Spring Breakers
Recensie

Spring Breakers (2012)

Prachtig kleurrijke kitsch die op ambigue wijze gehakt maakt van jeugdig hedonisme, maar daar ook de schoonheid van inziet.

in Recensies
Leestijd: 2 min 48 sec
Regie: Harmony Korine | Cast: James Franco (Alien), Selena Gomez (Faith), Vanessa Hudgens (Candy), Ashley Benson (Brit), Rachel Korine (Cotty), e.a. | Speelduur: 94 minuten | Jaar: 2012

De marketing van Spring Breakers vol jongedames in bikini's zal menig nietsvermoedend persoon naar de bioscoop lokken, maar zij die alleen voor de ‘lekkere wijven’ gaan, zullen goed mogelijk van een koude kermis thuiskomen. Want Spring Breakers mag dan wel veel jonge, voortdurend schaars geklede meiden bevatten, het is een veel gecompliceerdere film waarbij meerdere lagen onder het zwemgoed verborgen gaan. Regisseur Harmony Korine is gefascineerd door het hedendaagse hedonistische onderdeel van de jeugdcultuur dat ‘spring break’ heet en benadert dit onderwerp op een zeer ambigue manier die een simpele veroordeling of viering uit de weg gaat.

Spring break is de week pauze die studenten in Amerika midden in het semester krijgen. Een deel van hen grijpt die gelegenheid aan om te gaan feesten in een van de vele zonovergoten kustplaatsen die het land rijk is, waarbij vooral die in Florida populair zijn. En dan niet een beetje feesten, maar volledig los gaan. Voor de vier studentes van de titel is het nog meer dan dat: het is een droom, een utopie, hoe het leven eigenlijk zou moeten zijn. Het excessieve hedonisme van de drank, drugs en het dansen representeren voor hen de Amerikaanse droom: geen verantwoordelijkheden, maar genot altijd binnen handbereik.

Daarvoor zijn de meiden bereid om ver te gaan, erg ver. Het startkapitaal voor de reis naar Florida wordt met geweld bij elkaar gespaard, maar voor de studentes is het 'net een videospelletje'. Geeft Harmony Korine daarmee cynisch commentaar op de huidige generatie jongeren die alleen voor eigen genot leven en de werkelijkheid uit het oog zijn verloren? Ja en nee. Die kritiek zit wel in Spring Breakers, maar met de prachtig kitscherige cinematografie benadrukt Korine ook de aantrekkingskracht van de droom van de dames. De beeldtaal die hij gebruikt, bewandelt de scheidslijn tussen realiteit en droom (of nachtmerrie), wat de ambigue sfeer van de film alleen maar versterkt.

Dit geldt ook voor hoe Korine de film opent, met een agressieve montage van anonieme, feestende lichamen op een strand met nadruk op ontblote borsten, billen en spieren, terwijl Skrillex uit de speakers schalt. Het is tegelijk een expliciete versie van bepaalde springbreakprogramma's van MTV als een frontale aanval daarop en op de kijker. Nachtmerrieachtig, maar volgens drugsdealer Alien (een glansrol van James Franco) de Amerikaanse droom. Nadat de vier meiden de keerzijde van hun hedonisme ontdekken, vangt hij ze op om alles nog een stapje verder te laten escaleren in zijn wereld.

Alien is echter ook een gevoelige jongen met simpele dromen van hedonistisch geluk, en de samensmelting van al die dromen komt fantastisch tot uiting in een geheel níét-ironische montage die begint met het zingen van een Britney Spears-ballade. Tussendoor worden sekse- en machtsverhoudingen op hun kop gezet in scènes als die waarin Alien door de meiden wordt gedwongen op zijn eigen fallische geweren te zuigen. En zo is Spring Breakers deels een film van verschuivingen, deels van herhalingen van mantra's en beelden. Het is een zoektocht naar vrijheid en escapisme, badend in een roze kleurenpalet en neonverlichting. Waarbij ook de beperkingen en gevaren van die zoektocht ruim aan bod komen. De ambiguïteit waar Korine naar streeft, komt ook terug in de filmstijl, die balanceert tussen lelijke kitsch en prachtig impressionisme.