Als Nederlanders weten we sinds het neerstorten van de MH17 maar al te goed in wat voor situatie Oost-Oekraïne verkeert en welke gevolgen dat kan hebben. In Donbass toont regisseur Sergei Loznitsa de chaos van de burgeroorlog in de regio Donbass en de consequenties van dat conflict op de inwoners. Dit gebeurt op een fragmentarische manier, waarin we steeds in een nieuw hoofdstuk een kleine inkijk in de oorzaken en gevolgen van de oorlog krijgen. Corrupte politici, zogenaamde nieuwsstations die met acteurs en scripts werken, schuilkelders, grensposten en zelfs een huwelijk passeren de revue. Momenten van afschuw, ontroering en humor wisselen elkaar vlot af in deze speelfilm die alle facetten van de oorlog lijkt te behandelen.
In de eerste scène van Donbass is een aantal acteurs te zien die in een trailer in de make-up zitten en hun scripts lezen. Onder militaire begeleiding en met een cameraploeg worden ze door het puin van de stad naar de filmlocatie gebracht. Er zijn enkele schoten te horen, dus de filmploeg moet even schuilen. Als de kogels niet meer fluiten blijkt wat deze filmploeg hier komt doen. De acteurs doen zich voor als burgers en ooggetuigen en doen uit de doeken hoe Oekraïne hen aangevallen heeft. Deze eerste scène geeft gelijk aan wat voor rol 'fake news' en propaganda in deze burgeroorlog hebben gespeeld. Daarna komt telkens een nieuw aspect van de oorlog aan bod, zonder dat deze segmenten direct verband met elkaar houden.
Een van de heftigste momenten van Donbass is wanneer rebellen een vijandige soldaat aan een geïmproviseerde schandpaal nagelen. Ze binden zijn nek met een Oekraïense vlag aan een lantaarnpaal vast. De man wordt ervan verdacht lid te zijn van een door buitenlandse grootmacht ingehuurd vuurpeloton. Wat volgt is een soort volksopstand waarbij de man bespuugd wordt, een aantal rake klappen krijgt en de gehele menigte hem uiteindelijk probeert te vermoorden. Ook hier spelen media weer een grote rol. Er worden verschillende selfies en filmpjes gemaakt van de manier waarop de man in elkaar geslagen wordt.
Donbass blinkt vooral uit in het tonen van de rol van sociale media en het internet in de moderne oorlogsvoering. Met het verspreiden van valse informatie kun je een heel eind komen in het zwartmaken van de tegenstanders en mensen voor je winnen. Met de nodige zwarte humor passeren een aantal van deze leugens de revue. Donbass toont het groteske aspect van de mens in uiterst gestileerde longshots. Hierbij wordt eigenlijk iedereen die een rol heeft gespeeld in het conflict (op de slachtoffers na) op de hak genomen. Het zijn de hardst getroffenen die een bijrol spelen. Naar hun verhaal wordt wel verwezen, maar al snel ontaardt dit in een focus op de absurde corruptie van politici en soldaten. Desondanks biedt Donbass een nagenoeg compleet beeld van de wijze waarop media en macht zijn ingezet om een deel van een land in absolute chaos te krijgen.
