Voor het eerst sinds Das Boot uit 1981 is er een rolprent die zich kan meten met de klassieke bootfilm en dat is Kapringen. Hoewel totaal anders van opzet is er die gemene deler van claustrofobie, machteloosheid, zinloosheid, het onmetelijke wachten en het constant op de loer liggende onheil. Kapringen is Deens voor kaping: de kijker weet wat er staat te gebeuren en toch zijn er weinig films zo ontwrichtend als deze.
Het is Tobias Lindholm die we hiervoor mogen bedanken. De jonge Deen, nog maar in 2007 afgestudeerd als scenarioschrijver aan The National Film School of Denmark, is een van de schrijvers van de wereldwijd succesvolle tv-serie Borgen. Drie jaar terug regisseerde hij zijn eerste speelfilm, het rauwe gevangenisdrama R. Samen met landgenoot Thomas Vinterberg schreef hij Submarino (2010) en het vorig jaar veelgeprezen Jagten. Kapringen verdient minstens zoveel lof.
Plaats van handeling is de MV Rozen, een vrachtschip dat van Mumbai op weg is naar thuisland Denemarken. Net als scheepskok Mikkel (Pilou Asbæk, de spindoctor uit Borgen en lijdend voorwerp uit R) naar huis heeft gebeld met de mededeling dat papa niet kan wachten om zijn kleine meid weer in de armen te sluiten, wordt het schip aangevallen door Somalische piraten. De bemanning wordt gegijzeld en Mikkel, zijn maat Jan en de schipper worden in een minuscuul hok zonder toilet of watervoorziening gegooid voor onbepaalde tijd en met niets anders dan hun continue onzekerheid en ontreddering. Eis: vijftien miljoen dollar aan losgeld. Peter Ludvigsen (Søren Malling, tv-journalist Torben Friis uit Borgen en inspecteur Jan Meyer uit The Killing) is de CEO van rederij Orion Seaways. Aan hem en zijn onderhandelingsteam de taak zijn mannen heelhuids thuis te krijgen.
Kapringen is een psychologische thriller en een aangrijpend gijzelingsdrama ineen. In de film wordt een krankzinnige situatie uiteengezet die elk voorstellingsvermogen te boven gaat. Aan boord volgen we de gegijzelde bemanning, belichaamd door scheepskok Mikkel, en in de boardroom van Orion Seaways zien we de directie, gebogen rondom een krakende radio, met de schier onmogelijke taak het vertrouwen te winnen van de Somaliërs. Lindholm toont deze twee perspectieven afwisselend. De een heeft geen idee van de situatie bij de ander en ook de kijker blijft op deze manier in het ongewisse. De Deen maakt de angst en wanhoop maximaal invoelbaar. Bijna fysiek is de dreiging: niet alleen Mikkel of directeur Ludvigsen is overgeleverd aan de wil en de grillen van de piraten; ook de kijker is op zn hoede.
Lindholm zit zijn personages dicht op de huid. Met een handheldcamera worden de gebeurtenissen vastgelegd, alsof ze zich voor de ogen van een reporter voltrekken. Elke seconde ademt die sfeer van ongenade en onontkoombaarheid; alsof de documentairemaker de camera, na het schieten van de afgesproken scène, gewoon door laat draaien. En in die kleine momenten zitten de grote emoties. Lindholm zet niets dik aan. Op de MV Rozen geldt geen logica of rede, maar regeren wanhoop en waanzin. En binnen de kraakhelder witte muren van die directiekamer is dat niet anders. Niks romantiek, niks heroïek, alleen de bittere realiteit.
Kapringen is een aaneenschakeling van indrukwekkende scènes maar de meest ontroerende is die waarin Mikkel, opgesloten in die bloedhete cabine, de vliegen probeert weg te houden van de zieke kapitein. Binnen die mannenwereld én binnen dat stinkende hok dat stijf staat van angst is die kleine handeling ongekend hartverscheurend.
Opnieuw een talent uit Scandinavië om in de gaten te houden en opnieuw een film die je niet in de kouwe kleren gaat zitten. De Denen flikken het m weer. Wat zit daar in het leidingwater?
