De voormalig zwijgende cowboy Clint Eastwood maakt met Invictus zijn eerste film over een politiek-historisch figuur: Nelson Mandela. Hij stuurt de film die begint als een politiek drama echter steeds meer in een richting die je niet direct zou verwachten: die van het klassieke sportmelodrama. Eastwood laat vervolgens wel zien als regisseur beide genres tot in de puntjes te beheersen.
Morgan Freeman werd gecast als Mandela. Wie anders dan hij had de rol kunnen spelen? Matt Damon, met wie Eastwood in tegenstelling tot Freeman nog niet eerder samenwerkte, werd gecast in een rol die hem goed ligt: een gewone jongen die de held wordt. Hij is Francois Pienaar, de aanvoerder van het belabberd spelende Zuid-Afrikaanse rugbyelftal.
De film opent met de vrijlating van Mandela en schakelt over naar het moment waarop hij tot president wordt verkozen. Als Mandela hoort dat de donkere Zuid-Afrikanen de naam van het rugbyteam willen veranderen omdat deze volgens hen de apartheid representeert, grijpt hij in. Met de epische woorden jullie kozen mij tot jullie leider, laat me jullie nu dan leiden houdt hij dit besluit tegen. Hij kiest ervoor de naam Springboks en het embleem te behouden en het rugbyteam in te zetten als politiek middel om de blanke en zwarte Zuid-Afrikanen dichter tot elkaar te brengen. Hij schakelt de hulp in van aanvoerder Pienaar en probeert hem en zijn team op weg naar het WK rugby in 1995 te inspireren en te helpen waar hij kan.
Met Million Dollar Baby, waarin Freeman ook een rol speelde, maakte Eastwood zijn eerste sportfilm. Invictus, dat staat voor de god van de overwinning, is echter van een ander kaliber. Het verhaal is namelijk gebaseerd op ware gebeurtenissen. Mandela heeft sport al meermaals ingezet als politiek middel. Met het aankomende WK voetbal in Zuid-Afrika deze zomer is de film dan ook actueler dan ooit. Het was namelijk Mandela die zich al jaren inzette om één van de grootste sporttoernooien ter wereld naar zijn land te halen.
De cinematografie van Tom Stern (Gran Torino, Changeling) is conform de Hollywoodstandaard, maar de grootse, imposante stadionbeelden met duizenden mensen springen er zeker uit. Naast de cinematografie doet ook de muziek er alles aan om zowel Mandela als de rugbyers als ware helden in beeld te brengen. Het stoort echter niet, omdat Eastwood het melodrama binnen acceptabele grenzen weet te houden.
Het sterkste deel van de film is echter het eerste gedeelte: de aanloop naar het WK. Hierin blijven we steeds dichtbij Mandela en krijgen we een mooi beeld van hem als mens en als politiek leider. We zien in mooie, klein gehouden scènes hoe hij met uiteenlopende mensen overlegt en beleid maakt. Hoe meer we het WK naderen, hoe meer Eastwood zijn voet van rem haalt. Dat is jammer, des te meer omdat Eastwood na de ontknoping niet weer terug gaat naar Mandela, de man om wie het eigenlijk gaat in de film. Eastwood blijkt een sportfan en samen met hem en Mandela kijk ik uit naar de ontwikkelingen van het voetbalteam op het aankomende WK. Misschien zit er wel een film in.
