Regie: Renato De Maria | Scenario: Renato de Maria | Cast: Pietro Castellitto (Isola), Matilda De Angelis (Yvonne), Tommaso Ragno (Marcello), Isebella Ferrari (Nora), Maccio Capatonda (Denis Fabbri), Luigi Fedele (Amedeo), e.a. | Speelduur: 99 minuten | Jaar: 2022

Waar Adolf Hitler het ooit wilde schoppen tot kunstenaar maar werd afgewezen voor de kunstacademie, wilde zijn Italiaanse evenknie Benito Mussolini aanvankelijk aan de slag als leraar. Lang heeft 'Il Duce' niet voor de klas gegaan. Zijn socialistische sympathieën veranderden gaandeweg in wat we nu kennen als het fascisme. Net als bij Hitler probeerden ook de Italianen meerdere malen om Mussolini uit te schakelen of dwars te zitten. Vier pogingen om zijn leven te benemen strandden, de vijfde vormde zijn executie.

Rapiniamo il Duce biedt een wel heel uitzonderlijke kijk op een van deze verhalen, al gaat het hier niet om moord. De Milanese wapenhandelaar annex zakenman Isola vormt in deze actiekomedie van Italiaanse bodem een sterrenploeg met als doel Mussolini van zijn goud te beroven. De directe aanleiding? De oorlog loopt tegen zijn einde, de nazi's verliezen steeds meer terrein en de fascistische machthebbers onder leiding van Mussolini dreigen met hun geld te vluchten naar het neutrale Zwitserland.

Regisseur Renato De Maria heeft duidelijk de kunst afgekeken bij vakbroeder Quentin Tarantino en stripboekverfilmingen. Hij schotelt ons een onrustig allegaartje aan stijlen voor, compleet met de nodige anachronismen. Nu is een Italiaans gezongen uitvoering van de Rolling Stones-hit Paint It Black die meerdere keren opdoemt nog niet eens het grootste probleem. En dat zegt wat. Isolo zoekt zijn nieuwe wapenbroeders een voor een op, waarbij ze kort worden geïntroduceerd met stripanimaties. Het voelt geforceerd hip aan.

Toch zijn de stilistische keuzes van De Maria niet het grootste probleem van deze gammele actiekomedie. Het begint al met de uiterst belabberde karakterintroducties. De film opent in een Milanese bioscoop waar het verzet vertegenwoordigd door Isola iets bekokstooft met een medestrijdster. Er worden wat namen en termen de huiskamer in geslingerd, maar enige context ontbreekt. Daarna zien we een wapendeal die uit de hand loopt en de chaos compleet maakt.

Isola blijkt verliefd op de vertolkster van de Italiaanse Paint It Black. Deze Yvonne zingt wel meer liedjes die totaal niet bij de jaren veertig passen, maar soit. Yvonne, die eigenlijk ook weer niet zo heet, is de maîtresse van de fascist die lokaal de lakens uitdeelt en hij is weer getrouwd met een filmactrice die net iets te veel in zichzelf gelooft. Doordat het in het begin gissen is wie wie is, is de verwarring is compleet. Een beetje meer uitleg niet had misstaan.

De Maria's komedie blijkt met name een excuus om rommelige actiescènes aan elkaar te rijgen en vooral veel plotmatige rookgordijnen op te werpen. Nu is dat voor de personages wellicht nog effectief als de fascisten voor het lapje moeten worden gehouden, maar voor de kijker wekt het al snel ergernis. Ondanks de hoge productiewaarde, strakke regie en knappe computereffecten die een door bombardementen verwoest Milaan tonen, wil het plotmatig maar niet echt vlotten.

Isola verzamelt mensen om zich heen die op hun eigen disciplines hun mannetje of vrouwtje staan, zoals bomexperts en autocoureurs. Het is een zooitje ongeregeld, wat voor De Maria aanleiding was om de nodige grappen, grollen en verwikkelingen mee op te tuigen, maar het casten van excentriekelingen is ook wat gemakzuchtig. Vreemde kostgangers spreken immers grotendeels voor zichzelf. In dit geval dragen ze De Maria's film allesbehalve.

Hier wordt een wel heel vrije versie van de werkelijkheid geschetst en De Maria tracht dit te doen met matige, vlakke humor en veel wanorde. Hierbij haakt hij aan op het subgenre van de heistfilm, maar voegt hier geen enkele vorm van originaliteit aan toe.

Rapiniamo il Duce is te zien bij Netflix.