Regie: Rachel Fleit | Speelduur: 94 minuten | Jaar: 2021

Selma Blair speelde haar bekendste filmrollen in Cruel Intentions, Legally Blonde en Hellboy voordat ze op 46-jarige leeftijd werd gediagnosticeerd met de chronische ziekte MS (multiple sclerose). Introducing, Selma Blair volgt de actrice voor het grootste deel in 2019, als ze een zware stamceltransplantatie ondergaat. De documentaire is aangrijpend en maakt de mogelijke impact van de slopende ziekte inzichtelijk, maar wordt wel wat geplaagd door misplaatste muziekkeuzes.

Blair is onverminderd actief als actrice en mode-icoon op het moment dat de ziekte in 2018 bij haar wordt vastgesteld. MS is een aandoening van het centrale zenuwstelsel, waarvan de symptomen zich per persoon heel verschillend kunnen voordoen en ontwikkelen. Bij Blair wordt onder andere het spraakvermogen aangetast: "het komt niet door jullie, maar door de MS", probeert ze op een moeilijk moment verstaanbaar te maken. Het is de eerste van vele scènes waarin Blair zichtbaar lijdt aan de gevolgen van haar ziekte.

Als een persoon zó kwetsbaar oogt voor de camera, ligt exploitatie op de loer. Maar Blair maakt al vroeg in de documentaire duidelijk waarom ze met de opnames instemt. Waar ze in een eerdere fase niet met haar gevoelens om kon gaan omdat ze het zo zwaar had, wil ze nu zoveel mogelijk mensen helpen die steun kunnen halen uit haar verhaal. Blairs relatie met de camera heeft een complexe nieuwe dimensie gekregen: acteren en poseren doet ze namelijk al jaren, maar sinds haar diagnose kan elke overmatige prikkel (lees: alles buiten de beschermde huiselijke sfeer) de MS-symptomen versterken.

De documentaire is rauw en confronterend, omdat de beelden van Blair elke suggestie van schone schijn voorbij zijn. "Dit ziet er niet goed uit. Ik zie er mentaal niet gezond uit", zegt de actrice in de eerste openingsscène. De scheidslijn tussen beeldvorming en werkelijkheid is een stuk dunner dan tijdens haar doorbraakjaren, toen Blair naar eigen zeggen meestal diende 'om de hoofdpersoon te laten uitblinken'. Zijdelings is Introducing, Selma Blair daarmee ook een verkapte reactie op haar 'vorige leven' als actrice: als ze het mocht overdoen, had ze andere keuzes gemaakt.

Documentairemaker Rachel Fleit benadert Blairs ziekte op een tactvolle manier. Kijkers die niet bekend zijn met MS, krijgen genoeg context mee, en als de geplande stamceltransplantatie begint blijven de keerzijden en onzekerheden niet onderbelicht. Mede hierdoor is de film geen traditioneel overlevingsdrama, waarin een zwaar ziekteproces uiteindelijk tot de gewenste genezing leidt. Dat is vooral in het geval van MS belangrijk, omdat de ziekte ondanks het bestaan van geavanceerde ingrepen nog steeds als ongeneeslijk te boek staat. Bovendien komt lang niet iedere patiënt voor behandeling in aanmerking.

Helaas heeft Introducing, Selma Blair wel één groot manco, dat de film de volledige speelduur parten speelt: telkens wanneer Blair zich op haar kwetsbaarst toont, klinkt er verstillende pianomuziek (later ook ambient), die met name door de herhaaldelijke inzet manipulatief aanvoelt. Op andere momenten, als de actrice juist haar theatrale kant laat zien, maakt de ingetogen, maar sentimentele begeleiding abrupt plaats voor meer speelse klanken, alsof we naar een voorstelling kijken die nog wat extra toeschouwers kan gebruiken.

De muziek is sturend en voelt zelfs wat stigmatiserend; dat laatste zal absoluut onbedoeld zijn, maar in dat geval hebben de makers de mogelijke effecten van hun muziekkeuzes nog altijd onderschat. Selma Blair (her)introduceert zichzelf als een vrouw die juist in gehandicapte toestand volledig op waarde geschat wil worden. De film had haar een dankbare dienst bewezen als de muziek daarbij wat spaarzamer was ingezet.

Introducing, Selma Blair is te zien bij HBO Max.