Het is vreemd gelopen met de carrière van Brendan Fraser. Ooit was hij een gevierd Hollywoodster die scoorde met blockbusters zoals George of the Jungle en The Mummy en kende zijn populariteit geen grenzen. Toen kwam de klad erin, onder meer door Frasers falende gezondheid en een Hollywoodbaas die hij van seksueel wangedrag betichtte. The Whale van Darren Aronofsky geldt als zijn comeback. En wat voor comeback.
Toch viel Aronofsky en Fraser, wiens personage Charlie bijna driehonderd kilo weegt, kritiek ten deel. De verfilming van een toneelstuk van Samuel D. Hunter werd gezien als fatshaming. Het valt echter te bezien of de criticasters ook maar een shot van de film hebben gezien voor ze met hun oordeel klaarstonden. Fraser onderging weliswaar een fikse metamorfose en droeg een pak dat een behoorlijk fysieke uitdaging was, maar geeft zijn personage zoveel menselijkheid en emotie mee dat het onmogelijk effectbejag genoemd kan worden.
Charlie is een online leraar literatuur met een grote liefde voor Herman Melvilles Moby Dick, waar de titel naar verwijst. Zijn studenten weten niet hoe hij eruitziet, omdat Charlie zich schaamt voor zijn lichamelijke voorkomen. Dat hij zijn uiterlijk niet kan laten zien wijt hij aan een technisch mankement. De leraar leidt een teruggetrokken leven, waarbij hij eigenlijk alleen bezoek krijgt van een bevriende verpleger die zich grote zorgen over zijn gezondheid maakt.
Jaren geleden, voor zijn eetverslaving haar intrede deed, zag Charlies leven er compleet anders uit. Hij had een vriendin bij wie hij een kind verwekte. Als dochter Ellie na acht jaar weer op de stoep staat, komt Charlies leven compleet op zijn kop te staan. In ruil voor een flinke som geld dwingt hij contact met zijn dochter af in de hoop dat ze haar vader beter leert kennen en begrijpen.
Het is maar al te gemakkelijk om de acteerprestaties van Fraser op te hangen aan zijn protheses. Er zijn meer acteurs geweest, zoals Jared Leto, Matt Damon en Christian Bale, die een enorme toe- of afname van gewicht ondernamen om hun rol indrukwekkender te maken, maar wat Fraser hier laat zien is ongekend. Onder alle lagen make-up en schuimrubber zit een complex gelaagd mens, met zo mogelijk nog complexere emoties.
De omvang van Charlie is weliswaar imponerend, maar was slechts een gimmick geweest als Fraser zich niet zo verdiept had in de emotionele belevingswereld van zijn personage. De toneelmatige setting past uitermate goed bij Aronofsky's regie, die qua beeldvoering uiterst sober en soms zelfs claustrofobisch is en die niet alleen maar aansluit bij Charlies zeer geringe mobiliteit. Op wat terugblikken na speelt de hele film zich in een enkele ruimte af. De komst van bijfiguren zoals een jonge missionaris en een pizzakoerier onderstreept nog maar eens hoe uitzonderlijk Charlies situatie is.
Morbide obesitas is maar al te vaak een reden tot spot, vooroordelen, walging en onbegrip. The Whale laat op excellente wijze het besef indalen dat elke lichamelijke en/of geestelijke toestand een achtergrond en een verhaal heeft. Hij is bovendien oprecht in toon en emotie, dus dikke kans dat je een pak tissues mee moet nemen. The Whale maakt bovendien duidelijk dat Fraser een getalenteerd acteur is die meer kan dan hem in eerdere rollen is gegund.
