Het heeft even geduurd voor we À lOrigine in de Nederlandse bioscopen konden bewonderen. De film ging al in mei 2009 in première op het filmfestival van Cannes en leek daarna in de vergetelheid te belanden totdat een distributeur alsnog besloot de verdwaalde film in Nederland uit te brengen. Het is meer dan terecht, want À lOrigine is een van de betere Franse films van de laatste tijd die bovendien een bijzonder universeel verhaal vertelt.
De kleinschalige oplichter Paul staat centraal in deze laatste film van regisseur Xavier Giannoli. Paul verdient zijn geld met illegale praktijken, maar is er nooit in geslaagd een grote speler te worden. Als hij toevallig in een klein Frans stadje belandt waar iedereen denkt dat hij is gekomen om het werk te hervatten aan een snelweg, waarvan de bouw enkele jaren terug is stopgezet, denkt Paul (die zich voordoet als Phillipe Miller) dat hij op deze manier gemakkelijk een extra zakcentje kan binnenhalen.
De zaken lopen echter uit de hand als hij merkt hoezeer de dorpelingen op hem leunen. Het is een plaats waar de recessie hard heeft toegeslagen en de werkloosheid hoog is. Iedereen hoopt dat de aanleg van de langverwachte snelweg het begin is van een nieuwe toekomst en Paul wordt meegesleurd door dit enthousiasme. Hij besluit alles in het werk te stellen de weg af te bouwen, zonder de maatschappij die de bouw in eerste instantie stillegde hiervan op de hoogte te brengen. Als hij ook nog eens hopeloos verliefd wordt op de lokale burgemeester, is er echt geen weg meer terug.
Het verhaal van Á lOrigine is er één in de categorie te vreemd om verzonnen te zijn. De film is dan ook gebaseerd op het waargebeurde verhaal van een man die er daadwerkelijk in slaagde een stuk weg aan te leggen zonder dat iemand buiten het desbetreffende dorp hier weet van had. Toen de oplichter uiteindelijk werd gearresteerd, besloot de politie het inmiddels geasfalteerde wegdek weer open te breken.
De rol van Paul/Phillipe Miller wordt in de film gespeeld door de Franse ster François Cluzet, die meer dan eens aan Dustin Hoffman doet denken. Cluzet, bekend van films als Ne Le Dis à Personne en Les Petits Mouchoirs, is in Frankrijk een grote ster maar geniet in Nederland niet erg veel bekendheid. Dat is onterecht, want Cluzet bewijst in À lOrigine maar weer eens dat weinig Europese acteurs zon blijvende indruk achterlaten als hij. De ontwikkeling die Paul gedurende de film doormaakt, van initiële verbazing over de goedgelovigheid van de dorpelingen tot zijn vastberadenheid om de aanleg van de weg te voltooien, wordt door Cluzet griezelig goed neergezet en het kost de kijker dan ook geen enkele moeite mee te leven met deze oplichter, die de hele boel belazert maar dat uiteindelijk probeert recht te zetten.
Door de twee grote troeven die Xavier Giannoli met Cluzet en de al bijna net zo briljante actrice Emmanuelle Devos in handen heeft, moet hij wel heel erg zijn best doen de film alsnog te laten mislukken. Toch lukt dat hem nog bijna, met name omdat het verhaaltje niet genoeg stof biedt voor een film van 130 minuten. Hoewel Giannoli sinds de première in Cannes al een klein half uur uit de film schrapte, had een weinig toevoegend subplotje met Gerard Dépardieu bijvoorbeeld makkelijk weggelaten kunnen worden.
Gelukkig wordt dit nooit te storend, omdat de film simpelweg te veel andere kwaliteiten heeft. De acteurs zijn fantastisch en bovendien is het universele verhaal, dat zich net zo goed in elk ander land had kunnen afspelen, ook nog eens ijzersterk. Het levert een bijzonder fijne film op die in eerste instantie alleen nog maar lekker wegkijkt, maar gaandeweg steeds meer intrigeert en op het eind, als Paul verstrikt raakt in zijn eigen web van leugens, zelfs weet te ontroeren.
