Filmmaker Xavier Dolan blijft een intrigerend fenomeen. Als vierentwintigjarige zag hij vorig jaar al zijn vierde film Tom à la Ferme in première gaan, in Venetië nota bene. De jonge Canadees wordt al jaren wereldwijd opgehemeld, maar toch mankeren er nog steeds dingen aan zijn werk. In zijn vorige film Laurence Anyways begon zijn zucht naar stilering wel al wat minder te storen. Het ruim tweeënhalf uur durende drama had nog steeds te kampen met theatrale en bombastische scènes, maar als geheel was het een treffend verhaal over een gecompliceerde liefde. Dolans nieuwste werk is minder geslaagd.
Het uitgangspunt is wel weer sterk. De regisseur nam een toneelstuk als basis voor zijn thriller waarin spanningen ontstaan door onderdrukte gevoelens. Hij speelt zelf het titelpersonage, een jonge homoseksueel die na het overlijden van zijn vriend naar diens ouderlijk huis gaat om de familie te condoleren. Op de afgelegen boerderij is echter niemand op de hoogte van de seksuele geaardheid van Toms geliefde. En al helemaal niet van zijn geheime relatie.
Terwijl moeder Agathe vooral blij is dat er überhaupt een vriend van haar zoon is op komen dagen, heeft haar oudste zoon Francis al snel in de gaten hoe de vork in de steel steekt. Op dreigende toon maakt hij duidelijk dat Tom niet welkom is, na de begrafenis zo snel mogelijk moet ophoepelen en vooral zijn mond moeten houden. Maar de homofobe Francis blijkt dan toch op een vreemde manier aangetrokken te zijn tot Tom. En ook andersom lijkt er een bepaalde affectie te ontstaan.
Die omschakeling is een van de problemen in Tom à la Ferme; ze lijkt uit het niets te komen. Aan de kijker wordt overgelaten om het plaatje in te vullen. Misschien is Francis een verkapte homoseksueel. Of wellicht probeert hij iets van zijn overleden broer in Tom terug te vinden. Of is het jaloezie dat hem drijft, omdat zijn broer en Tom een gelukkig leven leidden in de stad, terwijl hij nog altijd wegkwijnt op de boerderij van zijn moeder?
Er spelen duidelijk zaken mee die niet worden uitgesproken, Dolan houdt de spanning onderhuids. Dat werkt tot op zekere hoogte, zeker omdat er goed is gecast (ook de filmmaker zelf laat prima spel zien). Maar het gaat mis doordat er te abrupt van toon wordt gewisseld. Zien we eerst nog hoe Francis hardhandig en agressief is, even later snuift hij samen met Tom wat cocaïne en dansen ze in een curieuze scène een tango.
Er zitten sterke ideeën achter, over onderdrukte verlangens naar een beter leven, maar Dolan vliegt regelmatig uit de bocht. Ook in zijn vierde film is hij nog te vaak en nadrukkelijk bezig om een stempel op zijn film te drukken. Zo probeert hij krampachtig een onheilspellende sfeer neer te zetten door te pas en te onpas Hitchcockiaanse strijkers door de thriller heen te blazen, en wisselt hij van beeldformaat op momenten van confrontaties tussen Tom en Francis. Het is nog steeds wachten op het moment dat het talent van deze regisseur uitkristalliseert. Tom à la Ferme is een thriller met interessante elementen, maar met een aanpak die zijn doel voorbijschiet.
