogsmachines beloven een zinderende overlevingsstrijd. Het titelpersonage is van het kaliber zwijgzame antiheld die regelrecht uit een western lijkt te zijn weggeplukt. Een perfecte spil om deze gierende, doldwaze rit op stoom te houden. Weergaloos.

2. Star Wars: The Force Awakens

Star Wars: The Force Awakens is de energieke (her)start van een nieuwe trilogie binnen het aloude universum, waarbij eervol wordt omgegaan met het erfgoed en er ruimbaan wordt gegeven aan de nieuwe generatie. Regisseur J.J. Abrams heeft zichzelf overtroffen: de spectaculaire ruimtegevechten en de welhaast Shakespeareaanse intriges weten binnen een recordtijd een keur aan emoties op te roepen. En dan is er nog Kylo Ren, een getormenteerde, vanbinnen verscheurde slechterik. De beste filmschurk van 2015.

3. Inside Out

Hier gelukkig geen infantiel gekeuvel van pratende autootjes onder elkaar, maar een originele en volwassen Pixarfilm die bruist van de ideeën. Knap is vooral hoe Rileys belevingswereld invoelbaar wordt gemaakt, door de vijf basisemoties als aparte figuurtjes in haar hoofd op te voeren. Inside Out durft ook tamelijk complexe materie te behandelen (lees: het vermogen tot abstract denken), zonder dat deze animatiefilm zelf complex wordt. Het roze, hybride olifant-kat-dolfijnpersonage Bing Bong transporteert iedereen terug naar zijn jeugdjaren.

4. Sicario

Het Mexicaanse grensstadje Juárez staat ergens onderaan op mijn lijstje van plaatsen in de wereld die ik ooit nog eens zou willen bezoeken. Zeker na het zien van Sicario. De wereld die Denis Villeneuve hier met zijn drugskartelthriller oproept is er één van moord, corruptie en achterkamertjespolitiek en voelt daarom gepast vuil en dreigend aan. Emily Blunt is overtuigend als FBI-agente die zeer lang in het duister tast over de ware bedoeling van de geheime missie.

5. Ex Machina

Kleinschalige, intelligente sciencefictionfilm die zich afspeelt binnen de muren van een onderzoekscentrum waar wordt gesleuteld aan kunstmatige intelligentie. Ex Machina neemt uitgebreid de tijd om interessante concepten uit te vouwen en ontpopt zich langzaam maar zeker tot een thriller met een bevredigend einde. Niet zozeer de androïde levensvorm ligt hier onder de loep, als wel het geheel van menselijke neigingen en gedragingen. Leuke bijkomstigheid: Oscar Isaac blijkt een aardig potje te kunnen discodansen.

6. Birdman

De manier waarop hoofdpersonage Riggan zich (na zijn rol als Birdman) een weg terugvecht in de schijnwerpers, is ongeveer net zo glorierijk als die van acteur Michael Keaton (na zijn rol als Batman) in deze aangenaam vreemde film van regisseur Alejandro González Iñárritu. Door slim camera- en montagewerk ontstaat het gevoel van één onafgebroken, ellenlange take waarin te zien is hoe Riggan probeert een theaterproductie uit de grond te stampen. De vlijmscherpe kritiek (onder andere op recensenten), voorziet het geheel van een rafelig randje.

7. Turist

Droogkomisch drama over een man die na te zijn weggerend voor een naderende lawine, zijn waardigheid moet zien te herwinnen. De conversaties tussen twee bevriende koppels in een chalet zijn pijnlijk en grappig en daarom om van te smullen. Lange tijd is het onduidelijk waar regisseur Ruben Östlund precies heen wil met zijn film, maar in de slotakte rond hij dan toch mooi af op ingetogen wijze. Het opsteken van een sigaret was zelden zo verlossend.

8. Slow West

Dit regiedebuut van John Maclean is een western zoals de gebroeders Coen hem hadden kunnen maken, vol met schier willekeurige ontmoetingen, vreemde personages en zwartgallige humor waar je je zo heerlijk bij kunt verkneukelen. De onvermijdelijke shoot-out is het speelfilmantwoord op een Looney Tunes-aflevering naar keuze. Michael Fassbender en Kodi Smit-McPhee leveren fijn acteerwerk, maar de echte ster in deze western is het Nieuw-Zeelandse landschap, dat prima door kan voor het Colorado uit de negentiende eeuw.

9. Mission: Impossible - Rogue Nation

Als er één ding onomstotelijk vast staat na het zien van Mission Impossible - Rogue Nation, dan is het wel dat Tom Cruise nog lang niet vervangen hoeft te worden om de onmogelijke missies te klaren. Geen baanbrekend of wereldschokkend spionageavontuur, maar wel één dat verdomd goed is uitgevoerd, met overzichtelijke actiescènes (hoogtepunt: een bloedsnelle achtervolging op sportmotoren) en een in een coltrui gestoken slechterik die meer indruk wist te maken dan Blofeld in de laatste Bond-film.

10. The Martian

Wetenschap en humor gaan wel degelijk samen, bewijst dit sciencefictionavontuur van Ridley Scott. Hoewel sommige obstakels en problemen wel erg gemakkelijk worden gepareerd, staat het buiten kijf dat The Martian fris en optimistisch aanvoelt en in die hoedanigheid een zekere ode is aan de menselijke overlevingsdrang. Matt Damon is charmant en lekker op dreef als buitenaardse botanicus. Een zalig citaat: “In your face, Neil Armstrong!”

---

Om jullie de weg terug naar boven te besparen hieronder nogmaals de volledige top 20:

DE FILMTOTAAL TOP 20 VAN HET JAAR 2015