Het Vonnis
Recensie

Het Vonnis (2013)

Deze rechtbankthriller was een enorme bezoekershit bij onze zuiderburen. Hij bedient zich echter van vele clichés en focust zich te weinig op de emotie.

in Recensies
Leestijd: 3 min 42 sec
Regie: Jan Verheyen | Cast: Koen de Bouw (Luc Segers), Johan Leysen (Meester De Cock), Jappe Claes (Procureur-generaal Vanderbiest), Veerle Baetens (Meester Teugels), Jo de Meyere (Karel Puype), Chris Lomme (Louise Puype), Hendrik Aerts (Kenny de Groot), Viviane de Muynck (Rechter Rillaer), Wouter Hendrickx (Inspecteur Vercauteren), e.a. | Speelduur: 112 minuten | Jaar: 2013

Luc Segers is zo'n man met wie je geen medelijden hoeft te hebben, want hij heeft werkelijk alles mee en heeft al helemaal nooit ergens moeite voor hoeven doen. Een goeie kop, een pracht van een vrouw en dochter en een fijn huis. Alsof al dat geluk nog niet voldoende is, heeft Luc ook nog eens een topbaan met uitzicht op de functie van CEO, omdat hij dikke vriendjes is met de baas en diens vrouw die hem haast als hun zoon beschouwen. Aan Lucs ideale leventje komt op abrupte en brute wijze een einde als ze na een bedrijfsfeestje stoppen bij een wegrestaurant. Lucs vrouw is daar precies op het verkeerde moment en loopt precies de verkeerde man tegen het lijf. Ze wordt door crimineel Kenny de Groot op brute wijze doodgeslagen en terwijl Lucs dochter uit de auto kruipt om te zien waar haar ouders blijven, wordt ze geschept door een auto. Luc overleeft, maar belandt in een coma. Eenmaal daaruit ontwaakt, is hij alles kwijt, want ook zijn promotie wordt vergeven aan een ander.

Naar eigen zeggen wilde Dossier K.-regisseur Jan Verheyen het tragische verhaal van Luc vertellen uit pure verontwaardiging. Alsof het verlies van zijn gezin niet al genoeg is, gaat Verheyen met de Vlaamse kaskraker Het Vonnis nog een stapje verder. Door een ongelooflijk stomme vormfout ziet Luc de kans op nog enige gerechtigheid in rook op gaan. Kenny wordt op vrije voeten gesteld en Luc besluit het recht in eigen handen te nemen. Hiermee komt Verheyen tot de kern en verlegt hij het accent van persoonlijke tragedie met verregaande gevolgen naar dat van een rechtbankthriller. Compleet met ellenlange betogen, pleidooien en requisitoiren. Het evenwicht heeft de filmmaker annex scenarist te allen tijde in het oog willen houden, maar hij heeft niet kunnen voorkomen dat deze gaandeweg toch wordt opgeofferd voor publieke verontwaardiging en zelfs ordinaire demagogie.

Verheyen pakt het namelijk groots en bovenal breed aan. Justitie is verantwoordelijk voor de uitglijer, maar procureur-generaal Jacques Vanderbiest zit flauwe moppen te vertellen als hij hoort van Lucs handeling tot eigenrichting. Zijn baas, de minister van Justitie, vloekt zich een ongeluk en is meer met het reageren naar de pers toe bezig dan het beteugelen van een zaak die ernstig uit de hand dreigt te lopen. Kenny's advocaat snapt de maatschappelijke druk prima, maar maakt nu eenmaal gebruik van de uitwegen die de wet biedt, terwijl Lucs raadsheer de vleesgeworden kalmte en realisme is. De media duiken bovenop de zaak en staan pal achter Luc en zijn daad. Soms mag je kwaad nu eenmaal met kwaad vergelden. Verheyen geeft al deze disciplines een podium en een stem, maar vervalt hierbij dikwijls in archetypen, stereotypen en ontelbare dooddoeners over het belang en de kracht van de rechtsstaat die te pas en te onpas op tafel worden gegooid.

Verheyen heeft getracht de maatschappelijke verontwaardiging vanuit diverse invalshoeken en belangen te onderzoeken. Het valt echter te bezien of de regisseur zijn eigen verontwaardiging heeft kunnen wegnemen. Lucs rigoureuze beslissing is voorstelbaar maar eveneens voorspelbaar. Het Vonnis waaiert uit van het grote verdriet van één man en de onomkeerbare consequenties hiervan naar een uiteenzetting van de rol van media en de prijs van genoegdoening van onmiskenbaar onrecht. Hierdoor delven de emoties het onderspit. Zoals Lucs advocaat het zo mooi verwoordt kan hij wel zeggen dat hij weet wat zijn cliënt doormaakt, maar hij weet dit helemaal niet. De toeschouwer van Het Vonnis bevindt zich in een soortgelijke situatie. Verheyen verzaakt, op een enkele sterke emotionele uitbarsting van Luc na, om ons op de hoogte te stellen van wat er door Lucs verwarde hoofd omgaat. Hierdoor mist deze thriller fijnzinnigheid en mikt Verheyen net als de op de sensatie gerichte media en de verongelijkte samenleving meer op het effect. Dit gaat ten koste van het uitkristalliseren van de impact van de kettingreactie van een ingrijpende gebeurtenis op het leven van een man die slachtoffer en dader in zichzelf heeft verenigd. Het uiteindelijke vonnis wordt niet hardop uitgesproken. Op zich een sterk stijlmiddel, alleen de uitkomst is toch al evident. Het Vonnis is dan ook een enorme open deur en dat is zonde.