'Together 99': passende ode aan het eerste deel
Recensie

'Together 99': passende ode aan het eerste deel (2023)

Verrassende opvolger van Together brengt de commune vierentwintig jaar later innemend in kaart.

in Recensies
Leestijd: 2 min 22 sec
Regie: Lukas Moodysson | Scenario: Lukas Moodysson | Cast: Gustaf Hammarsten (Göran), Shanto Roney (Klasse), e.a. | Speelduur: 115 minuten | Jaar: 2023

Together 99 brengt verrassend in kaart hoe het de leden van de commune uit Together vierentwintig jaar later vergaat. In 1999 zijn alleen Klasse en de meegaande Göran nog over. De idealen van de jaren 1970 lijken lang geleden vervlogen. Als Göran herinneringen ophaalt aan de goede oude tijd nu hij bijna jarig is, besluit Klasse stiekem alle woongenoten van vroeger uit te nodigen voor het verjaardagsfeest. Dat leidt tot vele geestige botsingen.

Spanningen van weleer spelen niet alleen op tussen de verschillende personages, maar ook in de personages zelf, afgezet tegen hun hippietijd. Dat laatste levert amusante tegenstrijdigheden op. Het principiële stel dat de commune verliet wegens de aanschaf van een televisie werkt nu voor een omroep, terwijl de luide feministe Anna tegenwoordig wel haar oksels scheert. Het verdwijnen van idealen doet ook lachen bij Eriks transformatie van verstokte communist tot conservatief, waarin de drang tot preken wel overeind is gebleven.

Typerend voor regisseur Lukas Moodysson zweeft de camera door het huis met vlotte montage en provisorische positionering, waardoor de interacties tussen personages direct en naturel aanvoelen. De situaties blijven daardoor levendig en humoristisch, terwijl wel heftige onderwerpen zoals psychische aandoeningen of eenzaamheid onder ouderen aan bod komen. Die scherpe balans tussen wrang en luchtig laat de beproevingen van de personages sterker inwerken dan de puur deprimerende werken van Moodysson, zoals Lilya 4-Ever.

Zo slaagt de regisseur in de uitdaging om de moraal van saamhorigheid uit te dragen, terwijl de personages minder mee kunnen werken met hun dit keer wat cynischer houding. Hij valt niet in gemakkelijke herhaling - zo ontbreekt het karakteristieke nummer S.O.S. van ABBA - maar geeft hij een verfrissende kijk op leven in een commune met lichte echo's uit het verleden. De ontroerende verbondenheid tijdens een pot voetbal in Together maakt nu plaats voor een wringende desillusie, die resoneert in de huidige onverschilligheid tegenover onder andere de ecologische catastrofe, genocide, fascisme en het coronavirus.

Toch zoekt Together 99 ook naar optimisme. Het spat van de vrolijke handgeschreven tussentitels die eraan herinneren dat dit een film is. In een van de geestigste situaties kondigt Lena aan dat de jongedame die ze mee heeft genomen wel eens een dochter van een aanwezige kan zijn, waarna de camera de ongemakkelijke blikken droog documenteert. Ook de toevoeging van de voor iedereen onbekende Peter Steen die doet alsof hij onderdeel van de groep was, blijkt spitsvondig, herkenbaar voor elke reünie.

Nergens verandert de komedie in een klucht, waardoor de onvermijdelijke moraal subtiel naar boven borrelt. In een net zo treffende conclusie als in Together viert goedgemutst doorploeteren hoogtij, tegen alle redenen om bij de pakken neer te zitten in. Daarmee voelt dit vervolg als een passende ode aan de innemende commune van het eerste deel.