Nanni Moretti staat al decennialang garant voor degelijke, dikwijls lichtkomische en - in het geval van zijn meesterlijke rouwdrama La Stanza del Figlio - zelfs intens ontroerende cinema. De regisseur, scenarist en acteur is weliswaar een gevestigde naam in de internationale filmscene, maar niet alles wat hij aanraakt verandert in goud. Zo is zijn bewerking van een Israëlische roman over drie verdiepingen aan bewoners tamelijk oppervlakkig. Des te opmerkelijker gezien de heftige thema's zoals een fataal ongeluk, de grens van de bescherming van ouders voor hun schuldige kind, mogelijk seksueel misbruik en eenzaamheid.
In deze boekverfilming staan de levens van de bewoners van drie etages in hetzelfde appartementencomplex in Rome centraal. In het begin is het al meteen foute boel als Andrea, de jongste zoon van een rechtersechtpaar, een dodelijk ongeval veroorzaakt. Na het ongeval parkeert hij zijn bolide in de pui van de begane grond waar het stel Lucio en Sara met hun jonge dochter woont. Andrea's ouders weten beroepshalve hoe ze om moeten gaan met het misdrijf van hun zoon al is er onderling nog wel enige discussie of ze hem als zoon of als verdachte moeten behandelen. Ze zijn ondanks zijn herhaaldelijke verzoeken allerminst van plan om hem de hand boven het hoofd te houden.
Naast deze verhaallijn maken we kennis met een ouder echtpaar dat dienstdoet als oppas van de dochter van Lucio en Sara. In verwarde toestand neemt de dementerende man de dochter mee naar het park, maar niemand weet wat daar exact is gebeurd. Lucio is ervan overtuigd dat zijn bejaarde buurman zijn dochter seksueel heeft belaagd. Een laatste personage is Monica, een jonge aanstaande moeder wier man voortdurend voor zijn werk van huis is. Haar echtgenoot leeft bovendien in onmin met zijn broer.
Dit alles opgesomd lijkt het een beetje veel en dat is precies wat Moretti's Tre Piani nekt. Niet alleen raast de regisseur razendsnel door de sores van meerdere personages, maar hij verdeelt het ook nog eens over drie hoofdstukken die elk vijf jaar van elkaar verwijderd zijn. Het kan dan haast niet anders dan dat de twee uur speelduur te kort is om al deze personages een podium te geven. Want hierbij voegt zich ook nog eens de verhaallijn van Lucio die beticht wordt van seksueel misbruik van de minderjarige kleindochter van zijn bejaarde buurman. Het Italiaanse melodrama is compleet.
Het eindresultaat doet niet alleen gehaast en oppervlakkig aan, maar heeft ook een hoog soapgehalte. Echt beklijven doen de emoties niet en door een overdaad aan een decenniumlang verhaal dat gepropt is in amper twee uur krijgt de vertelstructuur een hoog en-toen-en-toen-gehalte. Moretti, die zelf één van de rollen vertolkt, lijkt meer gericht op plot en narratief dan het genereren van een gevoel. Veel ensemblefilms nemen ruim de tijd om de onderlinge relaties uit te diepen en het drama op de juiste momenten te accenturen, maar Moretti blijkt haast te hebben om ons voortdurend over alles en iedereen bij te praten.
Het gevolg is dat Tre Piani klinisch en onpersoonlijk aanvoelt. De verhaallijn van de eenzame moeder had er bijvoorbeeld prima uit gekund, omdat dit personage de minste interactie met de rest heeft. Alba Rohrwachter, die de hoogzwanger Monica vertolkt, heeft altijd een aangename présence, maar hier wordt de fascinerende actrice weggedrukt door haar andere flatgenoten. Moretti koos voor drie films ineen, maar als trilogie hadden de verhaallijnen beter kunnen ademen en meer diepgang gekregen. Nu blijft het bij gezap door de levens van drie Italiaanse families en dat is vrij vermoeiend.
