In 2013 begon de mysterieuze en eigenzinnige animeserie Attack on Titan. Nadat de moeder van Eren Yeager omkwam tijdens een onverwachtse aanval van mensetende titanen op de stad Shiganshina, zwoer hij wraak en beloofde hij ze allemaal uit te roeien om zijn vrienden te beschermen. De laatste twee afleveringen zijn voor deze speciale bioscooprelease samengebundeld tot één grote epische film.
Waarschuwing: deze recensie bevat spoilers over de serie
Achteraf gezien was de existentiële strijd tegen de titanen kinderspel. Inmiddels zijn we ruim tien jaar verder en is de middeleeuwse strijd tussen mens en titaan veranderd in een moderne oorlog tussen verschillende naties, met bommenwerpers, luchtballonnen en geweren. De protagonisten bleken te wonen op het geïsoleerde eiland Paradis.
Nadat de inwoners van Paradis, onder wie Eren en zijn groep, contact maakten met het machtigste land ter wereld, Marley, begon Eren zijn kruistocht tegen de mensheid buiten het eiland. Hij is ervan overtuigd dat de enige manier waarop zijn vrienden een gelukkig leven kunnen leiden als al het gevaar van buitenaf is geëlimineerd. En dat gevaar is de rest van de wereld.
Toen hij de krachten van de 'Founding Titan' onder controle kreeg, startte hij het apocalyptische fenomeen genaamd de 'Rumbling'. Honderdduizenden titanen van tientallen meters lang trekken daarna als een verwoestende storm over de wereld, waarin ze alles wat in hun pad komt vernietigen. Met andere woorden: hij pleegt een mondiale genocide. Erens vrienden (Armin, Mikasa, Levi, Hange en enkele anderen) zijn het echter niet eens met deze plannen, en zetten alles op alles om hem te stoppen.
Wie de serie heeft gevolgd, weet dat de eerste afleveringen van het laatste seizoen de toon zetten. De gruwelijkheid van moderne oorlogsvoering komt nadrukkelijk in beeld; Holocaustachtige praktijken worden toegepast op bepaalde bevolkingsgroepen, en Sasha, een van de meest geliefde personages uit de serie, wordt doodgeschoten. Het is een onheilspellende voorbode, want vanaf dit punt wordt de reeks alleen maar deprimerender.
De manier waarop het plot zich ontwikkeld is extreem en onorthodox en kan eenvoudig als 'goedkoop' of 'slecht geschreven' worden neergezet. Toch ontvouwt het verhaal zich op natuurlijke wijze. Alles klopt, en de risico's die schrijver Hajima Isayama neemt, pakken goed uit. Deze laatste hoofdstukken in Attack on Titan: The Last Attack zijn ronduit indrukwekkend.
De film begint met gruwelijke beelden van de Rumbling. De destructie, de dood en verderf die door de kolossale titanen worden verspreid zijn angstaanjagend en hartverscheurend. Vanuit het perspectief van de broertjes Ramzi en Halil wordt de apocalyptische gebeurtenis niet alleen imponerend overgebracht, het geeft het ook een emotionele kern. Ongeacht hoe onschuldig en onschadelijk mensen zijn, niemand wordt gespaard door Erens wrok.
Na de horror van deze armageddon zien we de wanhoop, maar ook de moed en vastberadenheid van Erens vrienden. Ze willen Eren koste wat het kost stoppen. Het emotionele gewicht van hun missie vreet aan ze; hoewel Armin Eren ervan wil overtuigen om de Rumbling te stoppen, moet iedereen er rekening mee houden dat ze hun vriend moeten doden.
Zonder meer te verraden over deze epische finale kan eenvoudig worden gezegd dat Attack on Titan nooit eerder zo meedogenloos en zwaar is geweest. Zoals de finale van een tien jaar lange serie hoort te zijn, worden alle personages tot het uiterste op de proef gesteld, waar alles wat ze hebben geleerd samenkomt om het laatste conflict op te lossen.
De climax van de manga was echter niet vrij van controverse. Het laatste gesprek tussen Eren en Armin in de manga werd fors bekritiseerd. Die conversatie was problematisch simpel, waardoor Erens maniakale acties worden goedgepraat. Isayama moest dat gesprek inkorten om symbolische redenen; hierdoor kon de manga eindigen bij hoofdstuk honderdnegenendertig. Honderdveertig is namelijk het getal van vrijheid in Japan, en gezien 'vrijheid' het belangrijkste thema is in Attack on Titan was het symbolisch dat Eren dat nooit zou bereiken.
Ondanks dat het einde van de anime meer nuance bood, bleef de kritiek. Een veelgehoord punt is dat Eren zich als een klein kind gedraagt, en dat zijn motivatie buitengewoon kinderachtig is. Wat vaak wordt vergeten is dat Eren tegen het einde pas negentien is, en dat hij tien jaar was toen hij zijn oorlogspad begon. Zijn hele leven stond derhalve in het teken van oorlog; hij is zo plotseling volwassen worden dat hij geen kans heeft gehad op te groeien.
Het feit dat Eren zich zo kinderachtig gedraagt, is precies wat het einde zo hartverscheurend maakt. Hij is een megalomane psychopaat en een idioot die tegen wil en dank te veel macht heeft gekregen. Er valt te beargumenteren dat het problematisch is dat er zo veel sympathie wordt opgewekt voor een genocidale maniak als Eren, maar dat neemt niets weg van de ongelofelijke vaardigheid waarmee het verhaal en de personages zijn geschreven.
De meeste mensen die geïnteresseerd zijn in deze film zullen de laatste twee afleveringen al gezien hebben. Op het grote doek komt de cinematische kwaliteit van de finale echter nog beter tot zijn recht. Met geweldige en memorabele muziek, en animatie die een lust voor het oog is, is Attack on Titan: The Last Attack een van de beste ervaringen voor in de bioscoop. Het tijdperk van Attack on Titan wordt hiermee (nogmaals) definitief afgesloten.
