Violeta Went to Heaven
Recensie

Violeta Went to Heaven (2011)

Een meeslepende en eigenzinnige biopic over de Edith Piaf van Chili. Chronologie en de zucht naar volledigheid zijn compleet overboord gegooid, wat verfrissend uitpakt.

in Recensies
Leestijd: 3 min 6 sec
Regie: Andrés Wood | Cast: Francisca Gavilán (Violeta Parra), Cristián Quevedo (Nicanor Parra), Thomas Durand (Gilbert Favre), Jorge López (Ángel Parra), e.a. | Speelduur: 110 minuten | Jaar: 2011

Ze wordt wel de Edith Piaf van Chili genoemd, de in 1917 geboren Violeta Parra. De Chileense groeide op een klein boerendorp middenin Chili. Daar raakte ze bekend met de traditionele Chileense volksmuziek. Parra, die naast muzikante ook kunstenares was, zag een grote taak in het waarborgen en verspreiden van de muziek en cultuur uit haar vaderland waarmee ze was opgegroeid. Parra kwam uit een muzikaal gezin en bracht muzikale kinderen voort. Ze was de grondlegger van ‘La nueva canción’, die een grote invloed uitoefende op Latijns-Amerika en het Iberische schiereiland. In 1967, op negenenveertigjarige leeftijd joeg Violeta del Carmen Parra Sandoval een kogel door haar hoofd en beëindigde hiermee eigenhandig een veelbewogen leven.

De biopic die aan haar leven is gewijd, kreeg de titel Violeta Went to Heaven (Violeta Se Fue a los Cielos) mee. Dit is niet geheel toevallig de titel die zoon Ángel Parra aan zijn boek over zijn leven en dat van zijn moeder meegaf. Regisseur Andrés Wood, net als Parra wars van conventies, koos ervoor om er geen traditionele, rechtlijnige filmbiografie van te maken. Hij besloot het verhaal op te hangen aan een interview dat de zangeres in 1962 op de top van haar roem gaf. Het vraaggesprek dient als kapstok voor de diverse episodes uit het leven van Violeta Para, waarbij je de drang om te zoeken naar volledigheid en chronologie al snel achter je laat.

Zo worden verschillende momenten uit Parra’s leven naadloos aan elkaar gelast, ook al zitten er soms zeeën van tijd tussen. Dit doet aanvankelijk wat episodisch aan, maar krijgt gaandeweg meer duiding. Violeta Parra was een hartelijke vrouw die desondanks niet makkelijk het achterste van haar tong liet zien. Haar gevoelens werden verwoord in haar indringende, mijmerende liedjes. Wood verzuimt het om de belangrijkste wapenfeiten uit het leven van de zangeres klakkeloos op te sommen. Zo moeten we op een gegeven moment maar constateren dat haar vader een aan alcohol verslaafde leraar was en ze twee kinderen heeft gebaard. Als haar zoon Ángel in zijn puberteit een vriend meeneemt wordt Violeta smoorverliefd op deze zonderlinge Zwitserse fluitist. Dit is het hoofdstuk uit Parra’s leven waar Woods het langst bij stilstaat. Het brengt Parra zelfs onder de aandacht van het Parijse Louvre waar ze haar schilderijen tentoonstelt.

Parra wordt vertolkt door actrice Francisca Gavilán die zelf ook de vele liederen inzong die de soundtrack sieren. Gavilán weet de ambivalente natuur van haar personage goed te vangen. Parra kon haar mannetje staan, wat krachtig wordt geïllustreerd wanneer ze tijdens een poepchique receptie naar de keuken wordt verwezen voor een bordje eten en als reactie het voltallige publiek uitkaffert. Maar haar emoties liet ze de vrije loop als ze met haar gitaar op schoot haar liedjes zong. De twee kanten van Parra komen ook naar voren in de beeldvoering van Wood, die soms weer dromerig en abstract, maar een moment later weer direct en ruw is. Zijn biopic laveert voortdurend tussen ingetogen, poëtisch en juist weer levendig.

Wood heeft niet de missie op zich genomen om de mysterieuze persoonlijkheid van Violeta Parra compleet te willen ontrafelen. Zo komen haar politieke sentimenten nauwelijks aan bod en blijft ook haar gezinsleven wat onderbelicht. Het beeld dat achterblijft is weliswaar versnipperd, maar Wood heeft terecht ingezien dat hij onmogelijk de Chileense artiest had kunnen vangen in een portret van krap twee uur. De eigenzinnige, maar verfrissende focus blijkt ook wel als de filmmaker Parra’s bekendste hit, Gracias a la Vida, pas bij de aftiteling van deze Chileense Oscarinzending van stal haalt.