Communisme is niet de redding van de mensheid. In theorie is het misschien een mooi idee, maar in de praktijk blijkt het keer op keer tot corruptie en uitbuiting te leiden. De arbeiders die erdoor gered zouden moeten worden, zijn simpelweg het slachtoffer van een nieuw politiek systeem, waarin vriendjespolitiek net zo belangrijk is als daarvoor en de macht van rijkdom vervangen is door de macht van de partij. En als je van de privileges van de nieuwe gevestigde orde mag genieten, wat weerhoudt je dan? Het lijden van de mensen die onder jouw privileges gebukt gaan?
Lerares Mária Drazdechová ziet er in de jaren tachtig in Bratislava (toen nog Tsjecho-Slowakije) niks slechts in om alle ouders van de kinderen in haar klas in te zetten voor haar doeleinden, in ruil voor goede cijfers. Haar doeleinde? Vooral haar eigen gemakken en geneugten. Dure, moeilijk te krijgen medicijnen kan ze krijgen omdat één van haar leerlingen een dokter als vader heeft. Bij een kapster met een kind in haar klas komt ze langs voor gratis knipbeurten. Een gehandicapte vader zonder baan gaat elke dag 's ochtends vroeg met haar boodschappenlijstje in de rij staan bij de bakker en de slager. En de kinderen komen natuurlijk bij haar thuis om schoon te maken en dergelijke. Een andere vorm van nablijven dan wij in Nederland gewend zijn, of waren.
Er ontstaat pas een probleem als enkele ouders niet willen of kunnen doen wat Mária Drazdechová van ze vraagt. Want dan blijkt hun kind opeens slechte resultaten te halen en naar behandeld te worden in de klas. Danka bijvoorbeeld wordt telkens overhoord over andere stof dan de dag daarvoor is opgegeven, dus hoe hard ze ook leert, ze kan geen voldoendes halen. De ouders hebben daar op een gegeven moment genoeg van en stappen op de directrice af.
Probleem: mevrouw Drazdechová is de weduwe van een oorlogsheld, heeft een zus in Moskou en connecties binnen de Communistische partij die regeert over Tsjecho-Slowakije. Als de directrice iets wil doen aan haar gedrag, heeft ze de handtekeningen van een overweldigende meerderheid van de ouders nodig.
The Teacher vindt plaats in een klaslokaal tijdens de bijeenkomst waarbij de meeste ouders overtuigd moeten worden om hun handtekening te zetten. De ouders met problemen doen hun verhaal en een ethische en politieke discussie ontstaat, terwijl wij in flashbacks zien hoe het zo ver is gekomen.
The Teacher is een spannend drama over subtiel en minder subtiel machtsmisbruik en de normalisering daarvan in een samenleving die niet anders gewend is. De meeste ouders moeten overtuigd worden omdat ze het niet bijzonder vinden dat de lerares haar reputatie als vrouw met connecties gebruikt om dingen gedaan te krijgen, of zijn zo bang voor die connecties dat ze niet tegen haar in durven te gaan. Zo gebruiken de makers van The Teacher het geval van de lerares en de ouders, om een treffend portret te schetsen van een samenleving die zo bepaald wordt door angst en corruptie, dat haar burgers hun eigen uitbuiting door iemand met meer macht de normaalste zaak van de wereld vinden en er niet eens een probleem in zien.
