Een lamlendige underdog die het tot bonkige held schopt, een stoere chick, een lekker wijf en boze aliens: meer is er niet voor nodig om een tienerpubliek naar de bioscoop te trekken. Heel veel meer is Battleship ook niet. De kijker krijgt precies wat hij verwacht: een gelikte, van special effects overlopende en in testosteron gedrenkte invasiefilm. Transformers meets Pearl Harbor.
In 2005 is een planeet ontdekt die dermate lijkt op die van ons dat er wellicht leven op mogelijk is. Een team wetenschappers zendt vanuit een basis op Hawaï radiosignalen uit naar deze planeet G, in de hoop op respons. En die krijgen ze, in de vorm van vijf voertuigen die anno 2012 koers zetten richting aarde. Eén buigt af naar Azië, de rest kiest voor Hawaï. In de Pacific is het druk: marines van veertien landen zijn bijeengekomen voor RIMPAC, een grootse internationale militaire oefening. De Japanse vloot ligt gebroederlijk naast die van de Verenigde Staten. Op dag één strijden de legers op het voetbalveld, daarna wordt het serieuzer. Hawaï, marineschepen, Japan: klinkt bekend. In de baai waar deze landen eenenzeventig jaar geleden oorlog tegen elkaar voerden, moeten zij het nu samen opnemen tegen een buitenaardse vijand die het zo te zien niet al te best voor heeft met de mensheid.
Aan lanterfanter Hopper, door zijn broer Stone bij de marine ingeschreven, de taak met zijn schip weerstand te bieden aan het geavanceerde schietlustige, extraterrane metaal. En dan zal zijn schoonpa, opperbevelhebber van de marine, maar met zijn troepen buiten de brandhaard, hem ook eindelijk wel erkennen als huwelijksmateriaal voor zijn dochter.
Waar de strijd doorgaans in de ruimte wordt beslecht of gevoerd wordt door een select gezelschap aan wal, voltrekt deze oorlog tussen mens en buitenaards wezen zich op zee. Het is de meest originele insteek in deze verder volgens het boekje gemaakte blockbuster van Peter Berg (Hancock) waarin het een komen en gaan is van bicepsen, oneliners en AC/DC-gitaarlijnen. De film is losjes gebaseerd op het beroemde Hasbro-spel Zeeslag en zit computertechnisch piekfijn in elkaar. Maar met richting kijker vliegende brokstukken wordt wel erg kwistig omgesprongen.
Berg zorgt ervoor dat hij na zijn in het Midden-Oosten gesitueerde The Kingdom - niemand voor het hoofd kan stoten. Het zijn de Japanners die het partijtje voetbal winnen op steenworp afstand van Pearl Harbor. Oorlogsveteranen al dan niet zonder benen hervinden hun strijdlust en helpen eigenhandig mee aan de overwinning. De torenflat die getroffen wordt staat niet in het Westen, maar in Hongkong.
Tegelijkertijd eist hij niet veel van zijn kijker, die alles voorgekauwd krijgt. Je kunt al vraagtekens plaatsen bij de verbeelding van angst door middel van een hevig bibberend been, maar mocht de kijker de link niet leggen, dan krijgt hij het nog een tweede keer te zien. Voor degene die het dan nog niet doorheeft voorziet het personage in kwestie zijn beven van letterlijk commentaar. En in een van de schaarse momenten van rust kan Rihannas personage wel even wat neuriën. Alsof het kiezen was tussen deze oplossing of het onderschrift: Zij kan heel goed zingen. Zo goed dat ze er wereldberoemd mee is geworden.
Maar het grootste mankement is dat een scifi die zich bedient van alles wat de bioscoopbezoeker gewend is en die volgens het bekende patroon verloopt, niets biedt wat we niet al eerder en beter gezien hebben. Een van de pilaren van de rampenfilm is de relativerende humor en met name daarin schiet deze film tekort. De grappen zijn niet geslaagd of de timing is ongelukkig. Taylor Kitsch is geen Will Smith.
Battleship speelt leentjebuur bij eerdere sciencefiction- en rampenfilms, van War of the Worlds tot Titanic. Het epos brengt een geestig bedoelde aha-erlebnis (2001: A Space Odyssey), haalt inspiratie uit onverwachte hoek (The Simpsons Movie) en heeft een vermoedelijk onbedoelde referentie aan The A-Team te pakken. Maar het blijven toch vooral de Decepticons (Transformers komt ook uit de stal van Hasbro) die Pearl Harbor aandoen. Aanzwellende muziek, bombast, krijgsmachtverheerlijking en heroïek: het zijn niet alleen de setting en de spelers die overeenkomen met de smaak van Michael Bay.
Vermakelijk? Ja. Spectaculair? Driewerf ja. Maar ook weinig genuanceerd, voorspelbaar en soms eenvoudigweg irritant. Deze nieuwste strijd tussen mens en buitenaards gespuis is verre van wereldschokkend.
