Qissa: The Tale of a Lonely Ghost
Recensie

Qissa: The Tale of a Lonely Ghost (2013)

Een vader moet en zal een zoon hebben, ook al is het eigenlijk een meisje.

in Recensies
Leestijd: 2 min 21 sec
Regie: Anup Singh | Cast: Irrfan Khan (Umber Singh), Tisca Chopra (Mehar), Tillotama Shome (Kanwar), e.a. | Speelduur: 109 minuten | Jaar: 2013

“Na drie dochters eindelijk een zoon!”, zegt Umber opgewekt met een pasgeboren baby in zijn handen. Hij geeft het kind aan zijn vrouw Mehar, die het doek waar het kind in is gewikkeld probeert open te slaan om het zelf te kunnen zien. Umber trekt snel haar hand weg. Meteen snapt Mehar hoe laat het is, maar haar echtgenoot houdt halsstarrig vol. “Mijn zoon! Mijn zoon!”

De scène vroeg in het Indiase Qissa: The Tale of a Lonely Ghost zou niet hebben misstaan in een absurdistische komedie, maar de kijker wordt geacht om het bloedserieus te nemen. Het is de opmaat van een drama waarin een meisje als man wordt opgevoed, omdat haar vader koste wat kost een zoon wil hebben.

Aan ambities ontbrak het de Indiase regisseur Anup Singh niet voor zijn tweede speelfilm. Hij werkt met de onstuimige Indiase geschiedenis als achtergrond, waarin Pakistan als nieuw land oprukt en de bevolking in twee kampen verdeelt. Miljoenen mensen worden er vluchteling door. Vader Umber is daar een van. Hij ziet als geboren Indiër zijn geboorteland ingenomen worden en wil voorkomen dat zijn bloedlijn uitsterft. Maar dat gaat niet lukken met alleen maar dochters.

Genoeg materiaal voor een existentieel drama, waarin Singh terloops commentaar kan leveren op de Indiase maatschappij, die ook nu nog lijdt onder het mannelijk verlangen om een zoon te krijgen. Maar dat moet dan wel weten te overtuigen. Het bizarre uitgangspunt van Qissa is veel te gekunsteld om een realistische boodschap mee te kunnen geven.

Na de lachwekkende geboortescène springt de film vooruit in de tijd en zien we hoe Kanwar door haar vader wordt gepusht om te jagen en te worstelen. Het twaalfjarige meisje draagt een tulband, maar op haar leeftijd zijn lange haren niet meer het enige wat ze moet zien te verbergen. Verbaasd kijkt ze op wanneer ze voor het eerst ongesteld wordt. “Wees niet bang”, zegt Umber. “Nu ben je een echte man.”

En zo gaat Qissa nog een tijdje door. Kanwar probeert de buurt te laten geloven dat ze een jongen is, ook al beginnen haar borsten te groeien. Het wordt ingewikkelder wanneer ze een meisje ontmoet dat denkt een leuke knul aan de haak te hebben geslagen. Kanwar raakt in de war, maar Umber is dolblij met de ontwikkelingen. Hij lijkt oprecht te geloven dat hij op deze manier kleinkinderen gaat krijgen.

Qissa won onder meer prijzen op de filmfestivals van Rotterdam en Toronto, maar het is moeilijk in te denken dat die met iets anders te maken hadden dan het engagement van de maker, want de film zelf voelt sterk gekunsteld. Singh probeert complexe kwesties naar voren te laten komen, maar Qissa is vooral een vervreemdende, ongemakkelijke zit.