Regie: Robert Schinkel | Scenario: Thomas van der Ree | Cast: Jacob Derwig (Mauritz Frankenhuis), Michael Epp (Albert Gemmeker), Eelco Smits (Jan Schoenmaker) | Speelduur: 33 minuten | Jaar: 2020

Videoland brengt zijn eerste 'original' speelfilm uit. En wat voor één. Met Gemmeker heeft Robert Schinkel niet zomaar de zoveelste film over de Tweede Wereldoorlog gemaakt, maar een spannend en stijlvol document over de gebeurtenissen in kamp Westerbork onder leiding van Albert Gemmeker.

Gemmeker is gebaseerd op het waargebeurde verhaal van Mauritz Frankenhuis. In 1948 komt hij recht tegenover Albert Gemmeker te zitten. De voormalig kampcommandant van Westerbork zit vast in een gevangenis te Assen, waar hij zijn proces afwacht. Frankenhuis confronteert hem met zijn daden tijdens een intens kruisverhoor. In het Nederlands stelt hij zijn kritische vragen, Gemmeker beantwoordt ze geduldig in het Duits. Commissaris Schoenmaker kijkt vanaf de zijlijn toe en probeert de rust te bewaren. De spanningen lopen echter hoog op in de kleine grijze verhoorkamer. Welgemanierdheid slaat om in geschreeuw. Frankenhuis doet halverwege het verhoor een persoonlijke bekentenis, waarna in stilte een emotioneel betoog volgt. In slechts het halfuur dat de film duurt switchen de acteurs heel behendig tussen verschillende emoties.

De Duitse acteur Michael Epp zet Gemmeker knap neer als een charmante en intelligente gentleman, waar de commandant bekend om stond. Hij schudt Frankenhuis de hand, lacht vriendelijk en weet oprecht niet waar hij zich voor zou moeten schamen. Want die tachtigduizend Joden die naar vernietigingskampen in Polen getransporteerd zijn, dat is niet zijn schuld. Integendeel, hij wist daar niets van af. Hij is zelfs enorm trots op zijn kamp, want de bewoners hadden het toch goed? Hij zorgde immers voor genoeg vertier. Gemmeker lijkt vooral zichzelf van zijn eigen gelijk te willen overtuigen en door de charme en overtuigingskracht van het personage ga je hem nog bijna geloven ook. Totdat de misselijkmakende ware aard van Gemmeker naar boven komt, wanneer Frankenhuis hem in het nauw drijft.

Er worden veel vragen gesteld in Gemmeker, zowel door Frankenhuis als door Gemmeker, maar er is eigenlijk maar één vraag die er echt toe doet. Waarom? Een simpele vraag die onmogelijk met een bevredigend antwoord te beantwoorden is en die na het verhoor nog doorsuddert. Ingekleurde, gerestaureerde archiefbeelden van een Jodentransport verbeelden waar Frankenhuis en Gemmeker over spraken. Tot leven komt wat volgens Frankenhuis echt gebeurde en volgens Gemmeker slechts een gerucht was. De kleurige beelden vormen een enorm contrast met de grijstinten die in de verhoorkamer overheersten. Daardoor komen de verschrikkelijke beelden nog harder binnen. Het bekende gezicht van het meisje met het hoofddoekje steekt door de deuropening van een treinwagon naar buiten. Ze kijkt verslagen. Ja. Waarom?


Gemmeker is vanaf 22 april te zien bij Videoland en wordt op 4 mei - Dodenherdenking - uitgezonden op RTL4.