in Recensies
Update:
Dennis Alink, bekend als filmenthousiasteling en regisseur van documentaires over George Sluizer, Herman Brood en Freek de Jonge, heeft zijn fictiefilmdebuut gemaakt. Out kun je onderbrengen bij de queerfilm, waarbij alle ingrediënten van het genre aan bod komen: van het ongemak om zich te outen tegenover je familie tot rauwe seks. Er wordt prima geacteerd en sommige shots ogen fraai, maar inhoudelijk heeft deze arthousefilm bitter weinig te bieden. De scenarist in Alink zal flink wat origineler uit de hoek moeten komen als hij nog eens een fictiefilm maakt.
Out is meer dan waarschijnlijk zeer autobiografisch. Centraal staat Tom, een biseksuele filmfanaat die samen met zijn vriendje en geluidstechnicus Ajani meer wil dan het saaie dorpje in Twente waar hij is opgegroeid. Hij krijgt de kans om te studeren aan de Nederlandse Filmacademie in Amsterdam en het leven lacht hem toe. Maar Tom voelt zich overal een buitenstaander en wanneer Ajani iets totaal anders wil, raakt hij ook van hem vervreemd.
Wat er aan de hand is met Tom blijft vaag. Op school gedraagt hij zich als een arrogant ettertje dat vindt dat zijn medestudenten Tarkovski en Bergman gezien moeten hebben. Tegenover zijn nieuwe queervrienden toont hij te weinig zelfvertrouwen om zichzelf te zijn. Hij wil erbij horen en dan toch weer niet. Daardoor botst het met Ajani, die wel vlotjes contacten maakt. Tom is mogelijk op zoek naar een meer volwassen zelfbeeld. Maar of hij dat in de film bereikt, wordt nooit duidelijk.
In de finale laat Alink Tom door een sadomasochistische hel gaan. Maar interessant is dat niet omdat je nooit te weten komt welke impact die ervaring op hem heeft. Eveneens weinig boeiend vormt de aanloop naar die groteske scène in de onderbuik van Amsterdam. Veel scènes - die soms bestaan uit shots zonder midden of einde - zijn slices of life en dragen niets bij aan de dramatische opbouw. Zo is er een lang gesprek onder de queervrienden dat abrupt eindigt wanneer de enige heterogast een dollende zwarte jongen een slaaf noemt. Wordt uiteindelijk niets mee gedaan.
Er wordt best wel goed en realistisch geacteerd. Maar de overbodige troep had Alink moeten wegknippen, al hield hij dan waarschijnlijk maar vijfentwintig minuten over. Het beste aan Out is de sfeervolle zwartwitfotografie. Vaak kiezen filmmakers voor zwartwit omdat ze hun film dan kunst kunnen noemen. Het pleit voor Alink dat het zwartwit hier wel werkt, ook al hangt er een arty-fartygeurtje aan zijn film. Vergelijk het een beetje met La Haine van Mathieu Kassovitz. Net zoals het leven van de hoofdpersonen in die film is dat van Tom behoorlijk kleurloos en gespeend van optimisme.
Heel af en toe kun je glimlachen. In de leukste scène uit de film wordt Tom op de Nederlandse Filmacademie ontboden. Van zijn hautaine mentors, gastrollen voor Henry van Loon en Victors Löw, krijgt hij te horen: "Met de filmliefde zit alles goed, maar je maakt geen contact, joh." En Tom kan ophoepelen. Dit satirische moment lijkt een dikke middenvinger richting leraars van de Filmacademie. Waren alle scènes van de film zoals deze, dan had je bijna een Tom DiCillo-film. Maar van die korte en entertainende fragmentjes zijn er te weinig.
Alinks film zal mogelijk goed scoren op queer- en andere arthousefestivals, maar een grote publiekstrekker gaat Out niet worden. Daarvoor is het onderwerp te niche en te weinig origineel en het script te ondermaats. Wanneer je achteraf denkt "ja, toch wel mooie fotografie", dan heeft die film altijd een zwaar probleem.
