Bij velen heerst nog steeds een misplaatst romantisch beeld van het boerenbedrijf. Niet in de laatste plaats hebben televisieprogramma's zoals Boer Zoekt Vrouw hieraan bijgedragen. Ook de Boer Burger Beweging houdt graag het beeld in stand van de boer die met liefde voor het vak en de natuur zijn bedrijf runt. In werkelijkheid is de boerderij door de schaalvergroting een fabriek geworden. Dit betekent echter niet dat de echte authentieke boer niet meer bestaat.
Op de afgelopen editie van het IDFA sleepte de innemende documentaire Gerlach naar regie van Aliona van der Horst en Luuk Bouwman de prijs in de wacht voor beste Nederlandse documentaire. Zonder te dwepen met valse romantiek portretteren de makers het leven en de inborst van boer Gerlach van Beinum die onder de rook van Schiphol het hoofd boven water probeert te houden. De opnames begonnen al vijf jaar geleden toen niemand nog van Caroline van der Plas of Farmers Defence Force had gehoord.
Al ruim zestig jaar runt Gerlach zijn akkerbouwbedrijf in een vorm die volgens velen niet meer past bij de moderne tijd. Zijn grond is omringd door auto- en snelwegen. De buren zijn een fastfoodrestaurant die naar de mening van Gerlach zijn nachtrust verstoort en distributiecentra die ogen als troosteloze blokkendozen. De akkerbouwer heeft zijn zaak tegen zijn buren nog niet voor de Raad van State gebracht of het volgende conflict staat hem alweer te wachten.
De gemeente Amstelveen is van plan de landbouwbestemming te wijzigen in bedrijfsterrein met zelfs de dreiging van onteigening. Van der Horst en Bouwman leggen sterk de nadruk op de sociale kring rondom Gerlach, waarop hij al decennia kan rekenen. De vele tegenslagen ondergaat Gerlach, die zo een oudere broer van Matthijs van Nieuwkerk had kunnen zijn, gelaten en met nuchter optimisme. Hij heeft in al die jaren van oprukkende 'vooruitgang' wel geleerd dat zich druk maken weinig oplevert. Hij vindt rust in een handmatig ambacht zonder moderniteiten als machines.
Prachtig zijn de droneshots van het kleine boerenbedrijf, die het geografische isolement van Gerlach afzetten tegen juist het vangnet van vrienden en bekenden die hem steunen. Gerlach is een laatste der Mohikanen die met zijn positieve levensfilosofie weerstand probeert te bieden tegen factoren waarop hij nauwelijks invloed heeft. Want naast het kapitalisme en een almachtige overheid moet hij ook nog eens opboksen tegen klimaatverandering. Op de warmste dag in de Nederlandse geschiedenis heeft het weinig zin om aan het werk te gaan.
Gerlach is een inspirerend document van een David die tegen meerdere Goliaths vecht, maar dat doet met een heerlijk eigenwijze instelling en een flinke dosis humor en realisme. De filmmakers, die een persoonlijke connectie met de boer hebben, brengen het leven van Gerlach zonder opsmuk voor het voetlicht. Onbedoeld, maar wel doelbewust schetsen ze een scherp contrast met de schreeuwerigheid waarmee het boerenbestaan in media en politiek de laatste jaren de aandacht opeist. Voor een man als Gerlach van Beinum kan je allemaal maar ontzettend veel respect en bewondering hebben.
