Trishna
Recensie

Trishna (2011)

Michael Winterbottom probeert een klassieke roman modern en Bollywoodachtig te verfilmen. Het experiment faalt jammerlijk door de onevenwichtige aanpak.

in Recensies
Leestijd: 3 min 26 sec
Regie: Michael Winterbottom | Cast: Freida Pinto (Trishna), Riz Ahmed (Jay), Roshan Seth (Jays vader), e.a. | Speelduur: 113 minuten | Jaar: 2011s

Het cv van Michael Winterbottom telt op dit moment zo’n twintig bioscoopfilms. Het werk van de Brit, die er een heel gelijkmatige productie op nahoudt (ongeveer één film per jaar), is enorm divers wat thematiek en genres betreft. Winterbottom maakte documentaires, komedies, drama’s en thrillers voor zowel het grote scherm als televisie. Hij gaat hiervoor de halve wereld over. Zo filmde hij in een door oorlog verwoest Sarajevo, trok hij zich het lot aan van twee Afghaanse vluchtelingen, maakte hij een statement over de praktijken in de Guantanamogevangenis en volgde hij de ingrijpende zoektocht in Pakistan naar een vermoorde journalist. Winterbottoms nieuwste, het melodramatische Trishna, speelt zich volledig af in India.

Winterbottom is een groot liefhebber van het oeuvre van de klassieke Britse auteur Thomas Hardy en waagde zich al twee keer eerder aan een verfilming. Voor Trishna baseerde de filmmaker zich op Tess of the d’Urbervilles, dat ook al eens door collega Roman Polanski onder handen werd genomen. Winterbottom geeft een ongewone multiculturele draai aan Hardy’s roman over het wel en wee van plattelandsmeisje Tess. Dit keer heet ze echter Trishna, wordt ze vertolkt door Freida Pinto en woont ze in een armoedig hutje in India. Het is een mooie jonge vrouw die veel in haar mars heeft maar ten onder dreigt te gaan aan de grillen van het lot en vooral die van een veeleisende man.

De betoverende Trishna maakt tijdens een dansfestijn van een groot hotel kennis met rijkeluiszoon Jay Singh. De jongen heeft zijn opleiding in Engeland gevolgd en staat op het punt een hotel van zijn vader in Rajasthan te runnen. Het is liefde op het eerste gezicht en de twee lopen elkaar meermaals tegen het lijf. Door een ongeluk wordt de jeep van Trishna’s vader onbruikbaar. Jay biedt het meisje aan om voor hem te komen werken in zijn hotel. Voor Trishna lijkt het de uitgelezen kans om iets van haar leven te maken en zelfs, na Jays aandringen, een opleiding te volgen. Haar collega’s in het hotel mogen echter niet weten dat ze een relatie met de manager heeft. Het jonge stel moet dan ook de meest onmogelijke capriolen uithalen om hun liefde verder uit te diepen.

Het heeft allemaal iets onvervalst romantisch, maar de zeepbel wordt doorgeprikt omdat Trishna ergens halverwege een merkwaardig omslagpunt kent. Juist omdat je je vinger er moeilijk op kan leggen had dit heel verrassend kunnen uitpakken. Bij Winterbottom wekt het echter vooral ergernis op. Dit besef dringt door als de relatie tussen Trishna en Jay wel heel bizarre en vooral nare vormen heeft aangenomen. Er gaat al heel wat ellende aan vooraf, maar dat weet het jonge stel nog best aardig op te vangen. Niet alleen Jay, maar het hele drama waarin hij opereert, blijkt een wolf in schaapskleren en doet je al het voorgaande heroverwegen. Zo is het leed dat Trishna te verstouwen krijgt grotesk en theatraal en laat het bovendien weinig ruimte voor emotionele verdieping. Als het jonge stel na een ingrijpende gebeurtenis heel wat te bespreken heeft, loopt Jay letterlijk weg van de discussie.

Naast Hardy’s roman heeft Winterbottom de opbouw en dramatiek van de gemiddelde Bollywoodfilm als leidraad aangehouden. Hier wringt vooral de schoen, omdat dit een ongelukkig gekozen hybride van genres en invalshoeken oplevert. Zo komen complexe thema’s die in India spelen als de industrialisatie, het verschil tussen arm en rijk en de verstedelijking er bekaaid vanaf. Winterbottom wekt voortdurend pretenties op en werkt deze vervolgens slechts oppervlakkig uit. Trishna is een zelfbewuste jonge vrouw die er niet voor terugdeinst om de handen uit de mouwen te steken en haar verantwoordelijkheid te nemen. Waarom komt ze niet meer voor zichzelf op en slachtoffert ze zichzelf aan het allesbeheersende lot zodra Jay zich er tegenaan bemoeit? Waar collega Danny Boyle er bij zijn Slumdog Millionaire (het debuut van Pinto) wel in slaagde een universeel drama op te zetten, slaagt Trishna er niet in de culturele verschillen geloofwaardig en invoelend over te brengen.