Voor wie de drie films met Christian Bale als Batman niet heeft gezien, sla deze alinea dan even over. Helemaal aan het einde van de derde film kwam er plots de wending dat een personage eigenlijk de dochter is van de slechterik die Batman in het eerste deel heeft verslagen. Aan het einde van een verhaal verwijzen naar iets dat jaren geleden voorbij kwam, dat had tijdens het bedenken van het verhaal waarschijnlijk een grotere impact dan op het publiek zelf. Adagio pakt het nog slechter aan. Hier moeten we het doen met een vluchtige anekdote over iets uit het verleden.
Op een avond in Rome is het zo bloedheet dat de stroom continu uitvalt, en aan de rand van de stad staan kilometers bos in brand. Maar het enige dat Manuel bezighoudt, is zijn verplichte opdracht om een louche clubeigenaar te betrappen op het geven van drugs aan minderjarigen. Hij wordt nerveus en slaat op de vlucht, wat de situatie van kwaad naar erger maakt.
Vanaf het openingsshot wordt Adagio meesterlijk in beeld gebracht. Het plaatje vanuit de lucht toont een groot en onbekend deel van Rome met in de verte de oranje gloed van brand, en hoe de wereld verder gewoon zijn gang gaat. Het houdt ook even aan, wat indicatief blijkt voor het tempo van de film.
Adagio is een Italiaanse term die gebruikt wordt in de muziek, om aan te geven dat het rustig gespeeld moet worden, niet gehaast. Dat is prima voor een klassiek stuk van een kwartiertje. Als Wagner een van zijn opera's adagio had gemaakt kon je rekenen op acht uur in een de concertzaal. Het verhaal van Adagio is zeker niet oninteressant, maar biedt te weinig om deze slakkengang te rechtvaardigen.
Langzaam wordt het duidelijk wat er precies allemaal speelt. Maar het heeft pas echt waarde wanneer de kijker bekend is met bepaalde zaken. Manuel wordt op de voeten gezeten door de carabinieri, dat is de Italiaanse militaire politie die losstaat van de gewone handhavers. Op den duur wordt genoemd dat Manuel de zoon is van iemand van de Magliana-bende. Dat is de maffia die lang zijn knie op de nek van Rome had. Deze twee feitjes alleen al zijn nodig om een flinke impact niet verloren te laten gaan.
Adagio presenteert ons dus met een niet-bestaande diepgang: de oude onderdrukkers hebben het einde van hun tijdperk bereikt terwijl de nieuwe aan de wieg staan - overigens onwaar, want in het echt bejubelen de Italianen de carabinieri omdat ze allesbehalve corrupt zijn. De eeuwige hel die Rome heet, vandaar die verwoestende en immer aanwezige bosbrand, lijkt vooral als kapstok te fungeren voor het schieten van mooie plaatjes.
En dat zijn ze. Zelfs een statief beeld van een straat heeft een energieke compositie; de camera staat tot op de millimeter op de perfecte plek. Wanneer de camera wel beweegt is het nooit visueel stuntwerk. Het is nergens voor nodig om flink te zwaaien en draaien wanneer met minimale middelen het optimale effect wordt bereikt. Op den duur komt er wat rook de stad in - en het blijft het niet-toeristische deel van Rome - wat leidt tot tientallen, wellicht honderden, figuranten die proberen te vluchten met de trein; een moment dat waardig is aan het beste van Hollywood.
Dat lijkt dan ook de enige functie van die stroomuitvallen te zijn, dat het treinverkeer ontregeld is. Voor de rest is het weer zoiets dat wordt ingezet voor het visuele aspect. Adagio begrijpt presentatie, maar alle pracht en praal kan niet verhullen dat het nou ook weer niet zo veel om het lijf heeft. Op een gegeven moment valt er as uit de lucht en honderden vogels vliegen over, begeleid door dramatische muziek. Prachtig, maar het gaat nergens over. Het blijft bovenal een reeks coole beelden.
Dan is er nog het grootste gebrek van de film. Manuel vraagt iemand om hulp en wordt doorverwezen naar ene Cammello. Dit advies, het verloop daarvan en hoe zich dat uiteindelijk ontwikkelt is eigenlijk loodzwaar - haast als een opera. Maar de enige link die wordt geboden om emotioneel te binden aan dit conflict is een korte en droge uitleg via een gesprek tussen twee mensen. Met die basis is het onmogelijk om echt in Cammello's schoenen te staan.
Meesterlijk gefilmd, goed geacteerd, redelijk interessant verhaal, een maatschappelijk statement verteld vanuit een verzonnen argument. Adagio is een aparte film. Maar het verkoopt zich als iets hoogstaand, terwijl het eigenlijk niets anders is dan een cocktail die wordt geserveerd onder een glazen koepel gevuld met rook: ondanks alle poespas is het alsnog niets anders dan gewoon een simpel en lekker drankje.
Adagio is te zien bij Netflix.
