Frankenweenie
Recensie

Frankenweenie (2012)

De derde avondvullende stop motion animatiefilm van Tim Burton mist een gestroomlijnd plot, maar is wederom vergeven van liefde, vakwerk en originele vondsten.

in Recensies
Leestijd: 4 min 4 sec
Regie: Tim Burton | Cast (stemmen): Charlie Tahan (Victor), Martin Short (Mr. Frankenstein / Burgemeester / Nassor), Catherine O’Hara (Mrs. Frankenstein / Gymlerares / Raar meisje), Winona Ryder (Elsa van Helsing), Martin Landau (Mr. Rzykruski), e.a. | Speelduur: 88 minuten | Jaar: 2012

Tim Burton was nog in dienst als tekenaar bij Walt Disney toen hij begon aan de productie en regie van een korte film getiteld Frankenweenie. In het half uur klokkende verhaal maken we kennis met de jonge Victor Frankenstein, die alles op alles zet om zijn aangereden hond Sparky nieuw leven in te blazen. Het korte, lichtkomische jeugddrama was bedoeld om in de bioscopen de heruitgave van Pinokkio te vergezellen, maar zorgde er uiteindelijk voor dat Burton de laan werd uitgestuurd. Disney vond de korte hommage aan de Frankenstein-films uit de jaren dertig te luguber en eng voor kinderen. Bovendien was de filmstudio van mening dat hun voormalig employee de studiomiddelen schandelijk had misbruikt.

Het ontslag van Burton in 1984 betekende een keerpunt in zijn carrière. Al langer botste het tussen Disney en Burton, omdat deze laatste er een geheel eigen stijl op nahield. Zijn nieuw verworven vrijheid stelde Burton in staat om het strakke keurslijf van Disney van zich af te werpen en zijn ervaring als filmregisseur uit te breiden. Zijn zelfstandigheid leidde tot relatief veilige commerciële vingeroefeningen als Pee Wee’s Big Adventure, Beetlejuice en Burtons eerste Batman. De naam Tim Burton als filmmaker werd er definitief mee gevestigd. Disney liftte graag mee op Burtons succes door Frankenweenie alsnog uit te brengen. Het ontslag was bovendien geen reden voor wederzijdse haatgevoelens, want Burton en Disney zouden in de jaren erna nog regelmatig met elkaar zaken doen. De vrede werd hersteld met Burtons eerste avondvullende stop-motion animatiewerk, het door Henry Selick geregisseerde The Nightmare Before Christmas. Op de dvd-release hiervan is bovendien de oorspronkelijke Frankenweenie te vinden.

Het cirkeltje leek dus rond, maar blijkt nog iets groter te zijn. De liefde die Burton altijd is blijven houden voor zowel zijn eigen korte live-actionfilm als het stop-motiongenre wordt nu samengebald in een uitgerekte remake van Frankenweenie. Vraag is of het simpele gegeven van een jongen die geheel in de stijl van de literaire figuur Frankenstein zijn dode huisdier tot leven wil wekken genoeg in zich heeft om uitgesmeerd te worden over anderhalf uur. Er komen heel wat shots en stijlelementen uit de jaren tachtig terug. Wat regiestijl en sfeer betreft, is er niet alleen goed naar het origineel en de monsterfilms uit de gouden jaren van Hollywood gekeken, maar is er eveneens voortgeborduurd op de stijl van Burtons eigen korte animatiefilm Vincent uit 1982. Frankenweenie gaat bovendien de geschiedenis in als de eerste stop-motion animatiefilm die helemaal in zwart-wit wordt uitgebracht.

Als je het origineel erbij pakt is het duidelijk waar Burton bij deze hervertelling de accenten heeft willen leggen. Vreemd genoeg wordt er niet heel veel extra tijd geïnvesteerd in de band die de jonge Victor met zijn kameraadje Sparky heeft. Sparky vertrekt niet in de openingsscène naar de eeuwige jachtvelden, maar Burton en scenarist John August richten hun pijlen liever op het isolement van Victor. Dat zit echter vol tegenstrijdigheden. De familiebanden zijn niet hecht, maar zijn ouders spannen zich dan wel weer in om hun zoon uit zijn schulp te halen. Er wordt ook veel tijd uitgetrokken voor de schoolsituatie van het jochie, waaruit duidelijk wordt dat Victor nu ook weer niet het enige buitenbeentje is. Op aanmoediging van zijn familie sleept Victor zich het honkbalveld op. Zijn eerste succesje mag de jongen op wrange wijze bekopen met de dood van zijn geliefde hond.

Net als bij Burtons voormalige animatieprojecten is ook Frankenweenie met veel liefde, geduld en vakmanschap tot stand gekomen. In tegenstelling tot The Nightmare Before Christmas en Corpse Bride is er echter sprake van een minder vloeiend en gestroomlijnd verhaal. Dit is geheel in lijn met recente lemma’s in de Burton-encyclopedie die eveneens uitblonken in visuele pracht en bizarre personages, maar op het verhaalvlak en vooral emotie kansen lieten liggen. De animaties zien er wederom schitterend uit - al stoort het te vlugge mondje van Victors leraar - maar de nieuwigheid is er onderhand wel een beetje vanaf. Toch maken al de details veel van de tekortkomingen van het verhaal goed. De grafstenen op de dierenbegraafplaats van Sparky zou je eigenlijk frame voor frame moeten bekijken.

Ondanks de wringende plotelementen wordt er ruim geïnvesteerd in de karakterinvulling en een rijkere aankleding. In de veel te lange finale trekt Burton zijn complete trukendoos open. Een mooi klein verhaal over een eenzame jongen die zijn beste maatje terug probeert te krijgen, verzandt dan in een schreeuwerige apotheose met allerhande toeters en bellen. Hierin wordt weliswaar lekker geknipoogd naar het populaire horrorgenre van The Gremlins tot [/i]Godzilla[/i], maar het voelt toch een beetje als zelfverraad en tijdrekken. Ondanks deze misstappen is Burtons eigen remake een lust voor het oog en aangenaam onconventioneel vakwerk.