In de eerste scène van Another Year vraagt een psychiater aan haar patiënt, Janet, om aan te geven hoe gelukkig zij is op een schaal van één tot tien. Ze hoeft er niet lang over na te denken: een één. Janet, een kleine maar indrukwekkende rol van Imelda Staunton, zien we in de rest van de film niet meer terug, maar de wanhoop op haar gezicht over een leven dat niet is gelopen zoals zij wilde, vergeet je niet snel meer.
Regisseur Mike Leigh heeft er in zijn carrière een gewoonte van gemaakt om uit ogenschijnlijk doodgewone situaties intens drama te filteren. Dit bereikt hij door nog voordat er een scenario ligt met een groep acteurs maandenlang te repeteren tot men elkaars personages tot in detail kent en niemand meer geheimen voor elkaar heeft. Pas dan begint Leigh met de opnames. Dit intensieve proces leverde in het verleden al pareltjes op als Naked en Secrets and Lies en met Another Year weet hij het niveau van die films te evenaren.
Veel films hebben een duidelijk afgebakend begin, middenstuk en eind, maar daar doet Mike Leigh niet aan. Hij volgt in zijn films altijd het leven van een groep personages voor een bepaalde tijd, zonder dat er nu echt iets spectaculairs gebeurt. Another Year is daar misschien wel het beste voorbeeld van. In het hart van de film staat het gelukkige echtpaar Tom en Gerri. De twee zijn al jarenlang gelukkig getrouwd, hebben een lieve zoon die nog regelmatig op bezoek komt en hebben eigenlijk niets te klagen. De film volgt hen een jaar lang en dan vooral in de interacties met familie en vrienden.
Mary, een van die vrienden, eist naarmate de film vordert steeds meer de hoofdrol voor zich op en dan wordt duidelijk dat de film in feite over haar gaat. Mary is rond de vijftig, vrijgezel en eenzaam. Dat wil ze absoluut niet duidelijk maken aan haar omgeving, waardoor ze altijd de vrolijkheid zelve is, vol zit met verhalen en geïnteresseerd vraagt hoe het met iedereen gaat. Mary komt vaak op bezoek bij Tom en Gerri, en is dol op hun zoon Joe, iets wat voor de nodige problemen zorgt als hij een vriendin thuisbrengt.
Wat Another Year op voortreffelijke wijze doet, is het alledaagse interessant maken. Het klinkt misschien saai als er in een film geen sprake is van een noemenswaardig plot en iedereen vooral met elkaar zit te praten, maar dat is het allerminst. De personages die Leigh opvoert zijn stuk voor stuk zo interessant en mooi geschreven dat je graag meer tijd met ze wil doorbrengen. Het zijn echte mensen van vlees en bloed, met een mate van authenticiteit die je zelden in de bioscopen aantreft. Aspirant-scenarioschrijvers zouden er dan ook goed aan doen de films van Leigh eens nauwkeurig te analyseren.
Het gevoel dat bij mij overbleef na het kijken van Another Year was hoe oneerlijk het leven soms kan zijn. Tom en Gerri hebben bij elkaar het geluk gevonden en zijn samen in alle tevredenheid oud geworden. Voor Mary, fenomenaal geacteerd door Leslie Manville, ligt dat echter anders. Ze heeft in haar leven tegenslag na tegenslag te verduren gekregen en weet nu dat haar beste jaren achter haar liggen terwijl ze het gevoel heeft dat die eigenlijk nog moeten komen. Dat gevoel wordt bij haar steeds sterker als er weer een jaar is verstreken waarin haar situatie niet is verbeterd. Mary kan het niet meer aan en is jaloers op het geluk van de vrienden om haar heen. Met name in het laatste shot, als de camera lang op het gezicht van Leslie Manville blijft rusten, wordt dat duidelijk. Eenzaamheid deed zelden meer pijn om naar te kijken.
