in Recensies
Update:
Tot 2017 was de Italiaanse regering erg terughoudend met het plaatsen van pleegkinderen bij homostellen, omdat ze de nood van de vele heterostellen met een kinderwens hoger achtten. De overheid degradeerde homostellen jarenlang tot tweederangsburgers, ongelijkwaardig aan heterokandidaten. Ze zouden minder geschikt zijn voor het ouderschap en het vormen van een gezin. Nata per Te gaat over de eerste homoseksuele man die erin slaagt om een kind te adopteren.
De film is gebaseerd op het gelijknamige boek en waargebeurde verhaal van Luca Trapanese, die dankzij zijn volharding de voogdij over zijn pleegdochter Alba kreeg, een meisje met het syndroom van Down, dat al door dertig heterokoppels was afgewezen. Het idee dat een kind het beste op kan groeien bij een vader een moeder ligt in de kern van wat gendertheoreticus en literatuurwetenschapper Judith Butler de heteronormatieve matrix noemde. Alles wat daarbuiten valt wordt gezien als minder wezenlijk of relevant. Dat resulteert in schijntolerantie, bijvoorbeeld tegenover homostellen en lesbische stellen met een kinderwens.
Binnen het christendom wordt het gezin gezien als de hoeksteen van de samenleving; binnen het kapitalisme als de ultieme vorm van de sociale eenheid. Hoewel er relatief veel gebroken en samengestelde gezinnen zijn, net zoals steeds meer alleenstaanden, bleef Italië tegenover het homohuwelijk en pleegouderschap nog lang conservatief.
Het mooie aan de film is dat alle personages zo goed zijn uitgewerkt en hun levensverhalen zo invoelbaar zijn, dat het als een klap in je gezicht voelt wanneer Luca als minder geschikt wordt geacht voor het (pleeg)ouderschap. Het aanvankelijke enthousiasme van de adoptiecommissie verdampt in een diepe stilte als ze hoopvol vragen naar zijn vrouw en hij aangeeft dat hij op mannen valt. Hij snapt zichtbaar niet waarom dit zo'n probleem is. Hij heeft immers gewoon een kinderwens, zoals het merendeel van de mensheid met hem.
De vraag die al snel opborrelt is vooral: waarom doen we nog steeds zo ingewikkeld over mannen die op mannen vallen en vrouwen die op vrouwen vallen? Luca is katholiek en gaat naar de kerk, heeft goede en mindere dagen op zijn werk, irriteert zich regelmatig aan zijn moeder, verlangt naar een kind en hij valt op mannen. Wat maakt het nou uit?
Zoals zijn advocate Teresa aangeeft zal Alba, zijn beoogde adoptiedochter, waarschijnlijk nog een tijd in het ziekenhuis (achter)blijven, omdat de heterokoppels over het algemeen geen zin hebben in de zogenaamde 'kneusjes'. Luca werpt tegen dat hij Alba helemaal niet zo ziet. Zo begint een juridische zoektocht.
Alles aan Nata Per Te klopt: het tempo, de toon, het plot, de cast en de achtergrondmuziek. Het is één meeslepend geheel dat van begin tot einde spannend blijft. Ook de flashbacks vormen een verrijking en verdieping. Ze zijn er niet alleen voor het dramatische effect, maar hebben ook een duidelijke functie. Het heden en verleden raken weer verknoopt, waarbij de planeet Mars een belangrijke rol speelt. Luca luistert tussendoor heerlijke alternatieve hardrock uit de zero's die een goed contrast vormt met het Italiaanse berglandschap.
Alle acteurs schitteren in hun rol. De rustige en vriendelijke Luca, zijn enthousiaste jeugdliefde, zijn scherpe en deftige moeder, zijn stoere hipsterbroer, het zijn allemaal herkenbare types zonder overdrijving. Advocate Teresa, die opgewekt de afwijzing van Luca als pleegvader van Alba begint aan te vechten, komt ook goed uit de verf. Ze wordt mooi en naturel gespeeld als een intelligente advocate en rommelige moeder, die het werken zo goed en kwaad als het gaat met het moederschap probeert te combineren.
De thematiek is zwaar, maar de film wordt nergens sentimenteel of dramatisch. Veel scènes bieden humorvolle verlichting. Wanneer Luca zijn pleegdochter Alba voor het eerst in huis heeft, komt zijn bloednieuwsgierige broer semi-nonchalant op bezoek, om een kwartier later te bekennen dat de complete familie op de stoep staat. En nadat Luca zijn moeder heeft verweten hem toch niet te begrijpen, geeft ze een kernachtige opsomming van zijn non-conformistische levenshouding: "Eerst vrijwilligerswerk in Afrika, dan werken met verstandelijk beperkten, daarna viel je op mannen en nu wil je weer een kind adopteren?" Het is de klassieke scherpe moedertoon van een betrokken moeder die meebeweegt met haar kind, maar het soms ook allemaal even niet meer weet. Als ze later in de film zijn haar knipt komt ze er gloedvol op terug.
Nata per Te maakt de bedekte vormen van discriminatie zichtbaar, maar pretendeert geen pamflet te zijn. Luca staat soms met bedenkingen in zijn zaak, twijfelt zelf ook of hij de goede keuze maakt. Terwijl zijn advocaat zich gretig vastbijt in een grotere strijd voor de LHBTQIA+-community, verlangt hij gewoon naar het vaderschap. Hij wil niet dat zijn pleegdochter een uithangbord of een symbool voor de gemeenschap wordt. Hij is zichzelf en hij wil dat zij zichzelf kan zijn. Ze hoeft van hem geen onderdeel van de pridevlag te worden. Teresa heeft juist wel oog voor het politieke belang.
Nata per Te schenkt aandacht aan de manier waarop het gevecht tegen schijntolerantie en sluimerende discriminatie kan worden gevoerd. De film laat zien dat het niet altijd hard tegen hard hoeft te gaan, maar dat vriendelijke overtuigingskracht soms het meest effectieve middel tegen kleingeestigheid is. Maar boven alles is dit vooral een mooi verhaal over een man die zijn hart volgde bij het verwezenlijken van het vaderschap en niet opgaf ondanks tegenslagen. De foto's bij de aftiteling zijn hartveroverend.
