In 2002 zagen we Matt Damon in behoorlijk Nederlands aan zijn eigen spiegelbeeld vragen wie hij eigenlijk was. Hij was gecast als Jason Bourne, de door geheugenverlies geplaagde moordenaar uit Robert Ludlums spionagethriller The Bourne Identity. De gelijknamige film werd niet met veel tamtam aangekondigd: Damon was niet bepaald een voor de hand liggende actieheld, regisseur Doug Liman zette voor het eerst zijn tanden in een grote publieksfilm, en de hoogtijdagen van Ludlums faam lagen toen al ver achter ons. Maar The Bourne Identity onderscheidde zich door al te fantasievol actiegeweld zorgvuldig te vermijden, had een simpele maar zich natuurlijk ontwikkelende plot, en kon steunen op beheerste vertolkingen door Matt Damon en Franka Potente. De film slaagde wonderwel in zijn opzet: een ouderwets grimmige spionagethriller maken, zoals we ze sinds het einde van de Koude Oorlog niet meer hadden gezien. Met The Bourne Supremacy heeft regisseur Paul Greengrass op hetzelfde gevoel gemikt. Damon heeft weer de goeie vibe te pakken en ook de actie ademt opnieuw een sfeer van (bescheiden) realisme. Toch haalt deze film niet het niveau van zijn voorganger, en dat ligt voornamelijk aan de onsamenhangende plot en de nogal storende manier waarop de actie in beeld is gebracht.
Aan het eind van The Bourne Identity beloofde Jason Bourne al plechtig dat hij zijn ex-werkgever Treadstone het leven zuur zou maken als ze hem niet met rust lieten. Voor de zekerheid zwerft hij sindsdien met zijn Marie (Franka Potente) de halve wereld rond, onderwijl nog steeds proberend zijn geheugen op gang te krijgen. Maar Bourne zal aan zijn belofte gehouden worden, ook al bestaat Treadstone niet meer. De moord op twee CIA-agenten wordt hem in de schoenen geschoven, waarna een team onder leiding van Pam Landy (Joan Allen) een officiële klopjacht op hem begint. Bourne is inmiddels zelf ook weer op jacht, naar aanleiding van het opduiken van een huurmoordenaar in zijn laatste toevluchtsoord. Hij gaat op zoek naar de restanten van Treadstone, en treft zowel Landy als Treadstone-meesterbrein Abbott (Brian Cox) aan in Berlijn, de stad waar hij zijn eerste missie uitvoerde. Vandaar leidt het spoor naar Moskou, naar een Russische olietycoon en een mol binnen de CIA.
Uit het bovenstaande blijkt al dat de plot van deze film bij lange na niet zo lineair is als die van The Bourne Identity; helaas is hij daarmee ook een stuk troebeler. Bourne moet omwille van dit vervolg natuurlijk uit zijn isolement gehaald worden en weer de killer worden die hij ooit was, maar vanuit het oogpunt van de betrokken personages dient het oprakelen van het verleden geen enkel doel en is het zelfs gevaarlijk dom. De verschillende verhaallijntjes Bournes verleden in Berlijn, de mol, de Russische onderwereld worden niet op overtuigende wijze aan elkaar geknoopt, waardoor de film erg fragmentarisch aanvoelt.
Vervelender nog is de manier waarop Greengrass de actie in beeld heeft gebracht. Waar The Bourne Identity in de stijl van filmen economisch, precies en doelgericht was, zoals iedere handeling van Bourne zelf, daar is deze film ten prooi gevallen aan de misvatting dat schokkerig camerawerk en een nerveuze montage de kijker meer bij de actie betrekken. Voornamelijk in de worsteling met een andere Treadstone-veteraan en in de climactische achtervolging door Moskou, volgen de cuts en de desoriënterende camerabewegingen elkaar zo snel op dat je geen enkel beeld goed kunt registreren. Het gevolg is dat er van zon scène niks blijft hangen, waardoor hij uiteindelijk nauwelijks indruk kan maken; het resultaat is een film die wel heel enerverend is, maar niet bijster meeslepend. Toch is er nog goeie hoop dat The Bourne Franchise uiteindelijk een bevredigende serie oplevert. Matt Damon bewijst voor eens en voor altijd dat hij de juiste keuze was voor deze rol; als Jason Bourne oogt hij fit, vastberaden en uiterst professioneel. Ook hebben de filmmakers er goed aan gedaan om al te exotische locaties en over-the-top geweld andermaal achterwege te laten. Deze film mag dan enigszins teleurstellen, maar er is nog genoeg reden om uit te kijken naar The Bourne Ultimatum.
