'Birthday Girl': onbedoeld 4D-effect van zwiepende camera maakt zeeziek
Recensie

'Birthday Girl': onbedoeld 4D-effect van zwiepende camera maakt zeeziek (2023)

Drama met een interessant mysterie duikt niet diep genoeg in de psyche van de personages.

in Recensies
Leestijd: 3 min 45 sec
Regie: Michael Noer | Scenario: Jesper Fink, Michael Noer | Cast: Trine Dyrholm (Nanna), Flora Ofelia Hofmann Lindahl (Cille), Herman Tømmeraas (Kevin), Maja Ida Thiele (Lea), Viktor Bjerke Hofgaard (Mats), e.a. | Speelduur: 104 minuten | Jaar: 2023

Vervelend volk bestaat in de echte wereld, dus ook in film. Het komt alleen niet vaak voor dat een naar mens het hoofdpersonage is, en nog minder dat we met zo iemand moeten meeleven. Dat lijkt terecht, want wat is er leuk aan het aanmoedigen van een klootzak? Birthday Girl slaagt erin om sympathie af te dwingen, maar niet met volmondige goedkeuring.

Voor haar dochter Cilles verjaardag trakteert Nanna haar en Cilles beste vriendin op een cruise van Miami naar de Bahama's. Aangezien ze in thuisland Denemarken al met die leeftijd alcohol mogen drinken, smokkelt Nanna een fles drank aan boord en zorgt er ook voor dat een van de meiden zonder gedoe cocktails kan bestellen. Toch klikt het niet en Nanna trekt zich terug. In haar afwezigheid wordt Cille aangerand.

Dat is universeel afgrijselijk. Je hoeft geen ouder te zijn om je voor te kunnen stellen hoe moeder Nanna zowel vurig rood gaat zien van woede en van binnen wordt opgevreten door pijn en machteloosheid. Maar voor de rest gedraagt Nanna zich verre van voorbeeldig, ook vóór het incident. Ze reageert asociaal op personeel en geeft de jonge meiden drank.

Na het incident luistert ze niet naar haar dochter en ook niet naar het advies van het personeel. Dat is deels begrijpelijk omdat de gemoederen zo hoog zijn opgelopen, maar ze maakt het zichzelf wel erg moeilijk. En ze blijft maar binnendringen op plekken die voor het personeel zijn en medewerkers afsnauwen.

Wat is precies de boodschap van de film? Het is niet "jammer dat je verkracht bent, had je maar niet dronken moeten worden", maar af en toe lijkt het er verdacht veel op. Het blijft in ieder geval onduidelijk. Er komt later iets boven water dat voor de meeste kijkers geen verrassing is, maar of dat nou echt zo'n helder en aanwezig thema is?

Ook het einde is voorspelbaar, vanwege een kleine vooruitblik aan het begin van de film. Heel zonde, het haalt behoorlijk wat spanning eruit. Want het blijft lange tijd best mysterieus wat er nou precies is voorgevallen, zelfs óf er iets is voorgevallen wat Nanna denkt. Maar het einde is al deels weggegeven.

De grootste zonde die Birthday Girl begaat, zit in het camerawerk. Er is gekozen voor de meest ongeïnspireerde optie - zeker binnen drama - en dat is handheld. Camera op de schouders en draaien maar; het geeft zo'n lekker rauw tintje en het gevoel alsof we er naast staan. Regisseur Michael Noer zet zijn cameraman in ieder geval veel te dichtbij.

De lens zit vrijwel continu dicht op de acteurs. Al gauw begint dat eerder benauwd te voelen dan persoonlijk. Er zijn meerdere personages die de camera wil vastleggen, waardoor het ding dus heen en weer zwaait naar gezichten en handen. Bovengetekende is na een kwartier verkast van het midden van de zaal naar de achterste rij om de misselijkheid te beperken.

Hoofdactrice Trine Dyrholm verschijnt over twee weken ook in een andere film in Nederland (Poison). Ook daarin speelt ze een niet al te sympathiek personage. Ze doet dat niet verkeerd, maar af en toe is het ook wel erg typisch Europees acteren; de lange stiltes en de intense blikken. Ook haar filmdochter Flora Ofelia Hofmann Lindahl doet het goed als getraumatiseerde tiener, maar het leidt een beetje af dat ze ongezond dun oogt. Hopelijk let men in Denemarken een beetje op haar.

Ondanks dit alles is Birthday Girl niet zo'n slechte film als deze recensie tot nu toe doet klinken. Het conflict is helder. En de setting van het cruiseschip dat niet even snel kan aanmeren om de politie aan boord te laten is erg claustrofobisch. Met andere cinematografie en wat kleine veranderingen in het scenario had dit net zo goed een spannende thriller kunnen zijn. Niet dat dat moet, maar het toont aan dat er een mysterie en een drive in zit.

Juist omdat de nadruk op drama ligt, had er iets meer vanuit de personages mogen komen, met name Cille. Ze maakt op den duur een grote ommezwaai, maar die komt uit het niets. Het was mooier geweest als haar gedachtegang te volgen was. Misschien dat Michael Noer hetzelfde met het scenario deed als wat hij bij mensen doet: hij zit er te dicht op waardoor het totaalplaatje niet zichtbaar is.