Regie: Barry Levinson | Scenario: Justine Juel Gillmer, Alan Scott Haft | Cast: Ben Foster (Harry Haft), Billy Magnussen (Schneider), Vicky Krieps (Miriam), Peter Sarsgaard (Emory Anderson), Saro Emirze (Peretz Haft), Danny DeVito (Charley Goldman), John Leguizamo (Bill Pepe Miller), e.a. | Speelduur: 129 minuten | Jaar: 2022

The Survivor toont ons een parallelle vertelling van het verhaal van Harry Haft, gebaseerd op de herinneringen van de gelijknamige Holocaustoverlevende. Als entertainment voor de nazi's - en om te overleven - moet Harry Haft tijdens zijn gevangenschap in concentratiekamp Auschwitz boksen tegen medegevangenen. We volgen Haft tijdens zijn tijd in het kamp, in 1949 in New York waar hij een professionele bokscarrière is gestart en in 1963 wanneer hij probeert grip te krijgen op de traumatische herinneringen die hem blijven achtervolgen.

Vlak voordat Haft naar Auschwitz wordt gestuurd, wordt zijn grote liefde Leah bij hem weggehaald. De rest van zijn leven zal hij - letterlijk - vechten in de hoop haar terug te zien. The Survivor gaat over de wilskracht van een mens en de elementaire redenen om te willen blijven leven. De film toont ons de gruwelijkheden van de Holocaust en de onmogelijke keuzes die gevangenen werden gedwongen om te maken. Sterker nog, ze hadden geen keuze.

Ben Foster is voor zijn rol als gevangene bijna dertig kilo afgevallen, om vervolgens weer vijfentwintig kilo aan te komen voor zijn versie van Haft als professioneel bokser. Levinson wilde hem dit enorme gewichtsverlies eerst digitaal aanmeten, maar in dat geval was Foster per direct opgestapt. Hij vond het van essentieel belang het gewicht te verliezen om zich zo in te kunnen leven in zijn rol als gevangene.

Van de drie versies die Foster neerzet is de sterk vermagerde gevangene dan ook het meest indrukwekkend. Hij is haast onherkenbaar met zijn ingevallen wangen - wat wel aangedikt lijkt door de grimeur - en zijn uitstekende botten. Hij ziet er daadwerkelijk uitgeput en verslagen uit wanneer hij voor de zoveelste keer moet boksen tegen een kameraad, wetende dat deze het met de dood moet bekopen.

Minder overtuigend is de Harry Haft die we het grootste deel van The Survivor volgen, namelijk de getraumatiseerde bokser die naar New York is gevlucht. De prothetische neus van Foster ziet er gekunsteld uit en het aangemeten accent is moeilijk te plaatsen. Soms lijkt het zelfs alsof er een laagje grime over zijn gezicht zit waardoor hij emotieloos overkomt. Haft is als personage al stoïcijns genoeg en juist daarom zijn de subtiele bewegingen van een gezicht zo betekenisvol. Er lijkt continu iets niet helemaal te kloppen aan Hafts uiterlijk.

De herinneringen aan het concentratiekamp onderscheiden zich door hun zwart-witte look. De beelden lijken uit de hand geschoten, waardoor we geregeld samen met Haft en de andere gevangenen in de ring meebewegen. Het is duidelijk dat regisseur Barry Levinson op deze manier meer intimiteit wil creëren om de horror van het kamp nog harder te laten binnendringen. Hij schrikt er dan ook niet voor terug de afschuwelijkheden te tonen die zich er hebben afgespeeld.

In de flashbacks zien we hoe Haft door nazicommandant Schneider - een gevaarlijk charmante Billy Magnussen - wordt getraind en ingezet voor zijn verknipte bokswedstrijdjes. Er ontstaat een ambivalente relatie tussen de twee omdat Haft volgens Schneider zijn leven aan hem te danken heeft. Uiteindelijk zal duidelijk worden dat hij behalve pijn niets heeft te danken aan de nazi.

Dat het verhaal indrukwekkend is staat buiten kijf, maar dat betekent nog niet dat de vertaalslag naar een film ook indruk maakt. Levinson weet aan The Survivor een typische Hollywooddraai te geven door Hafts zoektocht naar geluk en liefde te veranderen in een soort 'American Dream'. De centraal staande kwestie wat het waard is om voor te vechten is zowel ontroerend als clichématig.

Ook is het genre van The Survivor moeilijk te plaatsen. Is het een film over de Holocaust, een sportfilm, een psychologisch drama of van alles een beetje? Toch is het idee dat dit verhaal gebaseerd is op waargebeurde feiten te krankzinnig voor woorden en is iedere manier waarop het verhaal van de Holocaust verteld wordt er een van waarde.

The Survivor is te zien bij Netflix.