'Facebook De Film', kan dat? Zowaar, het is te doen, zo bewijst David Fincher met zijn The Social Network. Hij nam de geboorte van Facebook, het online vriendennetwerk dat inmiddels vijfhonderd miljoen wereldburgers bezighoudt, als basis voor een vriendendrama over verraad, genialiteit, de prijs van succes en het ontbreken van één waarheid. Facebookoprichter Mark Zuckerberg schijnt The Social Network niet te willen zien jammer, want juist zijn door Jesse Eisenberg gespeelde persoon is de grote troef van de film.
Met een scheelachtige blik kijkt de filmversie van Mark Zuckerberg verlegen en brutaal tegelijk de wereld in. De jonge Harvardstudent beweegt zich onhandig maar ook vastberaden, is een hyperintelligente bèta maar snapt ook alles van sociale hiërarchie zonder er zelf effectief aan deel te kunnen nemen. Gefrustreerd door de rijke, populaire have-it-alls van de universiteit én door zijn vriendin Erica die hem in rake bewoordingen dumpt, besluit hij op een dronken avond in te breken in de online smoelenboeken van verschillende Harvarddisputen. Hij flanst de site Facemash in elkaar, waarop bezoekers steeds twee verschillende studentes krijgen voorgeschoteld met de vraag wie de lekkerste is. Gevolg: het Harvardnetwerk ligt plat.
De indrukwekkende hackactie blijft niet onopgemerkt en is het begin van Zuckerbergs weg naar de roem. Twee rijke medestudenten, de tweelingbroers Tyler en Cameron Winklevoss, vragen Mark hen te helpen met het maken van een Facebookachtige toepassing voor Harvard. Zuckerberg houdt de twee aan het lijntje, ondertussen zijn eigen Thefacebook bouwend met zijn vriend Eduardo Saverin die hij later aan de kant zet voor de gelikte, van Napster bekende internetondernemer Sean Parker (Justin Timberlake). De rest is geschiedenis: Facebook wordt een ongekende hype, maar Zuckerberg krijgt een rechtszaak aan zijn broek van zowel de Winklevosstweeling als zijn vriend Eduardo.
Die rechtszaak gebruikt Fincher als het raamwerk van zijn film: vanuit de zitting zappen we heen en weer tussen heden en verleden en tussen de perspectieven van de verschillende personages. Dé waarheid bestaat niet, wil de regisseur zeggen, maar eigenlijk is dat niet zon interessante constatering. Zuckerbergs mede-Facebookvaders Saverin, Parker en de broers Winklevoss zijn ook niet zulke fascinerende personages als Zuckerberg zelf. Zo blijkt Parker een vrij karikaturale IT-gladjakker.
Maar The Social Network blijft toch twee uur boeien, met name door de intense performance van Eisenberg en de momenten van gekwelde vriendschap die hij met Andrew Garfield neerzet; niet voor niets is The Social Network hier en daar al een bromance genoemd. Daarnaast zijn de dialogen scherp en origineel, en breit de pulserende soundtrack van Trent Reznor (Nine Inch Nails) de film sfeervol aan elkaar.
Over Facebook als maatschappelijk fenomeen zegt Fincher niet veel tot hij aan het eind van zijn film Zuckerberg toont terwijl die achter zijn laptopje zijn eigen Facebookpagina ververst en ververst en ververst, wachtend op respons van zijn ex. Op dat moment krijgen we niet alleen een inkijkje in de in hoge mate versluierde ziel van Eisenbergs personage, maar we zien ook hoe het fenomeen Facebook een geheel nieuwe, eenentwintigste-eeuwse vorm van eenzaamheid heeft gecreëerd.
