Tijdens een wedstrijd Koranteksten citeren wordt een lastige vraag gesteld. Niemand weet wat de betekenis is van dat ene woord dat de lerares opleest. Grote onrechtvaardigheid blijkt het juiste antwoord te zijn. De deelnemers - allemaal meisjes - lijken het voor het eerst te horen. Wadjda gaat over vrouwenonderdrukking. Toch is de film geen moment mistroostig. Hoopvol durft hij zelfs te zijn.
Dit regiedebuut van Haifaa Al-Mansour is om twee redenen opmerkelijk te noemen. Ten eerste is het nooit eerder voorgekomen dat een vrouwelijke regisseur een speelfilm maakte in Saoedi-Arabië. Ten tweede gaat die film ook nog eens over vrouwenonderdrukking, waarmee de filmmaakster dus direct haar eigen positie bekritiseert. Moedig, dat is dit drama zonder meer. Dat er wat schoonheidsfoutjes in zitten, valt voor lief te nemen.
Het titelpersonage in Wadjda is een tienjarig meisje dat duidelijk anders is dan haar klasgenootjes. Ze luistert naar Engelstalige muziek, weet de teksten niet van de vrome liedjes in het schoolkoor en zou het liefst leren fietsen, iets wat uit den boze is voor vrouwen in Saoedi-Arabië. En toch zet Wadjda door, want ze moet en zal haar buurjongetje voorbij crossen.
Het streven naar dat kleine beetje meer gelijkheid is waar deze film over gaat. Al-Mansour had er ook voor kunnen kiezen om zich te concentreren op de verplichting om hoofddoeken te dragen, maar heeft er goed aan gedaan om het kleiner aan te pakken. Enigszins veilig voelt haar debuut daardoor wel aan, maar dat is ook juist wel fijn. In plaats van dat ze de ellende van vrouwenonderdrukking laat zien, toont ze dat er ook altijd ruimte is voor dromen najagen. En als je kijkt naar wat zij voor elkaar heeft gebokst, gaat Wadjda dus ook voor een deel over haarzelf. Met die gedachte in het achterhoofd is dit een heerlijke film om te zien.
Toegegeven, vlekkeloos is dit drama niet. De montage is af en toe houterig, het hoofdrolspelertje is geen groots talent en er wordt wel erg veel gehamerd op de scheve verhoudingen tussen man en vrouw, en hoe normaal die gevonden moeten worden. Maar dat dat uiteindelijk nauwelijks afbreuk doet aan het geheel, zegt wel iets over de charme die de film uitstraalt.
Wadjda viel eerder al in de prijzen op het filmfestival van Venetië en werd publieksfavoriet op het afgelopen International Film Festival Rotterdam. Nog mooier werd het vorige maand, toen in Saoedi-Arabië de wet werd afgeschaft die vrouwen verbiedt om te fietsen. Zou dat iets te maken kunnen hebben met het internationale succes van de film? Na het zien van Al-Mansours debuut geloven we daar graag in.
