Violette
Recensie

Violette (2013)

De verfilming van het leven van schrijfster Violette Leduc is geen makkelijke zit, maar het loont.

in Recensies
Leestijd: 2 min 25 sec
Regie: Martin Provost | Cast: Emmanuelle Devos (Violette Leduc), Sandrine Kiberlain (Simone de Beauvoir), Olivier Gourmet (Jacques Guérin), Catherine Hiegel (Berthe Leduc), Jacques Bonnaffé (Jean Genet), e.a. | Speelduur: 132 minuten | Jaar: 2013

Violette Leduc had niet bepaald een makkelijk leven. Geboren als een buitenechtelijk kind in een arm milieu, grootgebracht door een overbezorgde moeder en levend in een tijd van oorlog, had ze behoorlijk wat te verduren. Daar kwam haar seksuele voorkeur voor vrouwen nog bovenop, evenals een enorm inferioriteitscomplex. Dat deze vrouw zich desondanks tot een succesvol schrijfster wist te ontwikkelen, is dan ook een prestatie die een film waard is. Al loop je bij dit soort getroebleerde gevallen wel het risico te eindigen met een film vol ellende en een personage om wie je niets geeft, zoals het Nederlandse Black Butterflies niet al te lang geleden. Gelukkig weet Violette het allemaal vrij goed te doseren.

Violette begint tijdens de Tweede Wereldoorlog, maar geeft hiervan nauwelijks een indicatie. De oorlog vindt elders plaats, buiten beeld. Terwijl Frankrijk zwicht onder de Duitse bezetting scharrelt de titelfiguur haar inkomsten bij elkaar door voedsel te verkopen. Wanneer de oorlog voorbij is, blijft haar leefstijl praktisch hetzelfde. Ze genereert nog steeds haar inkomsten door in te spelen op de heersende schaarste en leeft in een klein appartementje uit het zicht van anderen, stiekem kijkend door sleutelgaten. Deze vrouw zit psychologisch behoorlijk in de knoop en dat merk je aan alles. Wanneer haar schijnhuwelijk met een homoseksuele schrijver ten einde komt, verwijt ze hem dat ook hij haar in de steek laat. Hij is niet de eerste die haar teleurstelt.

Het weet Leduc echter wel te inspireren tot het schrijven van haar eigen verhalen. En aangezien ze behoorlijk wat zware materie heeft om uit te putten, levert dat een stevig manuscript op. Gezien de tijdsgeest (de jaren veertig) wordt haar werk door sommigen niet al te serieus genomen (“Een vrouwelijke schrijver die zo’n dik boek schrijft?”) of bekritiseerd vanwege de seksueel beladen onderwerpen. Gelukkig wordt ze aangemoedigd door de invloedrijke schrijfster en feministe Simone de Beauvoir, die helpt haar werk gepubliceerd te krijgen. De zaken worden er echter niet eenvoudiger op wanneer Leduc romantische gevoelens ontwikkelt voor De Beauvoir, die zij niet beantwoordt.

Violette laat zich niet altijd even makkelijk bekijken, omdat het vaak lastig sympathiseren is met de hoofdpersoon. Daarbij wordt alle ellende in haar leven af en toe zo droog opgediend dat het dicht tegen goedkoop melodrama aanzit. Daardoor zal deze film niet voor iedereen zijn weggelegd, maar eenieder die de uitdaging aandurft, mag wel degelijk iets interessants verwachten. Zo zet Emmanuelle Devos op uitstekende wijze het titelpersonage neer en weet regisseur Martin Provost op sterke wijze een agorafobisch gevoel te creëren. Veel van de scènes spelen zich af in kleine appartementjes en trappenhuizen. Pas wanneer Leduc na enige tijd de landelijke ruimte opzoekt, komt ze wat meer tot rust. Net als de film.