The Dark Horse
Recensie

The Dark Horse (2014)

Bijzondere biopic over snelschaker Genesis Potini die ondanks zijn manische depressie ontspoorde jongeren op het rechte pad weet te houden.

in Recensies
Leestijd: 3 min 11 sec
Regie: James Napier Robertson | Cast: Cliff Curtis (Genesis Potini), James Rolleston (Mana), Kirk Torrance (Noble), Xavier Horan (Jedi), Miriama McDowell (Sandy), Baz te Hira (Mutt), Wayne Hapi (Ariki), James Napier Robertson (Dave), e.a. | Speelduur: 124 minuten | Jaar: 2014

Bij een drama dat draait om het schaakspel kun je er haast donder op zeggen dat op een gegeven moment de parallellen tussen de personages en de verschillende stukken van de millennia-oude denksport worden opgevoerd. Over de vraag wie in de Nieuw-Zeelandse biopic The Dark Horse de koning, paard of loper is hoeft het arthousepubliek zich gelukkig niet lang het hoofd te breken. De kwestie wordt bij voorbaat afgekapt als meesterschaker Genesis Potini zijn jonge pupillen allemaal een stuk van zijn bijzondere schaakspel meegeeft. Ze moeten het koesteren, maar aan de mogelijkheden en krachten van het stuk wordt verder niet al te veel waarde meegegeven. De tieners dopen Genesis zelf tot koning, al stond hij tijdens zijn actieve schaakloopbaan bekend als The Dark Horse.

Genisis is een merkwaardige, maar zachtmoedige verschijning. Dat wordt meteen duidelijk in het openingsshot van het drama van James Napier Robertson. De regen valt met bakken uit de lucht, maar Genesis deert het weinig dat hij nat wordt. Hij loopt een winkel binnen om een bijzonder schaakspel te aanschouwen. De winkelier heeft geen flauw benul wat voor talent er in de zonderlinge Genesis huist. De voormalig profschaker doet echter ook geen vlieg kwaad en mag altijd terugkomen om naar het schaakspel te komen kijken. Door een speling van het lot komt snelschaker Genesis bij zijn broer en diens zoon terecht. Hij treft hier een compleet anders en vijandig milieu dat vergeven is van de criminaliteit en uitzichtloosheid. De manisch-depressieve Genesis werpt zich op als leraar van het lokale schaakclubje dat bestaat uit kansloze jongeren en betrekt ook zijn neefje in de strategische sport.

De voornamelijk als acteur opererende Napier Robertson vertelt het levensverhaal van de in 2011 overleden Potini met net zo veel onvoorspelbaarheden als zijn hoofdpersoon herbergt. Genesis is lastig te peilen, iemand van wie je niet precies weet of je hem nou enorm wil omarmen of toch een beetje bang voor moet zijn. Zijn onberekenbare natuur zorgt ervoor dat hij zonder al te veel remmingen te werk gaat, bijvoorbeeld door midden in de nacht op de stoep te staan van de leider van het schaakclubje en zo zijn plek in het gezelschap op te eisen. Deze eigenschappen zorgen zowel voor vele ongemakkelijke gevoelens als voor warme momenten, maar eveneens voor spannende cinema. Genesis is een knuffelbeer van wie je niet weet of hij nu beter gedijt in gezelschap of juist in de beslotenheid van zijn verwrongen doch geniale geest. Hij houdt zich bovendien wonderwel uitstekend staande in een vreemde omgeving, bijvoorbeeld wanneer hij tijdens een wild feestje van zijn nog wildere broer zijn neefje komt ophalen. In het hoofd van Genesis woeden tientallen stormen, maar naar de buitenwereld blijft hij vredelievend en enigszins timide.

Genesis’ boeiende natuur wordt op magische wijze getroffen door de Nieuw-Zeelandse Whale Rider-acteur Cliff Curtis, die ook in de Verenigde Staten lekker aan de weg timmert. Op momenten moet grootmeester Curtis met zijn glansrol echter opboksen tegen voorspelbaarheden, vooral wanneer Napier Robertson met een schaakkampioenschap afstevent op een feelgoodgehalte van Hollywoodproporties. Het dreigende gevaar van de kleffe hap weet de regisseur gelukkig tijdig af te wenden. Hij heeft namelijk daarna nog meer dramatische verwikkelingen in petto, waardoor Napier Robertson in de afsluitende akte The Dark Horse een nieuwe kant opstuurt en hierbij sommige personages schaakmat zet. De beste schakers weten altijd flink wat zetten vooruit te denken en zo het gedrag van hun tegenstander in te schatten. Deze tactiek pakt voor het tweede speelfilmproject van Napier Robertson eveneens goed uit. The Dark Horse wist terecht de publiekprijs van de afgelopen editie van het International Film Festival Rotterdam in de wacht te slepen.