Personal Shopper
Recensie

Personal Shopper (2016)

Een onconventionele arthousethriller met paranormale trekjes en Kristen Stewart als immer boos kijkend middelpunt.

in Recensies
Leestijd: 3 min 1 sec
Regie: Olivier Assayas | Cast: Kristen Stewart (Maureen), Lars Eldinger (Ingo), Nora von Waldstätten (Kyra), Sigrid Bouaziz (Lara), e.a. | Speelduur: 105 minuten | Jaar: 2016

In de openingsscènes van Personal Shopper komt de Amerikaanse Maureen Cartwright aan bij een groot verlaten landhuis. Ze wil zichzelf erin opsluiten, omdat ze de aanwezigheid van haar overleden broer hoopt te voelen. Hij was een meubelmaker met wie Maureen een hele hechte band onderhield. Zijn geest waart nog rond in het huis waar hij vroeger met zijn vriendin woonde. Het is de bedoeling dat het riante pand van eigenaar wisselt, maar pas als het vrij van geestverschijningen is en Maureens broer postuum zijn goedkeuring voor de verkoop heeft gegeven. Maureen heeft namelijk de gave om met geesten te communiceren. Voor zijn dood heeft ze met haar broer afgesproken dat hij een teken zou geven als hij eenmaal in de geestenwereld verkeert. Maureen is wanhopig op zoek naar contact met haar broer, maar de entiteit die zich openbaart in het huis lijkt van weinig goede zin.

Het plot klinkt als een geweldig horrorverhaal met een dramatische component, ware het niet dat het nieuwste project van Olivier Assayas niet uit is op goedkoop effectbejag of een extreem paranormale toestand. Het gaat de Fransman, die hiervoor Clouds of Sils Maria maakte met eveneens Kristen Stewart in een hoofdrol, nadrukkelijk om de band die broer en zus met elkaar hebben en om de moeizame persoonlijke zoektocht naar identiteit en zingeving die Maureen onderneemt. Ze is namelijk de personal shopper van een supermodel, die klaarblijkelijk te druk en te rijk is om haar eigen garderobe zelf bij elkaar te scharrelen. Deze snobistische Kyra is onuitstaanbaar en doet Maureen steeds meer afvragen waarom ze in godsnaam in Parijs is gaan wonen, terwijl haar vriendje voor werk in Dubai vertoeft. Maureen voelt een afstand tot alles en iedereen, fysiek als het gaat om haar vriendje en haar overleden broer, naar zichzelf toe, maar ook emotioneel tot de kille modewereld waarin ze doelloos voor een ander rondshopt.

Assayas is heel schaars met zijn spookmomenten en digitale effecten. Daar is Personal Shopper de film ook niet naar. Er wordt vooral gespeeld met de rotsvaste Hollywoodconventies die een gevoel van spanning opleveren wanneer Maureen in het kille krakende huis rondsluipt, of wanneer ze in een ijzersterke sequentie op weg naar Londen met een onbekende persoon loopt te sms'en. Assayas maakt ons duidelijk dat het juist al deze vooronderstellingen zijn die ons blasé, murw en onverschillig hebben gemaakt. Personal Shopper laat zich dan ook beter omschrijven als een thriller met een paranormaal tintje. Het thrillerelement wordt nog sterker aangezet als Maureen door de onbekende sms'er in het nauw wordt gedreven en de gemoederen hoog oplopen. Maar zelfs deze ontwikkelingen weten Assayas er niet van te weerhouden om zich vooral te richten op de hopeloosheid die Maureen ervaart. Ze laveert voortdurend tussen een gevoel van rouw en de wens om meer vat op haar leven te krijgen. De harteloosheid van haar werkgeefster is hierbij een complicerende factor.

Stewart gaat ook hier weer gebukt onder haar vermoeide ontevreden uitstraling en dan is het wel erg lastig om je te identificeren met haar. Dat ze het toch redt komt vooral op het conto van Assayas die zijn hoofdpersoon in lastige situaties doet belanden, waarbij instinct en emotie samen moeten zien te gaan. Hij neemt ruimschoots de tijd om de spanning op te bouwen, waarbij de vraag wie de mysterieuze contactpersoon van Maureen is van secundair belang is. Dit is bovenal een spannend drama over de zin en onzin van persoonlijke connecties en het je kunnen verliezen in zowel het verleden als de onbestemde toekomst.