De recentste Australische Oscarinzending voor beste niet-Engelstalige film is opgenomen in Duitsland, heeft een Duitse cast, bevat louter Duitse dialogen en speelt zich af in de nadagen van het Derde Rijk. Als je niet beter zou weten, zou je Lore dus zonder enige bedenking scharen onder de grote hoeveelheid Duitse filmproducties van de afgelopen jaren waarin het Holocaust- en oorlogsverleden onder de loep is genomen. Maar goed, met een Australische regisseuse en het budget grotendeels afkomstig uit haar moederland, had de film de juiste papieren om uit te komen voor Australië. Het is tekenend dat Amour de Oscar binnenhaalde voor Oostenrijk, terwijl de ingezonden film zich afspeelt in Frankrijk en bevolkt wordt door Franse acteurs die zich uiten in Franse dialogen. Ook bij de winnaar waren dus de nationaliteit van de regisseur en de herkomst van het budget doorslaggevend. Het blijft een apart gebeuren, die Oscars.
Toch liggen de zaken bij Lore net iets gecompliceerder. Zo is het verhaal gebaseerd op een boek van een Britse schrijfster en is de regisseuse getrouwd met een Joodse man wiens familie in de jaren dertig het opkomende nazisme ontvluchtte. En in tegenstelling tot veel Duitse genregenoten is Lore niet echt een film waarin Duitsland als natie geconfronteerd wordt met zijn eigen duistere verleden, maar gaat het er meer om hoe de wandaden van de ene generatie de volgende nog jarenlang zullen worden aangerekend. Een dergelijk verhaal heeft baat bij een vertelling door Britse en Australische buitenstaanders omdat het niet om schuld gaat, maar om beschuldiging. Die volgende generatie zien we vertegenwoordigd door de vijf kinderen van een SS'er. Enkel de oudste dochter, Lore, is geboren voor 1933, maar geen van hen kent een ander leven dan hetgene onder het naziregime dat zojuist aan diggelen is geslagen.
Wanneer de oorlog voorbij is en beide ouders door de geallieerden zijn opgepakt, is het aan Lore om te waken over haar jongere broertjes en zusje. Geheel aan hun lot overgelaten, besluit ze een veilig heenkomen te zoeken bij hun grootmoeder. Maar met het land in puin, opgesplitst in verschillende zones, zonder rijdende treinen en nauwelijks geld op zak, resulteert dat in een zware tocht vol ontberingen. Door enkele doelloze scènes duurt het helaas net te lang voor deze reis van start gaat en ook daarna is niet gelijk elke passage even boeiend. Gelukkig wordt de situatie direct een stuk interessanter wanneer het vijftal vergezeld wordt door een Joodse leeftijdsgenoot die net de gruwelen van Auschwitz heeft overleefd.
Door de hoofdrol van een tienermeisje dat in een ruig landschap haar broertjes en zusje poogt te beschermen tegen de boze buitenwereld, doet Lore geregeld denken aan Winter's Bone. Net als in die film zit de camera dicht op de huid van de personages en wordt het landschap met al zijn ingestorte huizen (evenals de vele door ongedierte aangevreten lichamen) met veel detail in beeld gebracht. Jammer genoeg wordt daarbij geen gebruik gemaakt van een steadicam, wat resulteert in erg wiebelig camerawerk dat vooral in de statisch bedoelde shots behoorlijk afleidt. Gelukkig staat daar tegenover dat Saskia Rosendahl in de titelrol een prestatie levert die niet onderdoet voor de doorbraakrol van Jennifer Lawrence in Winter's Bone. Daarbij helpt het zeker dat haar personage ondanks een jonge leeftijd niet vrij is van tekortkomingen. Zo blijkt het antisemitische gedachtengoed waarmee ze is grootgebracht gewoon te zijn aangeslagen.
Hoewel Lore op een aantal punten goed scoort, weet de film uiteindelijk toch net niet de top te bereiken. Daarvoor is de regie niet altijd strak genoeg, resulterend in te veel scènes die 'in medias res' beginnen of eindigen. Wat overblijft, is een uiterst degelijke film die vooral interessant is vanwege de subtiel aangesneden thematiek. Want ook al zijn de personages onschuldig aan alles wat de generatie van hun ouders ze in de voorgaande jaren heeft gedaan, ook zij zullen daarvoor moeten lijden om vervolgens nog jarenlang door de internationale gemeenschap verantwoordelijk te worden gehouden. Maar hoe lang kunnen zij in de puinhopen van het Derde Rijk hun handen eigenlijk schoon houden? Lore is weliswaar geen meesterwerk, maar wel een film die de genoeg stof biedt voor een goede nabeschouwing. En dat is vandaag de dag al heel wat.
» Lees ook ons interview met regisseuse Cate Shortland.
