'Descansar en Paz': zorgvuldig geconstrueerd Argentijns familiedrama
Recensie

'Descansar en Paz': zorgvuldig geconstrueerd Argentijns familiedrama (2024)

Historisch feit wordt slim benut voor karakterschets van een verscheurde familie.

in Recensies
Leestijd: 3 min 15 sec
Regie: Sebastián Borensztein| Scenario: Martin Baintrub, Sebastián Borensztein, Marcos Osorio Vidal| Cast: Joaquín Furriel (Sergio Dayan), Griselda Siciliana (Estelda Dayan), Lali Gonzales (Ilu), Gabriel Goity (Hugh Brenner), Luciano Borges (Raúl), Ernesto Rowe (Diego) e.a. | Speelduur: 107 minuten | Jaar: 2024

Op 18 juli 1994 wordt er in hartje Buenos Aires een brute aanslag gepleegd. 85 vooral joodse mensen komen om. De hoofdpersoon van Descansar en Paz (Engelse titel: Rest in Peace) lijkt even een van hen. Zelfs zijn eigen 'dood' brengt de failliete zakenman echter geen rust. Dit goedgekozen uitgangspunt zorgt voor een scherp familiedrama met thrillerelementen.

Wie het Argentijnse nieuws een beetje volgt, weet dat het Zuid-Amerikaans land net weer een cowboy heeft verkozen. Hij moet het land uit de zoveelste economische crisis trekken. President Javier Milei wil dat doen met de spreekwoordelijke kettingzaag, een totale omarming van de neoliberale ik-maatschappij. Het is eten of gegeten worden.

Descansar en Paz speelt dan wel dertig jaar eerder in de tijd, de Argentijnse financiële problemen zijn hetzelfde, net als de gewelddadige oplossingen. De zaken gaan slecht voor zakenman Sergio, die in de problemen is geraakt door politieke ontwikkelingen. Een importverbod heeft zijn fabriek de das om gedaan. Nu staat Sergio's schuldeiser klaar om zijn kop eraf te zagen.

De visuele hints over de naderende ellende worden met veel plezier opgedist. We zien hoe de held verwoed op het 'naar beneden-knopje' van de lift drukt. Kijken toe hoe de nieuwe ketting van zijn dochter - een duur bar mitswa-cadeau - kapot gaat. Zijn ooit zo gelukkige gezin valt niet lang meer bij elkaar te houden. Op dat moment is al duidelijk dat dit een boeiende karakterschets wordt. Argentijnse cinema en broeierige gezinnen gaan namelijk vaak goed samen, denk aan Derecho de Familia, dat in hetzelfde joodse milieu speelt, en het hele oeuvre van Lucrecia Martel.

Paternalistisch gezinshoofd Sergio heeft zijn hand overspeeld in zijn ijdele en overijverige drang om succesvol te blijven. Als het water hem aan de lippen staat, moet de stoere zakenman met de hulp van stapels kalmeringspillen eindelijk aan zijn vrouw Estelda toegeven: 'De zaken gaan slecht. Heel slecht.' Snel daarna biedt woeste wereldgeschiedenis hem een illusoire list. De aanslag van juli geeft Sergio de kans aan een nieuw leven te beginnen.

De twist is op zichzelf niet verrassend - er is immers eerder al gesproken over een levensverzekering en gepeinsd over zelfmoord - maar toch blijkt dit middendeel de sterkste fase van de film. Met een pleister als een soort keppeltje op zijn achterhoofd, vertrekt de lichtgewonde Sergio op een boot naar Paraguay. De bedwelmende muziek wrijft het erin: hier wordt een Styx-achtige grens overgestoken. Een nieuw leven in de spreekwoordelijke onderwereld begint. Een schamel leven voor Sergio, weg van zijn vroegere rijkdom. "Het enige wat die hond doet is eten, schijten en lijden."

Ook de verweesd achtergeblevenen schitteren op dat dramatische moment. Echtgenote Estelda vergiet vele tranen. Tijdens het (vergeefs) identificeren van haar 'omgekomen' man, ontmoet ze een nieuwe vlam. Een oude bekende. De grootste schuldeiser van het gezin. Natuurlijk knoopt het scenario op die manier érg voor de hand liggend de verschillende delen aan elkaar. Door de hartverscheurende emoties van Griselda Siciliana tegenover het onderkoelde spel van Joaquín Furriel te plaatsen, houden de makers het melodrama desondanks lange tijd knap buiten de deur.

Dat lukt niet meer in de onvermijdelijk gewelddadige finale, waar de film een mooie cirkel afrondt - van feest naar feest. Op een bruiloft vindt de onvermijdelijke confrontatie plaats tussen heden en verleden. Het spreekt voor Descansar en Paz dat het in het ongewisse houdt of de kijker nu de schuldenaar of de schuldeiser de grootste schurk moet vinden. Ze vertonen allebei twijfelachtig gedrag. En daarmee suggereert de film het enige juiste antwoord: in een rat race-samenleving die mensen dwingt steeds opnieuw de randen van de wet op te zoeken, bestaan er geen winnaars.

Descansar en Paz is te zien bij Netflix.