Regie: Don Hall, Carlos López Estrada, Paul Briggs en John Ripa | Scenario: Qui Nguyen en Adele Lim | Cast (stemmen): Kelly Marie Tran (Raya), Awkwafina (Sisu), Gemma Chan (Namaari), Izaac Wang (Boun), Daniel Dae Kim (Benja), Benedict Wong (Tong)m, Sandra Oh (Virana), e.a. | Speelduur: 114 minuten | Jaar: 2021

Het maakt eigenlijk niet uit waar de producenten en schrijvers van Disney hun inspiratie vandaan halen, er komt eigenlijk altijd wel gedonder van. Ze weten volgens diverse kenners eigenlijk nooit een land of cultuur goed te treffen; het recente debacle met Mulan bewijst dat wel weer. En dan hebben we het nog niet eens over de belabberde kwaliteit van de live actionverfilming zelf. Nu in onze huidige tijd dit soort zaken en de angst voor stereotypen en clichés nog zwaarder tellen, hebben de makers van Raya and the Last Dragon maar het zekere voor het onzekere genomen. Het episch bedoelde verhaal speelt zich af in een fictief Zuidoost-Aziatisch land. De productieploeg deed inspiratie op in een handjevol landen.

Hier wordt - zoals gezegd - het fictieve Kumandra opgevoerd. Het land, dat de vorm heeft van een Aziatische draak, was ooit een eenheid. Nadat de laatste draken zich hadden opgeofferd om de mensheid te behoeden voor een geheimzinnige allesvernietigende kracht is het uiteengevallen in vijf rivaliserende rijken. Deze zijn genoemd naar lichaamsdelen van de mythische draken die ooit het land rijkelijk bevolkten en over magische krachten beschikten. De nieuwste in een lange rij aan Disneyprinsessen, de onverschrokken Raya, leeft een half millennium later met haar vader in het land 'Heart' waar ze waken over een knoeperd van een edelsteen. Deze glimmer is volgens de overlevering gesmeed door de laatste draak Sisu en beschikt over magische krachten.

Maar het gevaar loert om de hoek. Als Raya's vader de vier heersers van de omliggende landen uitnodigt voor een ultieme vredespoging, blijkt al snel dat de buren alleen maar uit zijn op de edelsteen. Na een ruzie valt het juweel in stukken uiteen en elk van de heersers neemt een scherf mee naar zijn of haar eigen rijk. De actie heeft tegelijkertijd een verwoestende kracht gewekt. Raya stelt zich voor de taak om op zoek te gaan naar de scherven. Ze begint echter met het vinden van de volgens de overlevering laatst overgebleven draak. Zo hoopt ze de vernietiging van Kumandra tegen te houden.

Dat het er allemaal prachtig uit ziet nemen we haast voor lief, al zijn de bewegingen van de menselijke personages hier en daar wat schokkerig en op andere momenten juist weer onrealistisch soepeltjes. Dit wordt goed gemaakt door de oogstrelende locaties die door de enorme diversiteit van de landen van Kumandra uiteenlopen van bamboebossen tot berggebieden en van woestijnen tot een volgestouwde felverlichte stad. Je kunt je niet aan de indruk onttrekken dat de schrijvers en animatiekunstenaars goed gekeken hebben naar de game-industrie. Vooral de locaties lijken bijvoorbeeld te zijn geïnspireerd op The Legend of Zelda: Breath of the Wild, de baanbrekende game uit Nintendo's fameuze videospelreeks.

Producties van de animatiestudio van Disney en de inpandige concullega Pixar vallen of staan met een goed verhaal en dat is hier van twijfelachtig allooi. Ook hier dienen de vergelijkingen met videospellen zich op. Raya moet de rivaliserende buurlanden één voor één af en komt uiteindelijk tegenover de bewaker van een scherf van de stukgeslagen edelsteen te staan. Deze eindbazen worden op diverse manieren aangevallen, maar het moge duidelijk zijn dat er bij de schrijvers niet voor elk 'level' evenveel inspiratie was. Er wordt hier bovendien dankbaar gebruik gemaakt van sidekicks, zoals een lokbaby met een groep aapachtige wezens en een jonge schipper die maar al te graag Raya en haar nieuwe kompanen te pittige maaltijden voorschotelt. De uit de kluiten gewassen rollende pissebed van Raya die tevens dienst doet als vervoermiddel verdient wél een originaliteitsprijs.

Als je de trailer hebt bekeken dan is het geen verrassing dat Raya al snel de laatst overgebleven draak waar de titel naar verwijst weet op te sporen. De dynamiek die de hoofdfiguur onderhoudt met de vlotgebekte draak Sisu is een belangrijke verhaalkatalysator en humorgenerator. Actrice en rapper Awkwafina legt het er in haar vertolking van de naïeve draak allemaal wel heel dik bovenop. Vooral vlak na de kennismaking met Raya is het een stortvloed aan spitsvondigheden en haast schizofreen gedrag die de kijker in de strot wordt geduwd. Een zekere mate van vermoeidheid maakt zich dan ook al snel van je meester.

Wat misschien nog het meest steekt, behalve de schematische afwerking van het verhaal, is de superioriteit van het land van Raya dat niet voor niets de naam 'Heart' draagt. Het staat buiten kijf dat de onderdanen van Raya het zuiverst qua intenties en inborst zijn en dat leidt tot een gemakzuchtige afschildering van alle andere volkeren. Dat juist Raya en de haren recht menen te hebben op al wat goed en vredig is gaat al snel schuren. Er is dan ook een zalvende afronding vereist om dit alles vlot te trekken.

Raya and the Last Dragon is vanaf 5 maart te zien bij Disney+ (tot 4 juni 2021 alleen met VIP-toegang, daarna voor alle abonnees).