El Hadj Mohamed El Anka was één van de belangrijkste grondleggers van de Algerijnse moderne volksmuziekstroming chaâbi. De Arabische term betekent letterlijk 'van het volk'. De volksmuziek die El Anka mede ontwikkelde vormde een reactie op de dominante Berberse, Arabische en Andalusische muziekstromingen, die te weinig de stem en gevoelens van de gewone Algerijn verwoordden. El Anka groeide in de vroege jaren vijftig van de vorige eeuw uit tot een waar muzikaal en cultureel fenomeen met popsterrenstatus. Aanvankelijk werd door de elite nog neergekeken op de volkse muziek, maar toen El Anka een positie in het conservatorium van Algiers had verworven, kon niemand meer om hem heen. De geschiedenis gooide met de onafhankelijkheidsstrijd tegen de Fransen roet in het eten. Algerije en de chaâbimuziek raakten versnipperd en haast vergeten.
Niet bij de bejaarde beoefenaars ervan, die op wat thuisblijvers na, uitwaaierden naar onder meer Marseille en Parijs. Opvallend was dat in de naoorlogse jaren waarin de muziekstroming werd geboren en tot volwassenheid kwam etnische en religieuze verschillen er niet toe deden. De muziek van het volk werd omarmd door zowel moslims als joden, ondanks het feit dat duizenden kilometers verderop de staat Israël reeds gesticht was. De Iers-Algerijnse filmmaakster Safinez Bousbia betrad tien jaar geleden een klein winkeltje in Algiers, waar ze in gesprek raakte met de eigenaar, ooit een volleerd beoefenaar van chaâbi. Zo kwam ze op het spoor van de oude musici en de boeiende historie van chaâbi die in de kashbas van de Algerijnse hoofdstad ontstond. Bousbia besloot de mannen op te sporen en ze te herenigen. De reünieband werd El Gusto gedoopt.
De insteek en de intenties van de documentaire die Bousbia aan de muzikanten wijdde, blijven enigszins vaag. Is het haar te doen geweest om de geschiedenis van de chaâbi of om de hereniging van de muzikanten? De persoonlijke invalshoek die de filmmaakster meegeeft aan haar historische muziekportret werkt best aardig. Bousbia stelt zich bescheiden op door kort aan te geven hoe ze emotioneel geraakt werd door de kracht van de muziek. Ze laat de camera door de straten van de kashba zweven en wisselt dit af met de intense muziek. Bousbia pakt haar kijkers er met gemak mee in, maar de krachtige impact die ze in slechts een paar minuten oproept, houdt jammer genoeg niet lang aan. Wat volgt is een lastig door te ploegen en nodeloos complexe exercitie die haaks staat op de grondvesten van de chaâbi.
Zodra de muziek niet meer de boventoon voert en Bousbia een culturele en historische context schetst, wordt duidelijk dat ze ons op het verkeerde been heeft gezet of op zijn minst valse verwachtingen bij El Gusto heeft gewekt. De twijfel en zelfs verwarring die haar document vervolgens zaait heeft ze grotendeels aan zichzelf te wijten. Bousbia trapt namelijk af met het tonen van de reeds herenigde muzikanten die de vermaarde muziekstukken repeteren. Vervolgens duikt ze in de geschiedenis en legt ze uit waarom de muzikanten elkaar uit het oog zijn verloren. Het laatste bedrijf van El Gusto wordt besteed aan de reünie en de lof die de muzikanten oogsten bij hun optredens in Frankrijk. Wat een emotionele en meeslepende documentaire had kunnen zijn over oude vrienden die de draad weer oppakken, is een rommelige en door korte interviewtjes gefragmenteerde geschiedenis geworden die op te veel gedachten hinkt. Je kunt dus beter een cd van El Gusto opzetten of je laten meevoeren tijdens één van hun concerten, zoals zondag 2 juni in Koninklijk Theater Carré.
